Gỏi sứa Tuy Hòa

Sứa là sinh vật thủy sinh với nhiều tua, ruột nhiều khoang rỗng, thịt trong suốt chứa nhiều nước. Thịt sứa ngon, hàm lượng dinh dưỡng nhiều, là món ăn rất mát trong mùa hè -  mùa sinh sản của sứa. Ăn sứa sẽ giúp thanh nhiệt, hoạt huyết, tiêu đờm, phong nhiệt. Sứa thường sống ven các đảo theo bờ biển miền Trung, xuất hiện rất nhiều vào mùa hè theo từng bầy, trôi nổi trên sóng nước và to nhỏ khác nhau nên các ngư dân gọi là mùa khai thác sứa.

Sứa có mùi vị rất đặc trưng, thân chứa nhiều nước nên khi bắt về cần phải ngâm kỹ cho sạch rồi bỏ nước, cát trước khi ngâm muối để săn thịt, tạo độ giòn. Sứa sau khi ngâm sẽ giảm bớt độ mặn, đảo sơ trong nước ấm thì cho vào rổ để ráo nước rồi bỏ vào dĩa kèm theo rau thơm như tía tô, răm, húng, cùng một ít đậu phộng với mắm ớt tỏi thành món ăn dân dã ngày hè. Có rất nhiều món ăn chế biến từ sứa như gỏi sứa, lẩu sứa, bún sứa… Riêng gỏi sứa là món đặc trưng nhất, không cầu kỳ như bún sứa hay lẩu sứa nhưng hương vị rất ngon. Để làm gỏi sứa, chủ yếu lấy các tua sứa (chân sứa) rồi sơ chế tránh độ tanh và cho vị giòn. Lấy khoảng một chén sứa chân đã được rửa sạch, đảo qua nước ấm và để ráo, sau đó trộn đều với ít tôm thịt đã luộc chín, xoài băm hoặc ngó sen, hoa chuối, cà rốt thái sợi, hành tây bóc vỏ cùng các loại rau thơm, đậu phộng giã vừa hạt. Pha ít nước chanh, thìa nước mắm, ít đường, tỏi băm cùng ớt vào đĩa sứa. Khi xong món gỏi sứa, ta phải dùng ngay để tránh sứa ra nước làm mất vị. Gỏi sứa cần bánh tráng nướng và dùng thêm vài ly rượu đế để tạo hương vị và bình ổn dạ dày, kích thích ngon miệng. Món gỏi sứa sẽ cho ta cảm giác mặn ngọt, chua cay, bùi bùi, beo béo hòa trong vị giòn giòn của chân sứa và bánh tráng nướng. Mỗi lúc gió nồm nam thổi về miền biển trong cảm giác oi nồng của nắng gió, khi ăn gỏi sứa ta sẽ thêm cảm giác thanh mát trong người.

Món bún sứa hay lẩu sứa thì khá cầu kỳ trong cách pha chế bởi nó là món đặc trưng về sứa của người dân vùng biển. Sứa ở đây không phải là nguyên liệu chính mà các món phụ gia mới là chính. Sứa chân sẽ sắp lên mặt của tô bún hay thả vào lẩu nóng. Món bún sứa thì nguyên liệu chính là các loại cá biển, tôm thịt và các loại rau dùng cho bún. Lẩu sứa cũng vậy, giống như lẩu hải sản nhưng phải lột hết vỏ tôm, cua. Bún sứa thì cá tươi, tôm thịt cần ướp sẵn gia vị nấu chín cho thấm sau đó múc nước lèo nóng có màu phù hợp như cà chua xắt hạt lựu tao sẵn đổ lên phần bún đã sắp ra tô; bỏ lên trên cá dằm, tôm thịt, đậu phộng giã nhỏ rồi nắm sứa biển đặt trên cùng kèm thêm là dĩa rau sống xắt nhỏ với ớt, tỏi, chanh cùng nước mắm đã pha chế sẵn.

Huỳnh Thạch Thảo