Thú chơi bonsai ngày Tết

Những năm trở lại đây, ngoài những loại hoa, cây cảnh truyền thống như đào, mai, quất... nhiều người dân còn có thú chơi bonsai, nhất là bonsai mini.

Bonsai được chọn lựa bởi ưu điểm: ít tốn diện tích, giá cả phải chăng. Bonsai mini là loại cây cảnh được trồng trong chậu nhỏ với chiều cao rất khiêm tốn nhưng lại mang dáng dấp của cây cổ thụ rêu phong cổ kính. Chủng loại bonsai có rất nhiều, từ các loại cây quý như tùng, bách đến các loại cây dân dã, dễ trồng như đa, si, hoa giấy... Bất kỳ một loài cây thân gỗ nào, dù sống ngoài tự nhiên có kích cỡ lớn đến bao nhiêu, khi đã lọt “mắt xanh” của nghệ nhân thì dưới bàn tay của họ, chúng sẽ được “thổi hồn” với một dáng vẻ mới.

Để có được những chậu cây cảnh bonsai mang tính nghệ thuật, người nghệ nhân phải dành cả tâm huyết, công sức, niềm đam mê và gu thẩm mĩ nghệ thuật cao, óc tưởng tượng phong phú. Nghệ nhân Nguyễn Văn Tuấn (57 tuổi, ở thị trấn Phước An, huyện Krông Pắc) có kinh nghiệm chơi bonsai hơn 30 năm cho biết: “Chơi bonsai có thể chơi được quanh năm. Ngoài ra, cây bonsai thường có kích thước nhỏ (dưới 70 cm) nên tận dụng được tối đa không gian, phù hợp để bàn làm việc, phòng họp hay những nơi có diện tích nhỏ nên được khách ưa chuộng”. Loại bonsai nhất chi mai là lựa chọn yêu thích của nhiều người. Đây vốn là một giống mai hiếm, chỉ sống ở những nơi giá lạnh, thời tiết khắc nghiệt, là loại cây biểu thị cho sự trường tồn, trường thọ, đem lại may mắn, tài lộc cho gia chủ. Đặc biệt hoa nhất chi mai (mai trắng) lâu tàn, người chơi có thể trưng từ 23 Tết đến mùng 5, thậm chí mùng 10 tháng Giêng mà hoa vẫn đẹp.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Tuấn (thị trấn Phước An, huyện Krông Pắc) tỉ mẩn chăm sóc các chậu bonsai mini. Ảnh: Đ.Dũng

Theo các nghệ nhân, tiêu chí đánh giá vẻ đẹp của cây bonsai gồm nhiều yếu tố: từ thế, chi… cho đến chậu. Tuy nhiên, để gốc và rễ có dáng đẹp, chi nhánh cân đối, tư thế đạt đến nghệ thuật hoàn hảo phải có sự uốn nắn từ đôi bàn tay khéo léo, trí tưởng tượng của người chơi. Khách chơi bonsai, có người say mê những chậu bonsai mang dáng “thác đổ”, có người thích chậu cổ kính phong cách văn nhân, không ít người lại thích những chậu “rừng cây” thu nhỏ... với những tên gọi như: nhất trụ kình thiên, ngọc lan tú cảnh, trượng phu, lưỡng long tranh châu, phụ tử giao chi, long đàn phượng vũ… Với nhiều người chơi, cây bonsai đẹp là những cây có thế và dáng đứng đẹp. Thế cây vững chãi, cành lá sum suê, có cả lá, lộc, chồi; nếu có quả thì phải đủ quả chín, quả xanh mới hội tụ đủ nét tứ quý cho một năm. Ngoài cần thăng, tùng la hán, hồng ngọc mai, linh sam… là các loại bonsai phổ biến, người dân còn chọn những bonsai cây ăn quả như khế, cóc, ổi, phật thủ… để trang trí trong dịp Tết với mong muốn mang lại may mắn, tài lộc, hạnh phúc. Mức giá trung bình của bonsai trong những ngày gần Tết có giá từ 300.000 - 500.000 đồng; còn các chậu bonsai cổ thụ, có dáng “khủng”, độc lạ có giá lên đến vài chục triệu đồng.

Đáp ứng nhu cầu chơi cây cảnh ngày Tết, nhiều nhà vườn, cơ sở kinh doanh đã đầu tư sưu tầm hàng trăm loại hoa cây cảnh các loại. Để có được các loại cây, hoa đẹp, phù hợp với xu hướng chơi, nhiều chủ vườn đã không ngại tìm đến các địa phương khác trong và ngoài tỉnh để săn tìm các loại cây cảnh độc lạ, nhất là các loại cây bonsai mini có ý nghĩa phong thủy, được tiêu thụ mạnh như: linh sam, hải châu, lộc vừng, sanh, si, sung…

Chơi cây cảnh từ hơn 10 năm trước, đến nay anh Nguyễn Hữu Chung ở tổ dân phố 8 (thị trấn Quảng Phú, huyện Cư M’gar) đã trở thành một “chuyên gia” về cây cảnh. Hiện anh Chung đã tậu cho mình được một bộ sưu tập khá lớn, với gần 400 cây cảnh các loại như: hải châu, khế, me, linh sam, mai… Trong đó, riêng các loại cây bonsai mini chiếm khoảng 50%. Vườn cây cảnh của anh cũng là một trong những vườn có quy mô nhất ở xã Ea Kpam. Nhờ chịu khó học hỏi nên anh Chung đã tạo được nhiều thế, dáng cây cảnh độc, lạ, mang đậm tính nghệ thuật và vào những ngày Tết anh luôn chọn một số cây có thế đẹp để trưng trong nhà và ngoài sân… Anh chia sẻ: “Tôi chọn một số cây bonsai ưng ý nhất, vừa có bông, quả, lá để trưng, thường là các loại cây như: linh sam, hoa giấy, hải châu, hồng quân… Vào nhà mà không gian xanh, đẹp, hợp lý, sẽ tạo cho con người sự hứng khởi, vui vẻ hơn trong những ngày đầu năm”.

Ông Nguyễn Quang Tuấn (tổ dân phố 6, thị trấn Quảng Phú, huyện Cư M’gar) chăm sóc cây me cảnh. Ảnh: T.Dũng

Còn ông Nguyễn Quang Tuấn ở tổ dân phố 6 (thị trấn Quảng Phú, huyện Cư M’gar) thường chọn những loại cây bonsai mini được trồng trong chậu nhỏ với chiều cao khiêm tốn nhưng lại mang dáng dấp của cây cổ thụ rêu phong cổ kính… để trưng vào ngày Tết. Ông Tuấn cho hay: “Tôi chọn chơi cây cảnh cũng mang tính phong thủy nhưng phần nhiều vẫn phải mang tính thẩm mỹ. Tôi chuộng những cây bonsai có giá trị, có hoa, có trái như: cây linh sam, me… Nhìn những chậu cây thế đẹp, vững chãi, tôi cảm thấy tâm hồn mình an yên, thư thái”.

  Đoàn Dũng - Nguyễn Trung