Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV: Khơi thông nguồn lực cho việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng

Sáng 21/5, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Quốc hội thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Đường bộ.

Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, Dự thảo Luật Đường bộ trình Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ 7 có 86 điều, giảm 6 điều so với dự thảo Luật Chính phủ trình; đã chỉnh sửa nội dung 82 Điều, bỏ 7 Điều, đồng thời gom nội dung một số điều để xây dựng thành điều mới, sắp xếp lại vị trí 3 Điều. 

Về những quy định chung, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, đa số ĐBQH cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh và các quy định tại Chương I của dự thảo Luật; một số ĐBQH đề nghị tiếp tục rà soát để phân định rõ, tránh trùng dẫm với phạm vi điều chỉnh của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; đề nghị sửa Điều 1 theo hướng ngắn gọn, khái quát. Đề nghị rà soát quy định về giải thích từ ngữ, chuyển một số nội dung có tính chất giải thích từ ngữ tại các điều luật về Điều 2; rà soát quy định về quy hoạch mạng lưới đường bộ, quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ, hệ thống đường địa phương, đường đô thị; cơ sở dữ liệu đường bộ; hệ thống giao thông thông minh để bảo đảm tính thống nhất, tính khả thi và tiết kiệm, hiệu quả. Căn cứ ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý các quy định của dự thảo Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đường bộ. Ảnh: quochoi.vn

Phát biểu thảo luận tại phiên làm việc, các đại biểu cơ bản đồng tình với dự thảo Luật Đường bộ trình ra Quốc hội lần này. Qua nghiên cứu Báo cáo giám sát về chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023” của UBTVQH cho thấy, hoạt động vận tải đường bộ trong những năm qua đã phát triển mạnh mẽ, đáp ứng trên 90% tổng khối lượng vận chuyển hành khách và trên 70% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa với gần 86.000 đơn vị kinh doanh vận tải đã được cấp Giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô... Đại biểu cho rằng, đó là một nguồn lực rất lớn của xã hội mà chúng ta cần chú ý tới khi xây dựng dự án Luật này. 

Đại biểu nêu rõ, việc xây dựng và hoàn thiện Luật Đường bộ trong thời gian qua là một bước mới nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan để khơi thông nguồn lực cho việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng. Ngoài các chính sách để ưu tiên tập trung cho việc phát triển các nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng đường bộ hiện đại, thân thiện với môi trường; xây dựng cơ chế để đẩy mạnh huy động các nguồn lực xã hội, các hình thức, phương thức đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng thì việc cho phép không tính giá trị tài sản công là kết cấu hạ tầng đường bộ là một hướng đi hết sức đúng đắn trên cơ sở đúc rút các kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình tổ chức đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp đường bộ.

Liên quan đến quy định đối với loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, đơn vị kinh doanh vận tải chỉ được ký hợp đồng vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, nghĩa là mỗi chuyến xe hợp đồng chỉ được chở một hành khách hoặc một nhóm khách duy nhất.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu cho rằng, việc Ban soạn thảo đưa ra quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng núp dưới bóng xe hợp đồng để kinh doanh vận tải hành khách liên tỉnh theo tuyến cố định. Tuy nhiên, điều này lại đang vô tình làm hạn chế một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia khác, đó là mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ thông qua các nền tảng gọi xe trực tuyến.

Đại biểu nhận thấy, mô hình này mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, vì có thể tối đa hóa số lượng người di chuyển trong một chuyến đi, do đó, sẽ giúp giảm đáng kể lưu lượng xe lưu thông trên đường và giải quyết phần nào tình trạng tắc nghẽn giao thông.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo và Cơ quan chủ trì thẩm tra rà soát và điều chỉnh theo hướng vừa kiểm soát tình trạng “xe dù, bến cóc”, nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động.

Về việc sử dụng đất hành lang an toàn đường bộ, đại biểu cho biết, thực tiễn quản lý đất hành lang an toàn đường bộ đối với đất chưa thu hồi gặp rất nhiều khó khăn. Đại biểu cho rằng, để thuận lợi, rõ ràng và minh bạch trong quá trình áp dụng, đề nghị nghiên cứu, bổ sung cụ thể trong dự thảo Luật phạm vi người sử dụng được thực hiện hay không được thực hiện liên quan đến hành lang an toàn đường bộ chưa được Nhà nước thu hồi đất.

