Người buôn trưởng tâm huyết với văn hóa truyền thống

Nghệ nhân Ưu tú Y Tai Kpơr (buôn Kniêr, xã Tân Tiến, huyện Krông Pắc) được người dân trong buôn quý trọng bởi sự am hiểu, say mê và tích cực giữ gìn văn hóa truyền thống của người Êđê.

Năm nay đã hơn 70 tuổi, nhưng nghệ nhân Y Tai (tên thường gọi thân mật là Ae Na), rất minh mẫn và luôn tràn đầy tình yêu, nhiệt huyết với âm nhạc dân gian Êđê, trong căn nhà nhỏ của ông nằm giữa buôn Kniêr vẫn ngân vang âm thanh của chiêng tre, đing năm cùng làn điệu ay ray, K’ứt mượt mà, sâu lắng như bao năm qua.

Chia sẻ về cơ duyên say mê âm nhạc dân gian, Y Tai cho hay: “Tôi may mắn được sinh ra trong một gia đình yêu văn hóa truyền thống, ngay từ thuở nhỏ đã được theo cha mẹ tham gia vào các nghi lễ, lễ hội của buôn, được hòa mình vào không khí rộn ràng của tiếng cồng chiêng, các làn điệu dân ca... Thấm đẫm trong những giai điệu ngọt ngào ấy, năm 8 tuổi tôi theo những nghệ nhân lớn tuổi trong buôn học cách đánh chiêng và chơi các nhạc cụ dân tộc”.

Ông Y Tai Kpơr hướng dẫn các cháu thiếu nhi chơi nhạc cụ dân tộc.

Với niềm đam mê cùng năng khiếu bẩm sinh, Y Tai đã nhanh chóng tiếp thu và biết chơi thành thạo một số loại nhạc cụ, đặc biệt là đing năm. Mỗi khi trong buôn có hội ông lại tham gia biểu diễn phục vụ cộng đồng. Với Y Tai, biểu diễn không chỉ để thỏa đam mê của bản thân, mà còn là cách để giúp mọi người không quên văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Thật may mắn khi niềm đam mê của ông được người bạn đời là bà H’Xiu Byă luôn ủng hộ. Bà không chỉ động viên ông đi diễn mà còn sẵn sàng gánh vác việc nương rẫy, chu toàn việc nuôi dạy con cái, giúp ông có thể nuôi dưỡng và thực hiện ước mơ của mình. Trân trọng tình cảm đó, cùng với đam mê của mình, khi biểu diễn tại các chương trình lễ hội, hội thi, hội diễn từ xã đến huyện, rồi lên tỉnh, dù lớn hay nhỏ ông đều cống hiến hết mình và đạt được nhiều thành tích cao.

Ông Y Tai Kpơr trình diễn thổi đing năm.

Với vốn hiểu biết về văn hóa truyền thống, lại có uy tín trong cộng đồng, ông Y Tai được bà con buôn Kniêr tín nhiệm, bầu làm trưởng buôn. Phát huy vai trò trưởng buôn, ông tích cực vận động người dân trong buôn cùng bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc, không bán đi những bộ chiêng cổ, những vật dụng quý của tổ tiên để lại. Bản thân ông đã làm gương để bà con và thế hệ trẻ noi theo, dành thời gian, tâm huyết để mở lớp truyền dạy về nhạc cụ dân gian cho các con, cháu và những người có nhu cầu trong buôn theo học. Ông Y Dít Byă, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Tiến cho hay: “ Đã có rất nhiều thanh thiếu niên được Ae Na chỉ dạy về âm nhạc truyền thống. Ông dạy rất bài bản, bắt đầu từ chiêng Kram, đến khi chơi hay rồi mới dần dần chuyển tới dạy về chiêng đồng… Nhờ vậy, các em không nản và chăm chỉ học hơn”.

Trong căn nhà nhỏ của ông, những ngày cuối tuần lại rộn ràng không khí tập luyện. Các thiếu niên đến đây không chỉ được ông dạy chơi nhạc cụ, mà còn được nghe ông kể chuyện và chia sẻ những cái hay, cái đẹp của văn hóa dân tộc.

Với những đóng góp của mình, ông Y Tai Kpơr đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Ưu tú” trong lĩnh vực nghệ thuật trình diễn dân gian năm 2019.

Mai Sao