Nông dân "méo mặt" vì ngô

Dưới cơn mưa tầm tã, anh Y Cân Mlô (buôn Jang Pông, xã Ea Huar) loay hoay tìm cách lái chiếc xe cày chở đầy ngô trái già vượt qua con suối lớn về nhà. Anh cho biết, mấy ngày nay mưa lớn kéo dài nên đã huy động cả gia đình, hàng xóm vào thu hoạch bãi ngô đã già khô.

Chỉ trong hôm nay và ngày mai, nhà anh phải thu xong cho an tâm chứ để ngoài rẫy lỡ xảy ra lũ lụt thì nguy to. Với 1 ha ngô, anh Y Cân ước tính thu về được khoảng 4 tấn hạt tươi, giảm gần 2 tấn so với các năm trước. Năng suất giảm là do thời tiết bất thuận, khi xuống giống gặp mưa nhiều, hạt giống không lên đều phải dặm đi dặm lại nhiều lần; cây lớn lên một chút thì bị nắng hạn dẫn đến sinh trưởng kém.

Anh Mã Văn Canh thu gom ngô lai vừa bẻ xong.

Lúc cây ngô trổ cờ là thời điểm “vàng” quyết định đến năng suất thì lại gặp mưa dầm ảnh hưởng đến khả năng thụ phấn, tỷ lệ kết hạt giảm rõ rệt, mỗi cây chỉ cho một trái nhỏ, thậm chí có cây không có trái. Theo tính toán sơ bộ, trồng 1 ha ngô tốn chi phí đầu tư hơn 8 triệu đồng bao gồm tiền thuê xe cày đất, mua giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... chưa kể công chăm sóc và thu hoạch. Anh Y Cân ví, trồng ngô lai như đánh bạc với trời. Năm nào mưa thuận gió hòa, gia đình anh còn kiếm được ít tiền lời, còn không thì chấp nhận làm không công hoặc lỗ tiền đầu tư gieo trồng. Như vụ năm nay, nhà anh Y Căn biết chắc sẽ lỗ.

Nông dân chở bắp trái từ rẫy về.

Gia đình anh Mã Văn Canh (buôn Ea Rông, xã Krông Na) cũng không khá hơn là bao khi 3 ha ngô năm nay chỉ thu về 14 tấn hạt tươi. Năng suất đã giảm, giá cả còn hạ (chỉ có 3 nghìn đồng/ký tươi, thấp hơn năm ngoái 1 nghìn đồng). Đã thế, vụ thu hoạch rơi trúng thời điểm mưa to gió lớn, nhiều vạt ngô bị quật ngã, bắp ngô ngấm nước và bắt đầu lên mầm.

Để đẩy nhanh tiến độ thu gom, anh Canh phải thuê nhiều nhân công, một ngày trả 120 nghìn đồng/người, chưa tính khoản lo cơm trưa và trả thêm 20 nghìn đồng/người để đổ xăng đi làm. Bẻ xong, anh còn thuê xe chở ngô trái ra ngoài đường lớn thuê đập ra hạt rồi gọi thương lái vào bán tươi ngay. Bởi ngô thu hoạch vào mùa mưa, số lượng tính bằng tấn không thể phơi khô mà phải bán tươi. Thương lái trả giá sao bán vậy chứ không dám giữ lại, lỡ may hạt lên mầm, hôi thối thì chẳng còn ai mua nữa.

Anh Canh chia sẻ, bán hết số ngô này mới chỉ đủ trả chi phí đầu tư, còn công chăm sóc suốt 3 tháng liền của gia đình coi như bỏ. Nhiều hộ dân xung quanh anh thấy việc trồng ngô lỗ nhiều quá đã chuyển sang gieo mè, sạ lúa rẫy. Còn anh Canh thì chọn cách trồng xen cây điều vào 3 ha đất và vẫn tiếp tục trồng ngô cho đến khi nào điều phủ kín hết đất thì thôi. Anh hy vọng cây điều hợp đất, phát triển tốt, cho thu nhập ổn định chứ theo mãi cây ngô thấy “phiêu” quá.

Thanh Thủy