Thu phí bảo trì đường bộ đối với mô tô: Bao giờ đạt mục tiêu đề ra?

Theo kế hoạch, đến 31-3-2014 các địa phương trong tỉnh phải hoàn thành việc thu phí bảo trì đường bộ (BTĐB) đối với mô tô năm 2014, và truy thu phí năm 2013. Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2014, công tác này vẫn diễn ra ì ạch, phí thu nhỏ giọt, chưa biết khi nào mới đạt mục tiêu đề ra!

Ì ạch nhặt từng đồng!

Hiện nay, tổng số phương tiện xe cơ giới các loại tỉnh đang quản lý trên 1 triệu chiếc, gồm: 948.542 mô tô, 53.880 máy kéo và 31.203 ô tô. Số mô tô báo cáo kê khai chịu phí BTĐB là 328.889 chiếc (bằng 34% tổng số xe đăng ký), trong đó xe có dung tích xi lanh dưới 100 cm3 chiếm 34,7%, xe trên 100 cm3 chiếm 65,3%. Hội đồng quản lý Quỹ BTĐB tỉnh cho biết, trên cơ sở số phương tiện kê khai của các địa phương, nguồn thu phí bảo trì đối với mô tô năm 2014 trên địa bàn tỉnh dự kiến khoảng 20 tỷ đồng. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh mới chỉ thu được 9,3 tỷ đồng, khoảng 46% so với mục tiêu đề ra. Nhiều huyện có kết quả thu đạt rất thấp như: Ea Súp 114 triệu, Krông Bông 122 triệu, Ea Kar gần 274 triệu, Buôn Đôn 281 triệu đồng… Đối chiếu với kết quả thu trong cùng đơn vị thời gian năm 2013, thì những tháng đầu năm 2014 có chiều hướng thụt lùi. Đơn cử, trong quý IV năm 2013, thị xã Buôn Hồ thu được trên 881 triệu đồng, trong khi 5 tháng của năm nay chỉ thu bằng một nửa; tương ứng, huyện Ea Kar, tỷ lệ thu trên 988 triệu – gần 274 triệu; Krông Buk 731 triệu – gần 330 triệu; Krông Năng gần 1,2 tỷ - 613 triệu đồng.

Ngoài nguyên nhân chưa có văn bản quy định chế tài xử phạt rõ ràng hành vi không nộp phí BTĐB cho mô tô thì việc yếu kém trong  công tác tuyên truyền của các địa phương là một trong những nguyên nhân cơ bản khiến việc thu phí kém hiệu quả. Đến nay, dù đã qua 10 tháng triển khai thu phí mô tô trên địa bàn tỉnh, nhưng ở một số khu dân cư, người dân vẫn còn băn khoăn về thông tin sẽ đóng phí thế nào, cho ai? Tại một số địa bàn đã giao trách nhiệm kê khai cho các tổ liên gia, tổ dân phố (địa bàn thành phố, thị xã), ban tự quản các thôn, buôn (các huyện) kê khai thu thập số liệu xong “để đó”, không thông báo việc thu phí cụ thể cho người dân biết. Anh N.C (một người dân TP.Buôn Ma Thuột) cho biết, từ cuối năm 2013, tổ liên gia nơi anh ở đã đến kê khai phương tiện chịu phí, nhưng đến nay vẫn chưa thấy ai đến thu. Trong khi đó, chị N.T.H (huyện Krông Năng) bày tỏ, năm 2013 gia đình chị đóng mức phí 105.000 đồng cho xe trên 100 cm3, nhưng năm nay, đã qua gần 6 tháng rồi mà chưa thấy địa phương động tĩnh gì đến chuyện thu phí.

Nguồn thu phí BTĐB đối với mô tô những tháng đầu năm trên địa bàn tỉnh quá thấp so với kế hoạch đề ra.

Theo quy định, thời gian nộp phí năm 2014 và truy thu năm 2013 phải hoàn thành trước 31-3-2014 nhưng đến nay do không đạt được, Hội đồng Quản lý Quỹ đã kiến nghị tỉnh cho gia hạn đến hết tháng 6 năm nay. Tuy nhiên, thời gian còn lại chưa đầy 1 tháng, trong khi số phí phải thu rất lớn, chiếm hơn 50% tổng số phí dự kiến (chưa kể khoản truy thu năm 2013), cho nên để đạt được kế hoạch đề ra là khó khả thi.

Nguồn thu chỉ đáp ứng 40% nhu cầu sửa chữa đường tỉnh

Theo tính toán của Sở GTVT, dự kiến năm 2014, Dak Lak cần 60 tỷ đồng để duy tu, bảo dưỡng 13 tuyến đường tỉnh, trong đó đề nghị bổ sung kinh phí từ Quỹ bảo trì Trung ương 40 tỷ, địa phương 20 tỷ đồng, nhưng kết quả thu mới chỉ bằng một nửa so với nhu cầu sửa chữa thực tế. Cụ thể: Tỉnh lộ (TL) 11 (cần 10 tỷ), TL12 (10 tỷ), TL1 (8 tỷ), TL3 (7 tỷ), TL9 (7 tỷ), TL15 (6 tỷ và TL13 (2 tỷ đồng). Chưa kể, theo báo cáo của các địa phương hiện có hàng chục tuyến đường huyện, thị, nội thành và hàng trăm trục đường thôn, buôn, tổ dân phố… cần vốn duy tu, bảo dưỡng trên 36,4 tỷ đồng. Theo quy định, nguồn thu phí BTĐB trên đầu phương tiện mô tô năm 2013-2014 của các huyện, thị xã, thành phố sẽ được giữ lại để thực hiện công tác bảo trì các tuyến đường tại địa phương trên cơ sở danh mục được thỏa thuận của Hội đồng Quản lý Quỹ BTĐB. Tuy nhiên với số tiền trên 9 tỷ đồng thu được trong 5 tháng đầu năm 2014, trong đó phải trừ các khoản kinh phí để Quỹ bảo trì hoạt động gồm tiền lương, văn phòng phẩm, công tác phí và các khoản chi khác  theo quy định hiện hành thì số tiền còn lại là quá ít, không thể triển khai bảo trì, bảo dưỡng các tuyến đường giao thông nội tỉnh.

Liên quan đến vấn đề này, tại thông báo ý kiến kết luận của đồng chí Trần Hiếu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ BTĐB tỉnh trong cuộc họp sơ kết công tác quý I-2014 của Quỹ BTĐB tỉnh cho biết: Quỹ đã thống nhất phân bổ 15,8 tỷ đồng từ nguồn thu phí mô tô trên địa bàn tỉnh cho các huyện, thị xã, thành phố thực hiện công tác duy tu, sửa chữa đường giao thông nội vùng và 18,3 tỷ đồng nguồn kinh phí 35% của Quỹ BTĐB Trung ương phục vụ công tác duy tu, sửa chữa các tuyến tỉnh lộ. Như vậy, đến thời điểm hiện tại, khoản thu được từ phí BTĐB mô tô của tỉnh 2 năm 2013-2014 mới chỉ trên 17,8 tỷ đồng, đáp ứng khoảng 40% so với nhu cầu sửa chữa các tuyến đường trong tỉnh năm nay. Về chế tài xử phạt, Hội đồng quản lý Quỹ BTĐB sẽ tham mưu với UBND tỉnh có văn bản đề nghị Bộ GTVT hướng dẫn cụ thể về biện pháp xử lý đối với các trường hợp không đóng quỹ để tạo sự công bằng giữa những người thực hiện và người cố tình chây ỳ.

Hoàng Tuyết