Tác hại khi lạm dụng thực phẩm chức năng

Khi thấy con chậm lớn, chị Phan Thanh Tâm (phường Tân An, TP. Buôn Ma Thuột) thường ra tiệm thuốc mua canxi, các loại cốm dinh dưỡng về dùng cho con. Bên cạnh đó, chị còn nhờ người thân ở nước ngoài gửi các loại TPCN về cho bé sử dụng mà không có bất cứ sự chỉ định nào của bác sĩ. Sau một thời gian thấy bé vẫn biếng ăn, chậm lớn, chị mới đưa con tới khám tại bệnh viện thì phát hiện  con bị suy dinh dưỡng do mẹ bổ sung chất không đúng cách.

Hiện nay, trên thị trường xuất hiện tràn lan các loại TPCN và thường được quảng cáo quá mức về tác dụng của sản phẩm như bổ sung đầy đủ các chất cho sự phát triển của bé; bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ; tăng cường hệ tiêu hóa và khả năng miễn dịch; tăng chiều cao tối ưu hay giúp trẻ hết biếng ăn, tăng cân mà không có tác dụng phụ... Những lời quảng cáo “có cánh” ấy khiến nhiều phụ huynh tin tưởng mua về cho trẻ sử dụng. Điều này thật sự nguy hiểm, bởi trên thực tế, TPCN không phải là thuốc mà chỉ là những sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên hoặc là thực phẩm trong quá trình chế biến được bổ sung thêm các chất có chức năng dinh dưỡng phục vụ cho việc bồi bổ cơ thể khi có các biểu hiện suy dinh dưỡng hay cơ thể bị tổn thương sau phẫu thuật.

Nhân viên bán hàng đang giới thiệu về các chức năng và công dụng của một loại thực phẩm chức năng.

Bác sĩ Trần Thị Thúy Minh, Trưởng khoa Nhi Tổng hợp Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cho biết, hiện nay có rất nhiều trường hợp sử dụng TPCN bừa bãi, không đúng chỉ định hoặc lầm tưởng rằng TPCN có thể thay thuốc để chữa bệnh nên người bệnh tiêu tốn rất nhiều tiền cho TPCN. Thực tế, TPCN không phải là thuốc chữa bệnh mà chỉ là thực phẩm có giá trị bồi bổ cơ thể. Việc lạm dụng TPCN cho trẻ đem lại nhiều tác dụng phụ như dị ứng, dư thừa các chất. Năng lượng dư thừa kết hợp với các chất dư thừa khác để dự trữ trong cơ thể làm mỡ máu tăng cao và mô mỡ dự trữ cũng phì đại, đường huyết tăng và các sản phẩm oxy hóa cũng tăng theo, gây tác hại đến nhiều cơ quan bộ phận, đẩy nhanh quá trình lão hoá của cơ thể. Ngoài ra, lạm dụng TPCN còn làm trẻ nôn mửa, chán ăn, đau đầu, uống không đúng cách thức và liều lượng khiến bé bị táo bón nghiêm trọng… Điều đáng nói, số người đưa con đi khám, kiểm tra xem con mình thiếu chất gì và tuân thủ bổ sung theo chỉ định của bác sĩ là vô cùng ít ỏi. Khi thấy con có biểu hiện suy dinh dưỡng, còi cọc, đa số phụ huynh thường tự ý mua các loại TPCN cho trẻ sử dụng.

Theo bác sĩ Minh, khi cho trẻ sử dụng TPCN cần có sự tư vấn của bác sĩ và tìm hiểu kỹ càng, cụ thể. Trẻ được chỉ định sử dụng TPCN trong các trường hợp như cơ thể trẻ có dinh dưỡng không hợp lý, chán ăn, thiếu vitamin hoặc cần phục hồi chức năng sau bệnh lý và phải cho trẻ sử dụng TPCN theo chỉ định của bác sĩ một cách hợp lý, đúng liều lượng, vừa phải và đặc biệt không nên lạm dụng, không nên hy vọng TPCN sẽ thay thế thuốc chữa bệnh.

Cũng theo bác sĩ, TPCN dù tốt đến đâu cũng chỉ là một trong những nguồn bổ sung các chất cần thiết cho cơ thể, TPCN không thể thay thế được những nguồn dinh dưỡng tự nhiên. Muốn trẻ phát triển khỏe mạnh phải duy trì chế độ ăn uống hợp lý, xây dựng lối sống sinh hoạt lành mạnh cho trẻ.

Phương Nhiên