Chăm sóc trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh là trẻ mới sinh ra cho đến khi được 28 ngày tuổi. Đây là giai đoạn cần được chăm sóc, nuôi dưỡng cẩn thận do trẻ rất yếu ớt, dễ mắc bệnh, khi mắc bệnh diễn biến rất nhanh và nặng. Theo tài liệu về Chăm sóc sức khỏe Bà mẹ và trẻ em, chăm sóc trẻ sơ sinh cần lưu ý:

° Giữ ấm cho trẻ sơ sinh:

Trong những ngày đầu sau sinh, bà mẹ cần giữ ấm cho trẻ bởi trong tử cung người mẹ, thân nhiệt của trẻ luôn được ổn định nhưng ngay khi ra đời, trẻ đã bị mất nhiệt bởi nhiệt độ bên ngoài môi trường thấp hơn. Mặt khác, trẻ sơ sinh không tự điều chỉnh được nhiệt độ của mình nên có thể bị nóng và lạnh rất nhanh.

Cách giữ ấm cho trẻ sơ sinh:

Trẻ vừa sinh ra có thể giữ ấm cho trẻ bằng phương pháp “da kề da” tức là da con kề da mẹ như sau: Khi trẻ vừa sinh ra sẽ được cán bộ y tế làm các thủ thuật và vệ sinh xong, đặt trẻ lên bụng mẹ, áp sát da con với da mẹ rồi phủ chăn lên cả 2 mẹ con để trẻ được giữ ấm. Khi tiếp xúc da kề da trẻ sẽ được ấm áp nhờ nhiệt độ của mẹ truyền sang, kích thích con tìm vú mẹ và kích thích tiết sữa, tăng tình cảm mẹ con.

Mặc ấm, đội mũ, mang tất tay và chân cho trẻ. Nên mặc đồ vải mềm và thoáng cho trẻ, không nên mặc đồ vải có nilông.

Cho con nằm cạnh mẹ để được ủ ấm và bú mẹ.

Phòng của bà mẹ và trẻ sơ sinh thoáng, đủ ánh sáng, không có gió lùa, ấm áp cả ngày lẫn đêm, cả về mùa hè. Không để quạt thổi trực tiếp vào trẻ.

Không tắm hoặc lau rửa cho trẻ trước 6 giờ đầu sau sinh. Thích hợp nhất là tắm cho trẻ sau khi sinh được 2 đến 3 ngày. Nếu trời rét, trẻ bị lạnh, trẻ nhẹ cân, trẻ không khỏe thì không cần phải tắm hằng ngày.

Không sưởi bằng than, không nằm gần bếp vì sẽ ảnh hưởng cho sức khỏe của mẹ và con. Có thể sưởi ấm bằng túi chườm hoặc bóng điện.

° Nuôi con bằng sữa mẹ:

Cho trẻ bú mẹ đầy đủ cũng là cách hữu hiệu giữ ấm trẻ. Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, không có thứ gì thay thế được. Sữa mẹ có đầy đủ các chất dinh dưỡng phù hợp với sự tiêu hóa của trẻ, giúp trẻ mau lớn, thông minh. Sữa mẹ cung cấp cho trẻ kháng thể chống lại bệnh tật. Cho trẻ bú mẹ giúp gắn bó tình cảm mẹ con. Thuận tiện, vệ sinh và không tốn tiền. Cho trẻ bú ngay trong vòng một giờ đầu sau sinh, càng sớm càng tốt để trẻ bú được sữa non. Cho bú theo nhu cầu của trẻ. Không cho trẻ ăn hoặc uống bất kỳ một loại thức ăn, nước uống nào khác, kể cả nước trắng. Cho trẻ bú lần lượt từng bên, bú hết vú bên này mới chuyển sang vú bên kia. Trẻ không bú được thì vắt sữa mẹ và cho uống bằng cốc (ly) hoặc thìa. Trẻ thường bú mẹ từ 10 đến 12 lần trong một ngày.

° Chăm sóc rốn cho trẻ:

Cần chăm sóc rốn cho trẻ bằng cách cắt rốn trẻ bằng dụng cụ sạch vô khuẩn. Không cần băng rốn, chỉ cần quấn tã ở phía dưới rốn. Giữ cho rốn khô, sạch, không bôi hoặc đắp bất cứ thứ gì lên rốn. Không để phân, nước tiểu dính vào cuống rốn. Nếu bị dính thì phải rửa sạch bằng nước muối sinh lý rồi thấm khô và chấm cồn. Khi tắm cho trẻ nếu có nước làm ướt rốn thì dùng gạc mềm, sạch thấm khô. Không vì lo lắng cho rốn của bé mà sờ vào rốn và vùng quanh rốn của bé. Bình thường rốn sẽ rụng tự nhiên sau đẻ từ 5 đến 10 ngày và liền sẹo, khi rốn rụng rồi vẫn cần giữ chân rốn khô ráo cho đến khi thấy liền sẹo.

° Phòng chống nhiễm khuẩn cho trẻ:

Để phòng nhiễm khuẩn cho trẻ sơ sinh người chăm sóc trẻ cần vệ sinh sạch sẽ: Cần cắt ngắn móng tay, rửa tay bằng nước sạch tốt nhất là với xà phòng diệt khuẩn, trước khi bế trẻ, cho trẻ bú, tắm và sau khi thay tã cho trẻ. Ngoài ra, cần tiêm phòng viêm gan B (tốt nhất trong vòng 24 giờ sau sinh) và tiêm phòng BCG Lao cho trẻ sơ sinh. Việc vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục và hậu môn sau khi trẻ đái, ỉa là rất cần thiết. Cho trẻ nằm nơi thoáng mát, sạch sẽ nhưng kín gió, tuyệt đối tránh những nơi có khói bếp, khói than, khói thuốc. Luôn cho trẻ ngủ trong màn để tránh muỗi và con trùng đốt. Đồng thời, không để trẻ tiếp xúc với người đang bị bệnh hoặc các vật nuôi.

Hồng Vân