Thơm thảo quà quê

Tôi sinh ra ở vùng nông thôn miền trung du, nơi có đồi cọ trập trùng bên ven bờ sông Hồng đỏ nặng phù sa. Mẹ tôi là nông dân và tuổi thơ êm đềm của tôi lớn lên từ vùng quê ấy. Những kỷ niệm tươi đẹp của tuổi thơ có lẽ không thể nào phai mờ trong tâm tưởng, những buổi chăn trâu cắt cỏ nơi triền đê rồi hình ảnh cánh diều bay lượn trong miền ký ức.

Minh họa: Trà My

Ngày ấy, chúng tôi còn bé lắm, sinh ra ở nông thôn thì chỉ biết tạo ra những trò chơi tự có như đánh chắt, chơi chuyền, đánh khăng đánh đáo và ô ăn quan. Những khúc đồng dao là công cụ tổ chức trò chơi của chúng tôi vào mỗi buổi chiều chăn trâu.  Song có lẽ kỷ niệm lớn nhất trong tôi là hình ảnh và dư vị của những món quà quê mà người mẹ nghèo đã ban cho tuổi thơ tôi. Quê tôi ngày đó họp chợ vào ngày chẵn và cứ đến ngày đó, trong lòng những đứa trẻ chúng tôi lại rộn rã hẳn lên. Hôm đó hẳn sẽ khác với mọi ngày không phải là chúng tôi được đi chơi hội, cũng không phải là được mặc quần áo mới mà ngày đó đến phiên chợ, chúng tôi sẽ được mẹ mua cho những món quà của chợ quê. Mẹ tôi thường đến phiên chợ là mang chè khô, khoai lang hay thứ gì có được ở nhà đi bán và đến nửa buổi là mẹ về. Có lẽ sự chờ đợi mẹ đi chợ về là tâm trạng đã nóng lên ở chúng tôi từ khi mẹ quẩy quang gánh đi chợ. Khi mẹ về đến đầu ngõ, bất luận đang chơi chuyền, nhảy dây hay đánh chắt chúng tôi đều chạy ra đón mẹ. Đứa nào cũng háo hức và rồi người mẹ nghèo của chị em chúng tôi lấy ra từ chiếc làn những món quà mà những đứa trẻ nông thôn nghèo như chúng tôi hằng mong chờ.

Quà của mẹ: là những chiếc bánh rán còn dính đầy những cục đường được gói bằng lá chuối khô và cũng buộc bằng dây chuối. Mùi thơm của bánh, vị ngọt của đường hòa vào mùi thơm của lá chuối khô làm nức mũi chúng tôi. Hoặc đó là những chiếc kẹo bột hình tròn bám đầy bột sắn xung quanh được gói vào trong một tờ giấy báo nhỏ. Nhìn những chiếc kẹo bột mà chị em chúng tôi không cầm được nước miếng. Còn nữa, mẹ lấy ở quang gánh túi bỏng ngô thơm nức cùng với mấy quả thị đang lấm tấm vàng và xiên quả bồ quân đã chín đỏ. Những thứ quà ấy, mẹ chia đều và chúng tôi đón nhận quà như đón nhận một thứ gì đó mà mình háo hức từ rất lâu. Chiếc bánh rán giòn đưa lên miệng mà thấy ngon biết chừng nào, những chiếc kẹo bột nhai mãi mà không hết; rồi cha tôi còn đan cho mỗi chị em một cái giỏ bằng dây chuối khô để đựng quả thị vào đó mà ngửi cho thơm. Những quả bồ quân chín đỏ ửng cứ lăn đi lăn lại trên má chúng tôi đến mát lịm. Có lẽ đối với tuổi thơ nghèo ở nông thôn chúng tôi, thế là đã đủ rồi, thế là đã vui rồi. Những món quà tuy đơn sơ, giản dị và ít ỏi về vật chất nhưng chứa đựng trong đó là cả tình yêu thương của mẹ dành cho tuổi thơ của chúng tôi.

Thời gian cứ mãi trôi đi, chúng tôi đã lớn khôn, mẹ tôi thì ngày càng già yếu, nhưng ký ức về tuổi thơ với những món quà quê luôn hiện diện trong tâm tưởng, nó là địa chỉ tình thương để chúng tôi nhớ về. Giờ đây, cuộc sống hiện đại, được thưởng thức những của ngon vật lạ, nhưng tôi vẫn không thể nào quên được, sự thơm thảo của những món quà quê của người mẹ nghèo năm xưa. 

Nguyễn Thế Lượng