Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV: Thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động trao đổi thương mại - đầu tư của Việt Nam với Vương quốc Anh

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, sáng ngày 8/6 dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội nghe các Tờ trình, Báo cáo liên quan đến việc phê chuẩn văn kiện gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (gọi tắt là Vương quốc Anh).

Trình bày Tờ trình đề nghị phê chuẩn văn kiện gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cho biết, ngày 1/2/2021 Vương quốc Anh chính thức gửi đơn xin gia nhập Hiệp định CPTPP.

Trên cơ sở đó, quá trình đàm phán gia nhập giữa Vương quốc Anh với các nước CPTPP đã được tiến hành. Về cơ bản, đàm phán gia nhập CPTPP là đàm phán một chiều, trong đó Vương quốc Anh đã đưa ra nhiều cam kết mở cửa thị trường mới và chấp nhận toàn bộ các cam kết hiện có trong CPTPP.

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân trình bày Tờ trình đề nghị phê chuẩn văn kiện gia nhập CPTPP của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len. Ảnh: quochoi.vn

Ngày 16/6/2023, được sự ủy quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương cùng Bộ trưởng các nước CPTPP và Vương quốc Anh đã ký Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh, đưa nước này thành thành viên ký kết thứ 12 của Hiệp định.

Đối với Việt Nam, Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh gồm 2 phần chính: Nghị định thư gia nhập và các Phụ lục; Thư của Vương quốc Anh và các thư song phương giữa Việt Nam và Vương quốc Anh.

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân nhấn mạnh, ở góc độ song phương, Việt Nam và Vương quốc Anh đã có quan hệ FTA song phương, việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP sẽ góp phần củng cố vai trò của Việt Nam đối với Vương quốc Anh tại khu vực này, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong hợp tác kinh tế quốc tế và quan hệ hợp tác song phương với Vương quốc Anh.

Đặc biệt, việc Vương quốc Anh công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam cũng có ý nghĩa quan trọng tạo thêm cơ sở để ta tiếp tục vận động các nước khác, trong đó có Hoa Kỳ, công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Ở góc độ đa phương, việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP sẽ góp phần kết nối khu vực châu Á - Thái Bình Dương, châu Mỹ với châu Âu, giúp nâng tầm CPTPP từ một hiệp định trong khuôn khổ khu vực thành một hiệp định mang tính toàn cầu, đồng thời góp phần vào sự phát triển hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đồng thời, việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP sẽ giúp quảng bá và thu hút thêm nhiều nền kinh tế khác gia nhập FTA khu vực này, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho hàng hóa Việt Nam và góp phần tăng sức hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài.

Trong bối cảnh Vương quốc Anh luôn là một trong số thị trường nhập khẩu lớn nhất thế giới, những kết quả đàm phán ta đã đạt được sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động trao đổi thương mại - đầu tư của Việt Nam với Vương quốc Anh, đặc biệt tạo điều kiện cho hàng xuất khẩu của Việt Nam được tiếp cận thị trường với quy mô kim ngạch nhập khẩu thường niên lớn…

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cũng nêu rõ: Chính phủ đề xuất phê chuẩn Văn kiện tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV để Việt Nam nằm trong nhóm 6 nước CPTPP đầu tiên phê chuẩn Nghị định thư; Chính phủ không có kiến nghị bảo lưu bất kỳ nội dung nào liên quan đến Việt Nam trong Nghị định thư gia nhập Hiệp định CPTPP của Vương quốc Anh và không có kiến nghị phản đối bảo lưu của Vương quốc Anh; Chính phủ kiến nghị áp dụng toàn bộ nội dung của Văn kiện gia nhập Hiệp định CPTPP của Vương quốc Anh…

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên báo cáo thuyết minh về văn kiện gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len. Ảnh: quochoi.vn

Báo cáo thuyết minh về văn kiện gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, kể từ khi khởi động đàm phán vào tháng vào tháng 6/2021, trải qua nhiều cuộc họp cấp Bộ trưởng, phiên họp cấp Trưởng đoàn đàm phán và các phiên họp cấp kỹ thuật chính thức và không chính thức và 5 phiên đàm phán trực tiếp, ngày 31/3/2023, các nước CPTPP và Vương quốc Anh đã tuyên bố kết thúc đàm phán.

Về phía Việt Nam, ta đã đạt được các mục tiêu trong việc yêu cầu Vương quốc Anh có cam kết mở cửa thị trường ở mức cao để đảm bảo phù hợp với tiêu chuẩn của Hiệp định, và thậm chí cao hơn cho Việt Nam so với cam kết cho các nước khác, cũng như cao hơn so với cam kết của Vương quốc Anh cho Việt Nam trong FTA song phương (UKVFTA) trong một số nội dung quan trọng đối với ta.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng báo cáo làm rõ nhiều nội dung liên quan đến sự cần thiết phê chuẩn Văn kiện; nội dung chính của Văn kiện gia nhập cũng như tác động của việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP với Việt Nam trên các lĩnh vực về chính trị, an ninh quốc gia và chiến lược đối ngoại; về kinh tế; về lao động, việc làm, xã hội; về các thách thức và giải pháp…

