Huyện Krông Pak: Nghịch lý chuyện xã nghèo được "lên" khu vực I

Xã Ea Hiu nằm cách trung tâm huyện Krông Pak hơn 10km về hướng Đông - Bắc, gồm có 12 thôn buôn với 1.298 hộ dân, trong đó, hộ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm 75%. Là xã thuần nông, kinh tế của người dân phụ thuộc chủ yếu vào ruộng rẫy với diện tích cây trồng các loại gần 950ha, nhưng hằng năm lại thường phải hứng chịu thiệt hại nặng nề từ thiên tai, lũ lụt (riêng vụ hè thu năm 2013, mưa lũ đã gây thiệt hại trên 10 ha lúa nước và nhiều diện tích hoa màu khác). Toàn xã chỉ có 1,5 km đường rải nhựa (đang xuống cấp trầm trọng) nối từ địa phận xã Hòa Tiến vào trung tâm xã Ea Hiu, còn lại 90% là đường đất, nắng bụi mưa lầy… Ông Trương Ngọc Trai, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Hiu cho biết, thực tế ở xã Ea Hiu còn nhiều khó khăn, thiếu thốn; đời sống của người dân còn nghèo nàn, lạc hậu, tuy rằng tỷ lệ hộ nghèo có giảm hơn năm trước nhưng không đáng kể (tỷ lệ hộ nghèo hiện còn gần 25%); hệ thống lưới điện chưa được phủ khắp đến các thôn buôn; xã chưa có trường mẫu giáo nên phải mượn tạm 2 nhà văn hóa cộng đồng của buôn để làm lớp học cho các cháu nhỏ; Trường Tiểu học Nguyễn Đức Cảnh nằm ngay cạnh UBND xã đã xuống cấp trầm trọng, trong đó có 2 phòng học bị dột nát gây nguy hiểm cho học sinh mỗi giờ lên lớp... Từ đó, mọi công tác vận động bà con đóng góp tiền của để xây dựng các công trình phúc lợi xã hội trên địa bàn gần như là không thể.

Ông Lê Anh Hùng, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Krông Pak khẳng định: Ea Hiu là một trong những xã nghèo của huyện, trong khi đó hằng năm, việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn nơi đây lại quá ít so với nhu cầu thực tế trên địa bàn. Khi UBND huyện Krông Pak triển khai thực hiện Công văn số 262/BDT-KH ngày 12-7-2013 của Ban Dân tộc tỉnh về việc rà soát, báo cáo chi tiết các tiêu chí xác định thôn, buôn đặc biệt khó khăn, xã khu vực (theo kế hoạch định kỳ hằng năm, giai đoạn 2012-2015), thì UBND xã Ea Hiu đã có Văn bản đề xuất gửi lên UBND huyện nhờ tham mưu đưa xã Ea Hiu từ khu vực II thành xã khu vực III. Nhưng, theo báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội của xã Ea Hiu năm 2013 thì tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo lại thấp hơn so với quy định là xã khu vực II hoặc III (theo Quyết định số 30/2012/QĐ-TTg về tiêu chí xác định thôn đặc biệt khó khăn, xã thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012-2015). Theo Quyết định 30 này thì một trong những tiêu chí đánh giá xã khó khăn là phải có ít nhất 1 thôn, buôn có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo từ 55% trở lên. Điển hình tại một số xã khác trong huyện như Ea Phê, Ea Kly, Ea Uy, Krông Buk… mặc dù đời sống, kinh tế xã hội của người dân khấm khá hơn ở Ea Hiu nhưng lại có ít nhất 1 thôn, buôn đặc biệt khó khăn nên vẫn được xếp vào xã khu vực II và III; còn xã Ea Hiu thì lại nghèo đều, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo bình quân chiếm 35%/thôn, buôn; trong đó, có buôn Jăt A (buôn đồng bào dân tộc tại chỗ) khó khăn nhất xã thì tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cũng chiếm gần 50%...

Ông Trần Văn Anh, Trưởng phòng Kế hoạch, Ban Dân tộc tỉnh cho biết, việc rà soát, báo cáo chi tiết các tiêu chí xác định thôn, buôn đặc biệt khó khăn, xã khu vực là hoạt động thường niên được triển khai trong toàn tỉnh. Khi nhận được báo cáo thống kê về việc rà soát nói trên của UBND huyện Krông Pak thì Ban Dân tộc tỉnh đã tổng hợp và gửi ra Ủy ban Dân tộc Trung ương để xác lập xã Ea Hiu là xã khu vực I. Nếu thực tế xã Ea Hiu còn nhiều khó khăn, đời sống của người dân còn nghèo nàn chưa thể đưa lên xã khu vực I thì UBND huyện Krông Pak cần có sự thẩm tra, rà soát, đánh giá lại một cách khách quan, đồng thời báo cáo, đề xuất cụ thể gửi lên Ban Dân tộc tỉnh để tham mưu cho Ủy ban Dân tộc Trung ương thay đổi bổ sung cho phù hợp. Không nhất thiết phải “làm máy móc” rằng có ít nhất 1 thôn buôn đặc biệt khó khăn mới là xã khu vực II hoặc III. Trước mắt, UBND huyện cần có văn bản cụ thể giải thích cặn kẽ cho người dân được hiểu rõ hơn về việc rà soát, đánh giá của huyện để xác lập xã khu vực để bà con yên tâm.

Lê Thành