Nhà văn Nguyễn Tuân “kiểm tra trí thông minh” bằng món ăn

Nhà văn Pitơ Abraham, Chủ nhiệm Tạp chí châu Âu đến thăm Việt Nam trong những năm đánh Mỹ. Ông đề nghị với Hội Nhà văn Việt Nam cho ông đến thăm gia đình nhà văn Nguyễn Tuân.

Nghe tin có khách quý đến thăm, bác gái hỏi bác trai chuẩn bị những gì. Nhà văn Nguyễn Tuân đủng đỉnh: “Việc đầu tiên là bà đem cái mâm lau sáng lên cho tôi. Rồi bà đi mua cho tôi một cân thịt ba chỉ về luộc, thái bày lên hai cái đĩa cổ. Gia vị thì nhất thiết phải có mắm tép, một đĩa ớt thái, một đĩa hạt tiêu, một đĩa rau thơm, một đĩa hành thái…, còn nhiều thứ nữa, bà nghĩ hộ tôi”.

Tiếp đón Chủ nhiệm Tạp chí châu Âu, Nguyễn Tuân đem bộ đồ trà bé xíu, thận trọng, nghiêm cẩn chế nước sôi tráng ấm chén rồi pha trà. Pitơ Abraham hồi hộp chờ đợi. Ông đã đi gần khắp thế giới mà chưa bao giờ được uống ngụm trà ngon như thế. Đến trưa, nhà văn Việt Nam mời ông đi xơi cơm theo kiểu truyền thống, nghĩa là không ngồi bàn mà trải chiếu ngồi xuống đất.

Pitơ Abraham tập mãi mới khoanh được hai cái chân lều nghều, đang toát mồ hôi thì lại đến khoản ăn cơm bằng bát đũa. Tập mãi, ông mới biết gắp. Khách hỏi chủ: “Món ăn này (bún và thịt ba chỉ chấm mắm tép) gọi là món gì?”.

Nhà văn Nguyễn Tuân cười cười trả lời: “Việt Nam chúng tôi gọi là “món ăn kiểm tra trí thông minh”.

Khách chột dạ: “Kiểm tra trí thông minh?”.

-Vâng, ở nước chúng tôi, trước khi quyết định gả con gái, bố mẹ vợ kiểm tra trí thông minh của chàng rể tương lai bằng món ăn này.

-Nghĩa là…?

-Tôi hướng dẫn ông một lần gắp các món theo thứ tự quy định, nếu ông nhớ về làm theo được thì ông là người thông minh. Còn nếu không…

-Còn nếu không, dĩ nhiên tôi là kẻ tối dạ.

Khách căng thẳng chú ý hướng dẫn của chủ. Nguyễn Tuân không gắp các món ăn theo thứ tự vòng tròn mà gắp chéo món này, món khác. Đôi đũa của ông như múa trên mâm. Ba lần, bốn lần, Pitơ Abraham vẫn nhầm. Lần thứ năm ông mới nhớ. Ông nói với Nguyễn Tuân: “Tôi là một trong những cái đầu không đến nỗi đần độn của châu Âu thế mà cũng phải 5 lần mới gắp đúng thứ tự. Thế mà các cậu con trai Việt Nam chỉ được hướng dẫn một lần đã biết ngay. Thật là một dân tộc thông minh tuyệt vời!”

Lê Hồng Bảo Anh (st)