Chuyện bỏ thuốc lá của một thầy thuốc

Sinh ra ở quê hương thuốc lá nổi tiếng, nhà nhà trồng thuốc lá bởi đây là nguồn thu nhập chính của các gia đình, người lớn, thanh niên trong làng đều hút thuốc lá, tôi và lũ trẻ 12 - 13 tuổi mới lớn cũng đua nhau hút thuốc và rồi nghiện thuốc từ lúc nào không hay…

Nghiện thuốc suốt những năm học phổ thông, khi đi học ôn thi vào đại học y (ý nguyện của cả gia đình và cũng là ước mơ của tôi), trong hành trang tôi mang theo có cả thuốc lá. Hôm ấy học môn hóa học, tới nửa cuối giờ học thứ hai, không thể chịu đựng được cơn thèm thuốc nữa, tôi phải xin phép thầy chạy ra sân. Đang say sưa với mấy hơi thuốc rít thật sâu, tôi bỗng giật mình bởi một bàn tay ấm áp đặt lên vai, cả mùi thơm của phấn viết thạch cao. Thầy giáo đứng bên cạnh, vỗ nhè nhẹ vào vai người học trò nghiện thuốc lá. Thầy kể lại rằng khi đi học ở nước Nga xa xôi, vì hút thuốc khi đang làm một thí nghiệm hóa học, thầy đã bị giáo sư người Nga khiển trách nặng nề. Nỗi xấu hổ về điều đó đã làm động lực cho thầy quyết tâm bỏ thuốc lá từ đó cho tới tận bây giờ… Nhờ có lời khuyên của thầy, tôi đã từ bỏ được thuốc lá sau 6 năm hút thuốc liên tục.

Ảnh minh họa

Nhưng lần đầu tiên bỏ thuốc lá ấy kéo dài không lâu! Dự thi đại học xong, không biết từ bao giờ điếu thuốc lại gắn trên môi tôi thường xuyên và tần số hút thuốc tăng lên nhiều hơn khi có kết quả trúng tuyển đại học. Nhập trường đại học năm thứ nhất, sau thời gian ngắn đốt hết gói thuốc sợi mang theo, tôi trở thành khách thường xuyên của quán nước chè, kẹo vừng và thuốc lá gần trường. Một hôm, thầy giáo dạy môn sinh học cơ sở gọi tôi xuống phòng, nói chuyện nhẹ nhàng: “Trước đây, ở Praha, Tiệp Khắc, nơi thầy làm nghiên cứu sinh, có một vụ nổ trên đường phố làm thiệt hại nguyên một con đường đẹp và có mấy người đi đường tử vong oan đấy em ạ! Em có biết vì sao không?”. Dừng một chút, thầy nói tiếp: “Ấy là vì đường đang sửa ống khí ga của thành phố, người ta đã căng biển cấm lửa, vậy mà có một thanh niên châu Á đi xe đạp qua, anh ta ném mẩu thuốc lá đang hút xuống hố vệ đường lúc chiều tối và một tiếng nổ dữ dội với quầng lửa ào lên…”. Tai tôi như ù đi, ánh lửa bùng lên, những bóng người ngã xuống trong trí tưởng tượng của tôi, nghe loáng thoáng tiếng thầy giáo khuyên: “Em nên bỏ thuốc, càng sớm càng tốt, nhất là với một sinh viên ngành Y, là nghề chăm sóc sức khỏe nhiều người!”. Hôm sau tôi bỏ thuốc trước sự ngạc nhiên của tất cả mọi người.

Vậy mà khi sang năm học thứ hai, đi lâm sàng môn ngoại khoa, những lần đầu tiên tiếp xúc với bệnh nhân: mùi bông băng, cồn gạc lẫn máu, những tiếng rên la và cả sự nóng giận của người nhà bệnh nhân… cộng thêm ở khoa ngoại thầy thuốc hút thuốc rất nhiều đã tạo điều kiện cho sự tái nghiện của tôi. Khi chuyển sang khoa Nội và nhất là tới khoa Nhi, trách nhiệm của người chăm sóc và tình thương yêu với những bệnh nhi bé bỏng lại giúp tôi từ bỏ thuốc lá. Rồi đến khi về Trường Đại học Y khoa Hà Nội học chuyên khoa, tôi lại hút thuốc nhiều, sự trống vắng những bạn bè thân cũ và ở môi trường học mới không ai khuyên nên bỏ thuốc cả. Những đêm lạnh giá, cả nhóm sinh viên chúng tôi xích lại sát nhau hơn và truyền tay từng hơi thuốc lá hút chung để chia sẻ một chút hơi ấm.

Gần chục năm công tác trong ngành Y tế Cà Mau sau khi tốt nghiệp đại học, sau những buổi làm việc tất bật, những ngày đêm công tác tại các ấp, xã bằng xuồng trên sông Đầm Dơi, Vàm Đầm…, tôi cũng không thể thiếu thuốc lá. Đồng nghiệp ở đây hay biếu thuốc lá và trêu trọc gọi tôi là “lò đốt thuốc lá Bắc kỳ”. Khi chuyển công tác về Đắk Lắk, cảm giác nhớ nhung những nơi chốn cũ khiến tôi không sao bỏ được thuốc lá.

Sau khi Đắk Lắk tách tỉnh, tôi đã có thời gian bỏ thuốc khá lâu, rồi lại hút lại, có lần bỏ thuốc được cả gần một năm trời. Vậy mà chỉ một phút yếu lòng trong chuyến công tác về Đồng Tháp tham dự Hội thi Truyền thông Phòng chống HIV/AIDS, người bạn đồng hành cùng đi đã làm thức dậy trong tôi cảm giác thèm hút thuốc lá. Cứ mỗi chặng nghỉ anh ấy lại nhờ mồi thuốc với đủ loại lý do nghe ra đều hợp lý cả. Khi tới thành phố Cao Lãnh, thấy tôi sau khi đốt thuốc cho anh, lại đốt thêm một điếu nữa và rít một hơi dài vẻ say sưa, anh ấy đã nói với giọng điệu khá nghiêm túc: “Quả thật chúng ta rất khó bỏ thuốc lá và hút lại thì rất dễ”.  Hội thi kết thúc với kết quả mỹ mãn, nhưng nhóm tuyên truyền viên tham gia hội thi tại đây hút thuốc khá nhiều. Ngồi gần một người phụ nữ trong Ban tổ chức, thấy ánh mắt thiếu thiện cảm nhìn về phía những người hút thuốc lá, mấy lần tôi định rút thuốc ra hút rồi lại thôi. Khi ra sảnh nghỉ ngơi uống nước, anh bạn đồng hành hỏi: “Có hút thuốc không?”, tôi nặng nề lắc đầu, cảm thấy lòng trĩu nặng, cổ như nghẹn lại và những lần bỏ thuốc thành công, những lần tái nghiện cứ ào ạt hiện về trong tâm trí.

Tôi đã bỏ hút thuốc từ đó cho tới tận bây giờ, cũng có thể nói là quãng thời gian lâu nhất trong tất cả các lần bỏ thuốc. Thỉnh thoảng có gặp lại anh bạn đồng hành chuyến đi Đồng Tháp năm ấy, anh ta lại đưa điếu thuốc và nói vui vẻ: “Đốt giúp đi, nhờ tui ngày đó mà giờ ông mới bỏ được thuốc đó nghe!”. Đốt giúp đồng nghiệp điếu thuốc rồi tôi cười xòa: “Ừa, cảm ơn anh nha, giờ anh có dụ tôi cỡ nào tôi cũng không hút lại đâu!”. 

 Bằng Giang