Xét nghiệm HIV trong thời kỳ mang thai: Cách tốt nhất phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con

Theo các nhà chuyên môn, việc xét nghiệm HIV đối với phụ nữ mang thai rất cần thiết. Mặc dù nghĩ rằng mình sống lành mạnh thì không bị nhiễm HIV, nhưng đôi khi có những chuyện không thể lường trước được. Trên thực tế đã có trường hợp bị nhiễm HIV vì đi xăm môi, làm móng tay, móng chân. Do đó, làm xét nghiệm HIV là sự bảo đảm an toàn và tạo cơ hội dự phòng lây truyền cho con sớm trong trường hợp người mẹ bị nhiễm HIV. Phụ nữ mang thai nếu tiếp cận dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con sớm thì sẽ làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho con của họ.

Xét nghiệm sàng lọc HIV cho phụ nữ mang thai.

.Qua nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên 100 bà mẹ mang thai có HIV (không được can thiệp) cho thấy 9 trẻ bị nhiễm HIV từ mẹ sang con trong giai đoạn mang thai, 17 trẻ bị nhiễm trong giai đoạn chuyển dạ và 10 trẻ bị nhiễm HIV trong giai đoạn bú mẹ. Điều này có nghĩa, cứ 100 trẻ sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV thì có khoảng 36 trẻ bị lây nhiễm. Tại Việt Nam, theo số liệu giám sát trọng điểm năm 2015, tỷ lệ nhiễm HIV ở phụ nữ mang thai là 1,09%, với số trẻ sinh ra hằng năm là 1,5 - 2 triệu thì mỗi năm có khoảng 16.000 trẻ sinh ra có phơi nhiễm với HIV. Tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con nếu không có bất kỳ sự can thiệp nào để dự phòng là khoảng 25 - 40%.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Đa khoa TP. Buôn Ma Thuột, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh và các trung tâm y tế huyện, thành phố đều triển khai hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai. Đến với các cơ sở này, thai phụ nhiễm HIV/AIDS được tư vấn hướng dẫn chăm sóc thai, điều trị dự phòng cho mẹ và dự phòng cho con sau sinh. Thai phụ nhiễm HIV cần được theo dõi thể trạng và thông tin điều trị HIV/AIDS. Những trường hợp mới phát hiện nhiễm HIV sẽ được bác sĩ giới thiệu đến các cơ sở y tế chuyên khoa chăm sóc và điều trị HIV/AIDS để khám và đánh giá tình trạng bệnh, xác định xem có cần điều trị bệnh hay không; nếu cần điều trị, các bác sĩ sẽ tư vấn, cấp thuốc và theo dõi quá trình điều trị. Các loại thuốc điều trị này cũng có tác dụng giảm lây truyền HIV sang con và thai phụ khi đó không cần dùng thuốc riêng để phòng lây nhiễm HIV cho con của mình nữa. Nếu thai phụ được chẩn đoán không cần điều trị cho bản thân, bác sĩ sản khoa sẽ khám và cấp thuốc kháng HIV cho họ để sử dụng với mục đích giảm khả năng lây truyền HIV cho thai nhi. Đồng thời những phụ nữ này sẽ được hẹn khám và tiếp tục cấp thuốc kháng HIV để sử dụng cho đến khi sinh con.

Nhằm hạn chế việc lây truyền HIV từ mẹ sang con, hằng năm Cục Phòng, chống HIV/AIDS tổ chức Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, trong đó tập trung truyền thông về lợi ích tiếp cận sớm các dịch vụ, đặc biệt là tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Do vậy, để phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con, tất cả phụ nữ mang thai cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và tiến hành xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt để biết mình có bị nhiễm HIV hay không và nếu bị nhiễm HIV sẽ được hướng dẫn sử dụng thuốc dự phòng sẽ làm giảm nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con.        

Nguyễn Công Thành