Nhớ lắm những bữa cơm xưa

Người miền Trung có những món ăn đặc biệt, vừa quen vừa lạ và đem đến những trải nghiệm vị giác rất riêng, rất độc đáo.

Những món ăn quê trong ký ức không cao sang, không thịt thà đầy ắp mà ngược lại giản đơn hết sức, có chút "tự biên tự diễn" trong cách kết hợp nguyên liệu, cách nấu nướng cho hợp với điều kiện sống. Ngẫu hứng nấu lên không ngờ vô tình ngon lành, hợp ý để rồi những món ăn quê cứ thế hình thành quen thuộc trong tâm thức con người, ghi nhớ mùi vị và khi thấy thèm lại được nấu lên để cả nhà cùng thưởng thức.

Những đứa con của miền quê lớn lên dù đi khắp phương trời thì vẫn hằn sâu trong ký ức hình ảnh quê hương những ngày thơ ấu với chái bếp nghèo nấu củi đầy tro than và khói cay xè mắt. Nhớ những buổi chiều mấy chị em đi học về khi ba má chưa hoàn thành công việc thì cứ thế cạo cơm cháy đáy nồi chấm với nước cá kho ngồi nhai ngon lành. Tuổi thơ xưa đã đi qua mấy chục năm ròng nhưng chắc chắn miếng cơm cháy có mùi khét khét, ăn cứng giòn quyện cùng với vị mặn mặn của nước cá kho lại chính là mùi vị khiến người ta không bao giờ quên được. Để rồi đi khắp nẻo phương trời có những lúc nhớ nhà da diết bất giác thèm được ăn vài hột cơm nguội còn sót lại trên ngón tay mà nghe quay quắt lòng.

Minh họa: Trà My

Chuyện nhà nông trăm bề cực khổ, nắng cháy da lưng mưa ướt đầm mặt mũi và khi mùa vụ tới, nhiều khi bữa cơm cũng có phần vội vã. Những món hấp cùng với nồi cơm đã ra đời để đáp ứng sự nhanh gọn và tiện lợi trong khâu nấu nướng: đĩa đậu bắp, vài cái trứng vịt, trứng gà, đĩa rau chỉ cần hấp trong nồi cơm hơi lên là chín… Vậy là sau những buổi làm đồng mệt nhọc đã sớm có mâm cơm giản đơn, nhanh gọn nhưng vẫn ngon và đủ chất. Bữa ăn sáng không có hủ tiếu, bún giò, mì gà, phở như bây giờ mà chỉ có chén cơm vài lát chuối vườn chín với nước mắm, vài lát đu đủ dầm chua với mắm cái thì đã có một bữa ăn sáng ưng ý lắm rồi.

Nhớ những bữa cơm chiều má kho cá rô với lá nghệ ăn kèm cùng những loại rau vườn nhà có sẵn. Nhớ nhất là món cháo trắng mà sáng nào má cũng nấu ăn chung với cá đồng nhẹ bụng dễ tiêu; có những hôm ngồi ăn cháo trắng bên cạnh chỉ có cục đường bát thế mà sao ăn hết veo tô cháo trắng. Bây giờ có nhiều lựa chọn về bữa ăn sáng nên ít ai nấu cháo trắng những buổi sớm mai. Chỉ có bà lâu lâu nhớ lại thì nói thèm món cháo trắng đến quay quắt lòng.

Những món ăn dân dã của quê tưởng chừng như cũ dần mất hút theo năm tháng nhưng không phải vậy. Những hương vị cũ đã nhờ vào sự nhớ nhung hoài niệm của con người mà trở lại một cách đường hoàng, ghi tên mình vào những món ăn trở thành đặc sản ở các nhà hàng sang trọng được thực khách tấm tắc khen ngon.

Phạm Thị Mỹ Liên