Khi bản sắc được khai thác, phát huy

Sự trở lại của những giá trị truyền thống cổ điển trên một số lĩnh vực, ý tưởng trong đời sống hiện nay được xem như một xu thế, thu hút sự quan tâm của mọi người. Đó cũng là một trong những lý do để các doanh nghiệp, đơn vị hay cá nhân sản xuất, kinh doanh trên nhiều ngành nghề nhanh nhạy nắm bắt, lấy đó làm tiêu chí xây dựng, phát triển và quảng bá thương hiệu cho mình.

 

Không đâu xa, ngay trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột, nhiều hoạt động kinh doanh ăn uống, giải khát, vui chơi giải trí của nhiều cá nhân, đơn vị đã và đang mở ra cho thấy sự vận dụng nhuần nhuyễn, đầy hiệu quả từ ý tưởng trên. Ví như trên những con phố có quán cà phê kết hợp với ẩm thực như Không Gian Xưa, Rêu Phong (đường Y Ngông), Nét xưa (đường Mai Hắc Đế), hay Làng cà phê Trung Nguyên (đường Lý Thái Tổ)… người ta đã không ngần ngại đầu tư một khoản kinh phí khá lớn để xây dựng những ngôi nhà rường bằng gỗ trong không gian hết sức thuần Việt để thỏa mãn nhu cầu tìm về với bản sắc văn hóa truyền thống của khách hàng.

 

Qua tìm hiểu, được biết nhiều người thích đến đây vì có chút hoài cổ -  từ ngôi nhà rường thuần Việt, cho đến bộ bàn ghế, cách bài trí nội thất trong quán gợi lên nhiều hoài niệm. Và cũng chính sự “gợi” này là một cách quảng bá thương hiệu của các chủ tiệm cà phê ở thành phố này. Họ cho rằng, trong thời buổi toàn cầu hóa hiện nay, những giá trị “người ta cần” đã qua đi nhanh chóng và trở nên mờ nhạt trong biển sóng thông tin tràn ngập. Giá trị phải thêm vào là cái người Việt cần và chỉ có nó mới tạo sức hút mới, đem lại hiệu quả kinh doanh vượt trội.

 

Du khách chụp hình lưu niệm với các nghệ nhân tại Khu du lịch văn hóa - sinh thái cộng đồng Kô Tam. Ảnh: H. Gia

Tất nhiên với sự đầu tư có ý tưởng đó, thực tế cho thấy hiệu quả kinh doanh (cùng ngành nghề) mang lại bao giờ cũng cao hơn so với nơi khác nhờ lấy bản sắc văn hóa làm điều kiện để phát triển. Ở góc độ khác, như thời trang chẳng hạn - nhiều nhà hàng, khách sạn hiện nay thường có nhân viên phục vụ mặc áo dài truyền thống. Cùng với chất lượng phục vụ tốt và chuyên nghiệp hơn, yếu tố văn hóa thời trang trong các cộng đồng dân tộc (dù thiểu số hay đa số) đã góp phần tạo ra tình cảm, hình ảnh thân thiện cho khách hàng tìm đến, qua đó dần tạo dựng uy tín, thương hiệu và đẳng cấp cho doanh nghiệp.

 

Trên lĩnh vực du lịch cũng thể hiện ngày càng rõ điều đó - đã có không ít doanh nghiệp, đơn vị nỗ lực khai thác bản sắc văn hóa đa dạng của mỗi cộng đồng dân tộc để phục vụ nhu cầu tìm hiểu, khám phá và trải nghiệm của du khách. Bản sắc văn hóa ấy đã được nhiều doanh nghiệp làm du lịch biến thành các sản phẩm hết sức cụ thể và độc đáo.

 

Khu du lịch văn hóa - sinh thái cộng đồng Kô Tam (TP. Buôn Ma Thuột) là một ví dụ sinh động. Tại đây, bản sắc văn hóa của người Êđê - từ kiến trúc, ẩm thực cho đến nhiều yếu tố khác đã được khai thác và vận dụng như một lợi thế cạnh tranh có hiệu quả. Bà Nguyễn Thị Ngọc Anh - phụ trách khu du lịch này cho hay: Trong không gian sống còn mang đậm dấu ấn cổ xưa là rừng cây, bến nước yên bình, thì những ngôi nhà dài truyền thống (nguyên bản, hoặc cách điệu) được dựng lên ở đây đã góp phần tạo nên điểm nhấn khá ấn tượng trên bản đồ du lịch Đắk Lắk, nhờ đó đã thu hút ngày càng nhiều du khách tìm đến thăm thú và tận hưởng.

 

Làng cà phê Trung Nguyên (TP. Buôn Ma Thuột) là điểm đến hấp dẫn du khách.

Được ngồi trong ngôi nhà dài để nhâm nhi ly cà phê, hay thưởng thức món ăn của người dân tộc thiểu số như cơm lam, gà nướng, cà đắng, măng le, hay rau rừng… là trải nghiệm vô cùng thú vị đối với bất kỳ ai khi đến với khu du lịch trên.

 

Theo bà Ngọc Anh, làm du lịch mà không tạo ra được cái khác lạ, độc đáo so với mặt bằng chung thì không thể trụ vững và phát triển được. Sự khác lạ và độc đáo ấy, tất nhiên phải dựa vào bản sắc của mỗi cộng đồng, cư dân trên địa bàn. Bản sắc của đồng bào Êđê ở đây không còn là khái niệm văn hóa phi vật thể nữa, mà được hiểu, được xem như giá trị vật chất cụ thể, hiện hữu và đó là phương tiện để hướng đến mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp: Lấy bản sắc tạo ra sự khác biệt nhằm thu hút và hấp dẫn “thượng đế” đến với mình đôi khi còn hơn cả một chiến dịch truyền thông (quảng cáo) thông thường.

 

Rõ ràng, bản sắc văn hóa của mỗi cộng đồng dân tộc trong đời sống hiện đại là vốn liếng vô cùng quan trọng để cho nhiều ngành nghề, nhiều lĩnh vực khai thác phục vụ mục tiêu phát triển trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hiện nay.

 

Đình Đối