Thị trường tín dụng: Có "làn sóng" giảm lãi suất cho vay?

Huy động tăng, cho vay giảm

Thông tin hoạt động ngân hàng trên địa bàn trong tháng 8 vừa được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Chi nhánh Đắk Lắk cập nhật cho thấy, tính đến nay, tổng vốn huy động của các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh đạt 45.702 tỷ đồng, tăng 4,39% so với đầu năm. Trong đó, huy động vốn trên 12 tháng ước đạt 11.455 tỷ đồng, chiếm 25,06% vốn huy động.

Về lãi suất huy động, kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng là 4,5%/năm – 5,5%/năm đối với khối ngân hàng, 5,4%/ năm – 5,5%/năm đối với khối quỹ tín dụng nhân dân; kỳ hạn 6 tháng đến dưới 12 tháng tương ứng lần lượt là 5,5%/năm – 7,1%/năm và 5,6%/năm – 7,2%/năm; kỳ hạn từ 12 tháng trở lên lần lượt là 6,8%/năm – 7,5%/năm và 7,8%/năm - 8%/năm. Tuy nhiên, trên thực tế thị trường, kể từ đầu tháng 7, mặt bằng lãi suất huy động liên tục xuất hiện các mức lãi suất trên 8%, thậm chí tới gần 9%/năm được các ngân hàng trả cho kỳ hạn từ 12 tháng trở lên. Cùng với đó là hàng loạt chương trình hỗ trợ lãi suất cộng thêm thông qua nhiều hình thức khác nhau khiến lãi suất huy động luôn ở mức khá cao.

Cán bộ Ngân hàng NN-PTNT Chi nhánh Đắk Lắk kiểm tra hiệu quả vốn vay tại huyện Ea Kar.

Trong khi đó, bắt đầu từ ngày 1-8, nhiều ngân hàng lại bất ngờ công bố giảm lãi suất cho vay. Đáng lưu ý là việc giảm lãi suất cho vay này tập trung ở khối ngân hàng TMCP Nhà nước, nơi có thị phần lớn và đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng lãi suất là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) và Ngân hàng NN-PTNT Việt Nam (Agribank).

Cụ thể, BIDV giảm trần lãi suất cho vay 0,5%/năm về mức 5,5%/năm đối với đối tượng ưu tiên (phát triển nông nghiệp, nông thôn theo quy định của Chính phủ; thực hiện phương án kinh doanh hàng xuất khẩu theo quy định; phục vụ kinh doanh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa theo quy định của Chính phủ; phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ theo quy định của Chính phủ; phục vụ kinh doanh của doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao). Vietinbank cũng giảm 0,5%/năm sàn lãi suất cho vay VND ngắn hạn từ 1-8 đến hết ngày 31-12 cho các nhu cầu vốn thuộc lĩnh vực ưu tiên, có phương án sản xuất kinh doanh khả thi, hiệu quả, đáp ứng các điều kiện tín dụng theo đúng quy định của Vietinbank. Agribank cũng giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với 5 lĩnh vực ưu tiên so với mặt bằng hiện tại (thấp hơn 0,75 - 1%/năm so với trần quy định của NHNN).

Khó có “làn sóng” giảm lãi suất cho vay

Đây là lần thứ hai trong năm nay các ngân hàng giảm thêm 0,5% lãi suất cho vay. Lần đầu là vào ngày 8-1, đa số các ngân hàng áp dụng lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND ở mức tối đa là 6%/năm, tương đương giảm 0,5% so với mức trần quy định của NHNN. Theo đại diện một NHTM Nhà nước trên địa bàn tỉnh, đây là những động thái cụ thể thực hiện chủ trương của Chính phủ, NHNN nhằm hỗ trợ thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, lãi suất cho vay có thể giảm thêm hoặc tạo nên “làn sóng” giảm lãi suất giữa các ngân hàng sau “cú hích” của các ngân hàng TMCP Nhà nước là rất khó xảy ra. Theo phân tích của một số cán bộ ngân hàng, các ngân hàng phải đẩy mạnh huy động vốn thông qua công cụ lãi suất một phần nhằm chuẩn bị vốn đón đầu cơ hội kinh doanh trong các tháng cuối năm. Nhưng quan trọng hơn là việc các ngân hàng bắt buộc phải cơ cấu lại nguồn vốn nhằm đáp ứng yêu cầu siết chặt tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn kể từ đầu năm 2019 từ 45% xuống còn 40% của NHNN.

Khách hàng giao dịch tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong Chi nhánh Đắk Lắk.

Dù với mục đích nào thì cũng dễ nhận thấy là việc tăng lãi suất huy động đã đẩy giá vốn của các ngân hàng TMCP tăng cao khiến các ngân hàng này khó có thể giảm lãi suất cho vay trong thời gian tới. Điều đáng mừng là lãi suất cho vay sẽ khó bị đẩy lên cao hơn nhờ chủ trương của Chính phủ và NHNN, cùng với vai trò điều tiết của khối ngân hàng TMCP Nhà nước.

Giang Nam