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: quochoi.vn

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà nêu rõ, căn cứ khoản 3 Điều 54 Luật Điều ước quốc tế 2016, việc phê chuẩn Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh, có nội dung sửa đổi, bổ sung Hiệp định CPTPP thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Việc Quốc hội phê chuẩn Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh tại Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội khóa XV sẽ đưa Việt Nam nằm trong nhóm 6 nước CPTPP đầu tiên phê chuẩn Nghị định thư, và nếu đến ngày 16/10/2024 có đủ 6 thành viên của CPTPP thông báo hoàn tất thủ tục phê chuẩn thì Văn kiện sẽ có hiệu lực sau 60 ngày đối với các nước đã phê chuẩn (tức là ngày 16/12/2024).

Nhấn mạnh việc phê chuẩn Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh thể hiện quyết tâm chính trị, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước ta về hội nhập quốc tế và có tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà đề nghị Chính phủ: Chỉ đạo các Bộ, ngành tiếp tục rà soát, đánh giá tác động khi Văn kiện có hiệu lực, so sánh lợi thế cạnh tranh của Việt Nam với các nước thành viên CPTPP đã phê chuẩn Văn kiện; ban hành Nghị định của Chính phủ về ban hành biểu thuế xuất khẩu ưu đãi và biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt trong Hiệp định CPTPP để áp dụng với Vương quốc Anh…

Đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận, đa số ý kiến đại biểu cơ bản thống nhất với sự cần thiết phê chuẩn văn kiện gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương của Vương quốc Anh. Đại biểu đồng tình với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Đối ngoại Quốc hội; đánh giá rất cao nỗ lực của Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ trong thời gian qua đã làm việc liên tục với Vương quốc Anh để thống nhất một số nội dung rất quan trọng.

Đại biểu tham dự phiên thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu nêu rõ, Vương quốc Anh là một thành viên của các cơ chế chính trị, an ninh ở tầm khu vực và toàn cầu, cũng là một ủy viên quan trọng trong 5 thành viên của Ủy viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc, là thành viên trong nhóm G7 có GDP hiện nay đứng thứ 6 trên thế giới. Do đó, việc đồng ý để Vương quốc Anh sớm gia nhập CPTPP sẽ tạo thêm cơ hội cho 11 nước thành viên, trong đó có Việt Nam. Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len cũng đã công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam nên sẽ ảnh hưởng nhất định đến quyết định của Hoa Kỳ sớm công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Việt Nam sớm thông qua dự thảo nghị quyết sẽ là một trong những nước thành viên CPTPP phê chuẩn đồng ý đang gia nhập, góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế Việt Nam trong hợp tác quốc tế. Để phát huy hơn nữa tiềm năng, những sự mong đợi về lợi ích đem lại từ việc tham gia CPTPP, đại biểu cho rằng, cần làm tốt hơn công tác xây dựng pháp luật, công tác thể chế và đặc biệt nâng cao năng lực cạnh tranh. Bộ Công Thương cần có thêm những thông tin hướng dẫn cụ thể hơn, nhất là việc định hướng cho thị trường, tạo ra những cơ hội để doanh nghiệp có thể tìm kiếm cơ hội kinh doanh.

Đại biểu cũng đề nghị, sau khi được Quốc hội phê chuẩn hiệp định này, cần đẩy mạnh việc thông tin, đặc biệt là thông tin về những điểm khác biệt giữa Hiệp định CPTPP và Hiệp định UKVFTA để doanh nghiệp biết và lựa chọn những lợi thế nhất để áp dụng trong thực tiễn.

Đối với, các cam kết về lao động, đại biểu nhất trí với việc tiếp tục duy trì cam kết về lao động trong CPTPP, tuy nhiên Việt Nam đang tham gia đàm phán khuôn khổ hợp tác kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF) và có 4 trụ cột. Các cam kết về lao động trong khuôn khổ này sẽ có tác động về nhiều mặt với Việt Nam; một số các trụ cột trong 4 trụ cột này đã kết thúc đàm phán. Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm cung cấp thông tin để đại biểu Quốc hội nắm được để chuẩn bị trước trong quá trình nội luật hóa, cũng như trong quá trình phê chuẩn các khuôn khổ này trong tương lai.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận nội dung thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh: Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Chính phủ, các cơ quan tiếp tục hoàn thiện thủ tục để trình Quốc hội phê chuẩn nghị quyết vào cuối kỳ họp.

Chính phủ khẩn trương thực hiện các công việc cần thiết, bao gồm sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới, hoàn thiện các văn bản pháp lý cần thiết của Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, ngành, địa phương. Chỉ đạo phát huy tốt nhất những thuận lợi, vượt qua những khó khăn, thách thức để đẩy mạnh toàn diện việc hợp tác quốc tế, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng của đất nước sau khi Quốc hội phê chuẩn hiệp định…

Trong phiên làm việc sáng nay, sau khi kết thúc phiên thảo luận tại hội trường, các đại biểu thảo luận ở tổ về dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) và dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên.

Lan Anh (tổng hợp)