Kinh tế HTX huyện Ea H'leo: Nhiều cái "yếu" do nhiều cái "thiếu"

Huyện Ea H’leo hiện có 1 liên hiệp HTX , 14 HTX đang hoạt động, chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp, với gần 760 thành viên.

Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể huyện Ea H’leo, hầu hết các HTX trên địa bàn đều có quy mô nhỏ, số lượng xã viên chưa nhiều, góp vốn thấp, hoạt động rời rạc, phương án sản xuất kinh doanh chưa hiệu quả. Một số HTX còn thiếu tính chủ động, sáng tạo trong điều hành hoạt động, chất lượng sản phẩm chưa cao, khả năng cạnh tranh thấp. Đội ngũ cán bộ quản lý HTX chủ yếu hoạt động theo kinh nghiệm, hầu hết chưa được học qua các lớp đào tạo, tập huấn về quản lý điều hành, nhận thức về HTX còn nhiều hạn chế; thành viên HTX thiếu kiến thức, hiểu biết về Luật HTX, còn mặc cảm nặng nề với HTX kiểu cũ. Không những thế, đa phần HTX chưa được cấp đất, cho thuê đất xây dựng trụ sở làm việc dẫn đến khó khăn trong tổ chức sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, việc liên doanh liên kết giữa các HTX còn yếu; một bộ phận cán bộ, thành viên HTX còn tư tưởng ỷ lại trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước.

Vườn tiêu giống của HTX Nông nghiệp bền vững Ea Ral.

Khó khăn lớn nhất hiện nay của các HTX trên địa bàn huyện Ea H’leo là việc tiếp cận với các nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh. Liên hiệp HTX sản xuất nông nghiệp bền vững Ea H’leo có 6 HTX thành viên tại các xã Ea Sol, Ea Khăl, Ea Ral, Ea Nam, Dliê Yang và Ea Hiao, sản xuất diện tích gần 2.200 ha tiêu và cà phê. Liên hiệp và các HTX trực thuộc đang thực hiện các mô hình sản xuất bền vững, nhưng do nguồn vốn hạn chế nên hoạt động rời rạc, thiếu liên kết và chưa áp dụng được sản xuất đồng loạt trên quy mô lớn gắn với chuỗi giá trị sản xuất từ chăm sóc, thu hoạch đến tiêu thụ sản phẩm. Do đó, sản phẩm của các HTX và thành viên chất lượng chưa cao, không đồng đều, nên không thể ký hợp đồng tiêu thụ với số lượng lớn mà vẫn “mạnh ai nấy làm” dẫn đến hiệu quả thấp. Tương tự, HTX Nông nghiệp dịch vụ Bình An thành lập năm 2010, hoạt động trong các lĩnh vực cung ứng vật tư nông nghiệp, quản lý chợ, thu gom rác thải cũng gặp rất nhiều khó khăn do thiếu vốn. Ông Phạm Văn Hùng, Giám đốc HTX cho biết, do không có đất đai, trụ sở làm việc và tài sản thế chấp nên không thể tiếp cận được với nguồn vốn vay của các ngân hàng cũng như của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh. Để có vốn làm ăn, người đứng đầu HTX phải sử dụng tài sản cá nhân để thế chấp vay vốn ngân hàng, nhưng số vốn vay không đáp ứng đủ nhu cầu mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Cán bộ Phòng NN-PTNT huyện Ea H’leo (bìa phải) thăm vườn sản xuất cây giống của HTX Nông nghiệp dịch vụ Bình An, xã Ea Ral.

Theo Trưởng Phòng NN- PTNT huyện Ea H’leo Bùi Công Lăng, hầu hết các HTX trên địa bàn chưa tiếp cận được với các nguồn lực hỗ trợ do ngân sách của tỉnh, huyện; bản thân các HTX cũng chưa đáp ứng các điều kiện để được hỗ trợ như chưa có tài sản bảo đảm, phương án sản xuất kinh doanh thuyết phục và kỹ năng quản lý, xây dựng dự án của cán bộ HTX chưa cao. Thời gian tới, huyện sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền về vai trò của kinh tế tập thể và Luật HTX năm 2012; hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho các HTX về vấn đề đất đai, tài chính tín dụng và tiếp thị mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Cùng với đó, khuyến khích thành lập, tham gia các hiệp hội ngành nghề, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ, bảo vệ môi trường và hướng dẫn các HTX mở thêm ngành nghề sản xuất, kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động. Riêng trong năm nay, thông qua Chương trình Xây dựng nông thôn mới và Chương trình phát triển kinh tế tập thể, địa phương sẽ hỗ trợ xây dựng các mô hình liên kết cho 4 HTX và đào tạo, tập huấn 36 cán bộ HTX, tổng kinh phí hơn 400 triệu đồng. Bên cạnh đó, phối hợp với Liên minh HTX tỉnh hướng dẫn thành lập mới các HTX sản xuất cà phê bền vững tại xã Ea Sol, tiêu tại Ea Hiao và sả tại xã Ea Tir…