Nghề… lượm phân bò

Dọc Quốc lộ 27 qua khu vực giáp ranh hai huyện Krông Bông và Lắk, ai cũng dễ dàng thấy hình ảnh những đàn bò hàng chục con, có khi hàng trăm con đang thủng thẳng đi trên đường hay trên những cánh đồng nắng cháy. Mỗi khi những đàn bò đi ngang qua, phân bò rơi vãi khắp nơi, có lẽ vì thế mà ở nơi đây đã hình thành một nghề kiếm sống mới: Nghề lượm phân bò.

 Bà H’Phia (58 tuổi, xã Yang Reh, huyện Krông Bông) cho biết: “Lúc trước ra đồng một buổi nhặt được 2 - 3 bao. Giờ nắng quá, ruộng khô hết, họ chăn bò trên các đồi núi cao, tôi già rồi, không đủ sức leo nên tìm nhặt ở đồng ruộng. Mỗi ngày chăm chỉ cũng nhặt đầy bao, bán được 35.000 – 40.000 đồng. Làng này, vào mùa khô ai cũng đi nhặt phân bò hết”. Trời trưa đứng bóng, hơi nóng từ mặt đường phả lên hầm hập, trên mỏm đá nhô ra giữa triền đồi, một cụ già dáng người gầy gò, thấp bé đang cẩn thận lấy phân bò từ trong bao ra phơi. Bà H’Doan (60 tuổi, xã Yang Reh, huyện Krông Bông) tay thoăn thoắt đảo phân, hồ hởi cho biết: “Sáng giờ nhặt được gần 1 bao, mai phơi thêm một nắng nữa là đem bán”. Chỉ tay vào chỗ phân bò đang phơi trên mỏm đá, bà tiếp: “Từng này chắc bán cũng được 30.000 đồng đấy, có tiền mua gạo ăn rồi”.

Mẹ con chị H’Huế đi nhặt phân bò về.

Từ nhu cầu mua bán phân bò đã hình thành nên những đại lý thu mua phân bò. Chẳng cần biển hiệu, chỉ cần một bãi đất trống rộng để phơi phân và không ảnh hưởng đến hàng xóm là có thể trở thành đại lý thu mua phân. Chị Phan Thị Hoa (huyện Krông Bông) đã có hơn 5 năm làm đại lý phân bò, cho biết: “Năm nay phân được giá, hơn 35.000 đồng 1 bao tầm 10 – 15 kg. Bà con ở đây cứ ngày đi nhặt phân bò rồi mang đến đây bán, có khi tôi với chồng mang xe cày đi vào các buôn thu mua phân”.

Không chỉ riêng ở Lắk và Krông Bông, mà ở khắp các địa bàn trong tỉnh, cứ vào mùa khô, bà con đều đổ xô đi nhặt phân bò, đa số là những hộ nghèo, có hoàn cảnh rất khó khăn. Cô con gái của chị H’Huế (xã Ea Wer, huyện Buôn Đôn) mới 5 tuổi mà ngày nào cũng đội nắng theo mẹ lên các triền đồi theo dấu chân bò nhặt phân về bán. Chị H’Huế chia sẻ: “Nhà chỉ có 3 sào ruộng thôi, nghèo lắm nên phải đi nhặt phân bò kiếm thêm tiền, bữa nào nhiều thì nhặt được 2 bao”. Em Chảo Mùi Diếc (trú thôn 13, xã Cư Kbang, huyện Ea Súp) mới 11 tuổi nhưng đã có “thâm niên” mấy năm nhặt phân bò. Vừa vác bao phân bò trên lưng, Chảo Mùi Diếc vừa dắt đứa em nhỏ về căn nhà nứa xiêu vẹo khi trời đã xế chiều. Em cho biết: “Dạo này trời nắng quá, trâu bò chết khát nên phân ít lắm ạ. Em gom mấy ngày mới được một bao phân khô đem bán lấy tiền”.

Giữa cái nắng như đổ lửa, trên những cánh đồng, triền núi vẫn thấp thoáng bóng dáng lam lũ của những người đi nhặt phân bò. Bất chấp nắng gắt và mùi hôi nồng, ngày ngày họ vẫn cần mẫn theo dấu chân những đàn bò để mưu sinh…

 Nguyễn Huyền