Bâng khuâng cánh cò mùa đông

Trước nhà tôi là cánh đồng rộng thẳng cánh cò bay. Ngày xưa vào vụ này người ta thường trồng khoai lang hoặc ngô nhưng bây giờ thì cả làng đồng loạt bỏ trống. Không phải người dân quê lười biếng mà là vì trồng trọt bây giờ không có lãi, đổ công mua giống, phân bón, chăm sóc cuối cùng thu lại chẳng được bao nhiêu, có năm thời tiết khắc nghiệt còn bị thua lỗ. Chỉ đợi qua vụ xuân gieo mạ rồi cấy lúa. Vậy mà cả tuổi thơ của tôi đã từng gắn bó với cánh đồng, với trâu bò và những cánh cò trắng xóa.

Minh họa: Trà My

Mùa đông dù lạnh cỡ mấy đàn cò cũng đều cần mẫn đậu xuống đồng kiếm ăn. Chúng bạo dạn, gan lì chẳng hề sợ hãi. Nhiều con còn nghịch ngợm đậu lên trên cả lưng trâu, bò đang thung thăng gặm cỏ. Lũ con nít chúng tôi hết trò nghịch liền bày trò đi xua những chú cò trên lưng trâu, bò. Hết rượt con này tới con khác, nhưng dường như chúng biết rằng chúng tôi chỉ đùa nghịch không làm hại nên dù đuổi chúng đi bao nhiêu lần hôm sau lại thấy chúng quấn quýt bên lũ trâu bò trên cánh đồng. Những hôm trời có nắng, cánh cò trắng chao nghiêng trông rất đẹp. Đám con gái ao ước một lần chạm tới cánh cò, còn con trai thì muốn sải cánh tung bay lên bầu trời. Ước mơ nhỏ dại nhưng sao tôi thấy thật đẹp, thật lấp lánh và trong trẻo. Cứ mỗi lần thấy đàn cò là tôi lại nhìn thật lâu, quan sát thật kỹ. Những cánh cò chiều đông bay ngược gió gợi cho tôi nhớ tới những bà, những mẹ, những người phụ nữ tảo tần một nắng hai sương quê nghèo, gồng gánh nuôi những đứa con khôn lớn trưởng thành.

Những chiều đông lạnh giá ngày xưa tôi và chị gái vẫn đứng trước sân nhà nhìn đàn cò bay hình chữ V, miệt mài đếm bao nhiêu con. Chúng nhiều quá không đếm xuể. Vậy mà những năm gần đây, chẳng còn những đàn cò như thế bay nữa. Chúng lác đác về đồng kiếm ăn rồi vụt bay đi đâu mất. Tôi cứ ngẩn ngơ nuối tiếc, ngây thơ nghĩ rằng vùng đất quê ít màu mỡ nên chúng không đến nữa nhưng có đâu ngờ là do ngày đêm người ta tìm mọi cách để bẫy cò. Nhìn những chú cò nằm chật chội trong bao tải rồi bị vặt lông trụi lủi ngay khi chúng còn đang sống thật là xót xa. Tất cả cũng chỉ vì những lợi ích trước mắt, vài đồng tiền mà con người đã quá tàn nhẫn với đàn cò. Rồi cũng sẽ rất gần thôi, thế hệ con trẻ mai sau sẽ không bao giờ tìm thấy cánh cò trong đời thực nếu như việc “tận diệt” cò ngày một hoành hành.

Những cánh cò chiều đông luôn làm tôi bâng khuâng. Đó là hình ảnh bình yên và luyến nhớ nhất trong ký ức của tôi còn lưu giữ lại những thân thương về quê nhà, đẹp như những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Duy: “Tuổi thơ tôi trắng muốt cánh cò/Con sáo mỏ vàng, con chào mào đỏ đít/ Con chim trả bắn mũi tên xanh biếc/ Con chích chòe đánh thức buổi ban mai”.

Tăng Hoàng Phi