Bình yên làng cổ Lộc Yên

Cách thành phố Tam Kỳ chưa đầy 40 km về hướng tây, ẩn mình sau những ngọn đồi xanh biếc, làng cổ Lộc Yên đẹp như một bức tranh giữa vùng núi cao Tiên Phước khiến người đến cứ ngỡ ngàng, tưởng như ở nơi đây cõi tiên là có thật…

Ấn tượng đầu tiên khi đến với Lộc Yên là khung cảnh hữu tình của một làng quê yên bình đã mấy trăm năm nép mình giữa ba bề núi non và một bên là những thửa ruộng bậc thang lượn sóng, cạnh những vườn cây ăn quả mướt xanh và những hàng cau cao vút. Nổi bật trong không gian nên thơ ấy là những ngõ đá rêu phong thâm trầm. Đến Lộc Yên, hầu như ở đâu cũng thấy đá. Đá được người dân nơi đây lát theo đường làng, ở từng con ngõ dẫn vào mỗi nhà. Đá được xếp chồng làm bờ rào, thành giếng nước, dọc theo những con mương nhỏ, những lối đi trong vườn. Ở ngôi làng hơn 200 năm tuổi này, đá dường như trở thành “điểm nhấn” đặc biệt trong kiến trúc tổng thể, một thực thể văn hóa đặc trưng của làng.

Thơ mộng ngõ đá ở làng cổ Lộc Yên.

Theo người dân ở làng cổ Lộc Yên, những ngõ đá ở làng có từ rất lâu đời. Làng có vị trí đắc địa, nhà cửa dựa lưng vào núi, mặt nhìn xuống ruộng đồng nên đường lên nhà có độ dốc cao. Để dễ dàng đi lại, từ xa xưa người dân Lộc Yên đã biết tận dụng sự ưu đãi của thiên nhiên là nguồn đá vô tận để lát đường đi, xếp bờ rào. Đặc biệt, ở làng có hàng trăm ngõ đá, bờ rào đá nhưng không hề có đá chẻ. Tất cả đều là đá tự nhiên qua bàn tay cần mẫn, tài hoa của người xưa với nghệ thuật xếp đặt điêu luyện mà thành những ngõ đá bền vững với thời gian, xôn xao từng bước chân đi về hôm sớm.

Không chỉ đặc biệt với không gian thơ mộng và những ngõ đá đẹp đến ngỡ ngàng, làng cổ Lộc Yên còn nổi tiếng với những ngôi nhà cổ thuần Việt hàng trăm năm tuổi. Lộc Yên hiện còn lưu giữ hơn 20 ngôi nhà cổ có niên đại từ 100 đến 150 năm tuổi trở lên mang đậm lối kiến trúc nhà ở của người Quảng Nam xưa. Hầu hết các ngôi nhà cổ này đều có kiến trúc hai gian, ba chái, cột bằng gỗ mít, mái lợp ngói âm dương. Nhà lưu niệm cụ Huỳnh Thúc Kháng (di tích cấp quốc gia được công nhận năm 1990) là một trong những ngôi nhà cổ tiêu biểu tại làng.

Theo các vị cao niên, làng Lộc Yên có từ thời Tây Sơn (nửa cuối thế kỷ 18), do ông Nguyễn Công Tuyết, người Tam Kỳ, đưa dân đinh đến khai cơ lập nghiệp. Trước đây làng có tên Lộc An, về sau đọc trại thành Lộc Yên. Làng tọa trong một thung lũng hình tròn xinh đẹp, giữa miền sơn cước thanh bình. Trải qua hơn hai trăm năm, những dấu xưa của làng như ngõ đá, nhà cổ, hàng chè tàu, vườn cây ăn quả cổ thụ vẫn còn được lưu giữ đến ngày nay.

Đến Quảng Nam, du khách hãy một lần ngược lên thăm làng cổ Lộc Yên. Đến đây, chắc hẳn bạn sẽ cảm nhận được không gian thanh bình và vẻ đẹp nên thơ của một vùng quê miền núi được người dân yêu mến gọi là “xứ Tiên”.

Phạm Tuấn Vũ