Quan tâm đến nội dung về quy hoạch mạng lưới đường bộ, đại biểu cho biết, dự thảo Luật đang quy định quy hoạch mạng lưới đường bộ là quy hoạch ngành quốc gia, xác định phương hướng phát triển, tổ chức không gian hệ thống Quốc lộ làm cơ sở để định hướng lập quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ, phát triển mạng lưới đường bộ. 

Đại biểu tham dự phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Theo đại biểu, quy định như vậy là chưa chính xác, cần chỉnh sửa lại theo hướng quy hoạch hệ thống Quốc lộ là quy hoạch ngành quốc gia, xác định phương hướng phát triển, tổ chức không gian hệ thống Quốc lộ làm cơ sở để định hướng lập quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ, phát triển mạng lưới đường bộ.

Đại biểu cũng cho biết, hiện dự thảo Luật đang quy định Bộ Giao thông vận tải tổ chức lập quy hoạch “mạng lưới đường bộ” trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên tại điểm a, khoản 2 Điều 30 về kết nối giao thông đường bộ quy định: Kết nối các hệ thống đường bộ, các tuyến đường bộ với nhau tạo thành mạng lưới đường bộ. Theo đại biểu, quy định như vậy thì mạng lưới đường bộ sẽ bao gồm tất cả các hệ thống đường bộ đều do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là không phù hợp.

Bên cạnh đó, đại biểu cho biết, dự thảo Luật còn quy định thời kỳ quy hoạch mạng lưới đường bộ là 10 năm, tầm nhìn từ 30 năm đến 50 năm. Thời kỳ quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ là 10 năm, tầm nhìn từ 20 năm đến 30 năm.

Đại biểu cho rằng, quy định như vậy chưa chính xác, vì thời điểm quy hoạch mạng lưới đường bộ và thời điểm quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ không trùng nhau thì sẽ lệch pha nhau và chỉ đúng khi thời điểm quy hoạch trùng nhau. Theo đại biểu, quy định này nên chỉnh sửa lại theo hướng thời kỳ quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ phù hợp với thời kỳ quy hoạch mạng lưới đường bộ.

Đóng góp ý kiến về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Đường bộ, đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đoàn ĐBQH Đắk Lắk) thống nhất cao với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật của UBTVQH và đánh giá rất cao sự nỗ lực, cố gắng của cơ quan soạn thảo cũng như là cơ quan thẩm tra đã chấp hành nghiêm ý kiến chỉ đạo của UBTVQH cũng như là tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu Quốc hội về dự thảo Luật này, trên tinh thần đảm bảo nguyên tắc không để trùng lặp phạm vi điều chỉnh cũng như là nội dung các chính sách giữa Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đoàn ĐBQH Đắk Lắk) tham gia đóng góp ý kiến tại phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Đề cập về các hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 7, đại biểu Nguyễn Thị Xuân thấy rằng, dự thảo Luật đã liệt kê 6 hành vi bị cấm đối với hoạt động đường bộ. Tuy nhiên, trên thực tế, ngoài 6 hành vi bị cấm ở trong dự thảo Luật thì có thể là có phát sinh thêm những hành vi bị cấm khác.

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân cho rằng, để đảm bảo được tính ổn định lâu dài của văn bản, tránh quy định cứng nhắc, khó thực hiện và để phòng ngừa các vấn đề phát sinh thêm những hành vi cấm khác thì đề nghị Ban soạn thảo dự thảo Luật nên nghiên cứu bổ sung một khoản quy định là các hành vi cấm khác theo quy định của pháp luật để cho phù hợp và có tính khả thi...

Tại phiên thảo luận, nhiều ý kiến của các đại biểu cũng tập trung thảo luận về các nội dung: hành vi bị nghiêm cấm; chính sách phát triển đường bộ; huy động nguồn lực xây dựng mạng lưới đường bộ; mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng; loại hình kinh doanh vận tải khách du lịch, vận tải khách theo hợp đồng, vận tải khách công cộng; sử dụng đất hành lang an toàn các loại đường bộ, đê điều, quy định lắp đặt biển báo an toàn giao thông, biển quảng cáo, biển tuyên truyền tránh hiệu ứng ánh sáng, tiếng động ảnh hưởng đến việc điều khiển phương tiện của người tham gia giao thông…

Lan Anh (tổng hợp)