Những loại thuốc không nên dùng cho mẹ và bé

Để bảo đảm sức khỏe cho mẹ và bé, mới đây Cơ quan quản lý Thực - Dược phẩm Mỹ (FDA) đã khuyến cáo phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ không nên dùng một số loại thuốc sau đây, trong đó có cả nhóm thuốc không kê đơn (OTC).

 

Thuốc gây giảm sản xuất sữa mẹ

Giai đoạn cho con bú, mẹ cần thận trọng với nhóm thuốc có thể làm phong bế quá trình sản xuất sữa, như thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc chống tăng huyết áp...  Nhóm thuốc này có thể làm giảm lưu lượng máu dẫn đến các động mạch ở các vùng sản xuất sữa của vú. Trường hợp đang cho con bú , hãy tư vấn bác sĩ những loại thuốc nên và không nên dùng. 

Mẹ đang cho con bú nên thận trọng khi sử dụng thuốc vì có thể làm giảm tiết sữa

Nhóm thuốc hết hạn

Kể cả người lớn lẫn trẻ em, khi thuốc đã hết hạn nên loại bỏ ngay bằng cách xem hạn thuốc sử dụng ghi bên ngoài nhãn mác. Ngoài ra, cũng không nên dùng các loại dược phẩm bị biến đổi màu sắc, bị vỡ hoặc bị thấm nước bởi những loại thuốc này không  hiệu quả, thậm chí có thể gây biến chứng và gây hại cho sức khỏe con người, kể cả thuốc kê đơn lẫn không kê đơn.

 

Nhóm thuốc có thành phần hoạt hóa mạnh

Khi đang cho con bú, nên tránh xa nhóm thuốc có thành phần hoạt hóa mạnh, ví dụ như Lithium, thuốc trị ung thư và các loại dược phẩm khác. Nếu phải dùng thuốc thì nhất thiết phải tư vấn bác sĩ và dùng thuốc theo đúng phác đồ điều trị của chuyên môn.  

Thận trọng khi cho bé uống thuốc

Domperidone

Domperidon là thuốc dùng để chống buồn nôn và nôn cấp. Khi đang cho con bú, không nên dùng Domperidon vì nó làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa và tạo ra những phản ứng phụ bất lợi sang cho trẻ. Theo FDA, những người không sản xuất đủ sữa, domperidone có thể phát huy tác dụng nhưng mặt trái lại gây ngưng tim, thậm chí có thể gây tử vong. Vì lý do này, khi đang cho con bú nên tránh xa domperidone. Riêng ở trẻ nhỏ, nếu dùng không đúng liều có thể gây ngộ độc thuốc. 

 

Nhóm thuốc dùng cho người lớn 

Tất cả các loại thuốc dùng cho người lớn không nên dùng cho trẻ em, ngay cả khi dùng ở liều lượng thấp cũng rất nguy hiểm. Trường hợp trên nhãn bao bì ghi chú không dùng cho trẻ thì hãy bỏ qua, thậm chí cần phải để xa tầm với của trẻ. Cũng nên nhớ rằng, các loại thuốc dùng cho trẻ sơ sinh nhất thiết phải được quản lý và sử dụng đúng cách và có sự hướng dẫn của bác sĩ.

 

Không được tăng liều gấp đôi thuốc giảm đau

Bất  kể khi nào cần dùng thuốc giảm đau kể cả cho mẹ lẫn bé phải nên nhớ đây là loại thuốc "lợi bất cập hại", cần phải tư vấn bác sĩ và không được tự ý tăng liều gấp đôi. Một số thuốc giảm đau, như acetaminophen (hay Tylenol dùng cho bé), ibuprofen (Advil và Motrin dùng cho bẻ ) được xem là an toàn  khi dùng trị chứng đau tai và mọc răng ở trẻ, nhưng có một số thành phần trong thuốc giảm đau chữa ho, trị cảm nếu tăng liều gấp đôi sẽ rất nguy hiểm. Tránh dùng acetaminophen cho trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi hoặc ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng tuổi nếu chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

 

Hỏi ý kiến bác sĩ khi dùng thuốc

Aspirin

Quỹ Hội chứng Reye Quốc gia Mỹ (NRSF) mới đây công bố danh sách các loại thuốc có chứa hợp phần aspirin không nên dùng cho trẻ dưới 16 tuổi. Theo NRSF, aspirin liên kết mạnh với các thuốc salicylat khác, phát sinh hội chứng Reye, đây là dạng rối loạn thần kinh nguy hiểm, có thể gây tử vong ở nhóm trẻ nhỏ. Vì vậy nên tránh xa nhóm thuốc có chứa salicylate, thường được gọi là acetylsalicylate, salicylic acid hay acetylsalicylic acid. Nguy cơ gia tăng hội chứng Reye nếu dùng loại thuốc có chứa aspirin để điều trị bệnh do virus như cảm lạnh và cúm.  Với những bất lợi này FDA khuyến cáo đừng bao giờ cho bé dùng aspirin hoặc bất cứ loại thuốc nào có chứa thành phần aspirin trừ khi được bác sĩ đồng ý.

 

Codein

Codein là thuốc giảm đau và giảm ho, nhưng lại bị cấm dùng cho trẻ em dưới 1 tuổi, người có bệnh gan hay người bị suy hô hấp, người mang thai. Trong trường hợp bị bệnh đường hô hấp như hen, khí phế thũng, suy giảm chức năng gan thận, có tiền sử nghiện thuốc cần dùng hết sức thận trọng khi dùng Codein. Tác dụng phụ không mong muốn của Codein như đau đầu, chóng mặt, khát và có cảm giác khác lạ như buồn nôn, táo bón hoặc bí đái, thậm chí có thể gây nghiện nếu dùng dài kỳ liều cao 240-540mg/ngày. Khi đang cho con bú, nếu người mẹ dùng Codein có thể truyền sang cho con qua đường  sữa dưới dạng morphine, phát sinh một số biểu hiện như buồn ngủ, bơ phờ, khó thở và bỏ bú mẹ. Nếu xuất hiện tình trạng này nên tư vấn, khám bác sĩ ngay. 

Thận trọng với thuốc Codein

Nhóm thuốc chống chỉ định ở phụ nữ cho con bú

Rất đa dạng như nhóm thuốc ngăn cản sự tăng tiết sữa gốc estrogen, thuốc ngừa thai chứa estrogen, bromocriptin, cyproheptadin.... Cyproheptadin là một loại thuốc kháng histamine dùng trong điều trị dị ứng, ngoài ra còn có tác dụng kích thích sự thèm ăn.  Tiếp đến là nhóm thuốc gây hại trực tiếp đến trẻ nhỏ như iod, kaliiodur và ergotamine, gây ức chế tuyến giáp và nhiều mối nguy cơ khác. Nhóm thuốc khiến cho trẻ suy giảm phản xạ, giảm bú mẹ như thuốc an thần gây ngủ benzodiazepine, thuốc kháng histamine, thậm chí cả những loại thuốc có vị rất đắng như Metronidazol cũng nên hạn chế bởi nó làm cho trẻ xa lánh nguồn sữa mẹ.

 

Khắc Nam ( Theo Parenting- 3/2014)