Ba khía rang nước mắm nhỉ

Ba khía là một loài sinh vật họ giáp xác, sống ở vùng nước lợ, trong những khu rừng ngập nước ở đồng bằng sông Cửu Long, nhiều nhất là vùng duyên hải Bến Tre, Trà Vinh, Bạc Liêu, Cà Mau, rừng U Minh Hạ, khu vực giáp biển là “vương quốc” của ba khía. Ba khía có hình dạng khá giống cua đồng, nhưng càng và ngoe dẹp hơn. Trên mai (mu) ba khía có ba vạch nên dân gian gọi nó là ba khía.

Vào tháng 10 âm lịch hằng năm là mùa ba khía “hội”. Lúc này ba khía bu, đeo đen đặc các gốc cây trong rừng ngập mặn; chỉ cần tuột, vuốt ba khía bằng tay là có cả vốc để cho vào bao. Người dân khai thác, bắt rất nhiều ba khía trong thời điểm này, nhưng chỉ  được vài ba đêm mà thôi, do đó phải chịu khó “cơm ghe bè bạn” nằm “phục” trong rừng, đón trúng ngày ba khía “hội”.           

Ba khía ngày nay là món ăn bình dân, phổ biến và mang đặc trưng văn hóa ẩm thực của miền sông nước Tây Nam Bộ. Có khá nhiều món ăn được chế biến từ ba khía như: ba khía rang me, ba khía luộc hèm, ba khía kho nghệ, ba khía hấp bia, mắm ba khía… ăn không thua gì cua, ghẹ biển. Và món ba khía rang nước mắm nhỉ là một món ẩm thực độc đáo.

Để làm món ba khía rang nước mắm nhỉ thật ngon, có hương vị đậm đà phải chọn con ba khía cái, do ba khía cái có nhiều nạc, thịt mềm. Cho ba khía vào xô, đổ nước ngập, dùng que đảo nhiều vòng cho sạch đất, và có thể ướp ba khía với  nước đá để ba khía “bất tỉnh” không còn ngọ nguậy. Sau đó bắt từng con ra, dùng dao nhọn chích nơi yếm cho ba khía chết, để nguyên con. Rửa ba khía trong nước lạnh cho sạch, sau đó cho vào rổ để ráo ít phút. Chuẩn bị một chén nước mắm nhỉ nguyên chất có rắc ít tiêu xay, giấm, đường, bột nêm… Bắc chảo lên bếp, phi mỡ, tỏi cho thơm rồi đổ ba khía vào xào. Khi thấy ba khía chuyển sang màu đỏ hồng thì rưới đều chén nước mắm nhỉ lên mình ba khía, sao, trộn đều đến khi thấy mùi thơm bốc lên ngào ngạt. Lúc này ba khía đã chín; lót rau răm dưới đáy dĩa và sắp ba khía lên trên.

Gắp một miếng ba khía cho vào miệng nhai chậm rãi, khoan thai, cùng với một cọng rau răm the the, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt, béo, thơm, giòn của món ba khía rang nước mắm nhỉ thấm vào tận chân răng, đầu lưỡi. Nếu được kèm thêm một cốc rượu ngon hoặc một hớp bia đầy thì thật là tuyệt hảo!

Đặng Hoàng Thám