Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV:

Hạn chế thất thu thuế, tạo môi trường cạnh tranh công bằng

Sáng 28/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).

Đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận, các đại biểu nhất trí cao về sự cần thiết sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, khắc phục những bất cập của Luật hiện hành, thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước phải cải cách hệ thống chính sách thuế, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và yêu cầu đổi mới trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với xu hướng cải cách thuế trên thế giới.

Thống nhất việc dự thảo Luật bổ sung người nộp thuế là doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam theo các hình thức kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam, đại biểu cho biết, nếu bỏ không thu thuế đối với những đối tượng này sẽ dẫn đến tình trạng thất thu thuế; sẽ không công bằng đối với các cở sở sản xuất kinh doanh trong nước có những sản phẩm tương đồng với các sản phẩm của các tổ chức nước ngoài.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc, làm rõ hơn tiêu chí xác định thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam trong trường hợp doanh nghiệp không có cơ sở thường trú tại Việt Nam. Đồng thời, cần bổ sung hướng dẫn cụ thể về cách kê khai và nộp thuế để bảo đảm tính minh bạch, khả thi trong thực hiện, nhất là với các doanh nghiệp xuyên biên giới. Điều này giúp hạn chế thất thu thuế và tạo môi trường cạnh tranh công bằng…

Liên quan đến thu nhập được miễn thuế, đại biểu cho rằng, dự thảo Luật quy định miễn thuế cho doanh nghiệp có từ 30% lao động là người khuyết tật, người sau cai nghiện hoặc người nhiễm HIV là hợp lý. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị bổ sung thêm quy định về hỗ trợ chi phí cụ thể mà doanh nghiệp bỏ ra để đào tạo và tạo điều kiện làm việc cho những lao động yếu thế này.

Về căn cứ tính thuế, đại biểu đề nghị bổ sung quy định chi tiết về việc xác định thu nhập tính thuế trong các giao dịch chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ, bởi đây là lĩnh vực kinh tế mới nổi, có giá trị lớn và tiềm năng phát sinh tranh chấp.

Đại biểu tham dự phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Đối với nội dung về ưu đãi thuế, đại biểu đề nghị mở rộng ưu đãi thuế đối với các dự án sản xuất năng lượng tái tạo, xử lý chất thải và phát triển sản phẩm thân thiện với môi trường. Đồng thời, đề nghị cân nhắc tính thời gian miễn thuế, giảm thuế từ thời điểm dự án được cấp phép đầu tư hoặc chính thức đi vào hoạt động, thay vì tính từ thời điểm doanh nghiệp phát sinh thu nhập chịu thuế.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các đơn vị sự nghiệp công lập. Theo đại biểu, hiện nay, nhiều địa phương còn gặp khó khăn trong trong công tác tự chủ trên một số lĩnh vực như y tế, giáo dục... Mặt khác, nhiều cơ quan vẫn phải thực hiện các nhiệm vụ chính trị Nhà nước giao nhưng lại gặp khó khăn về nguồn lực.

Do vậy, để hỗ trợ các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện chức năng đảm bảo nhiệm vụ chính trị và các mục tiêu khác, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho đơn vị sự nghiệp công lập để tạo điều kiện cho các đơn vị có nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ để hoạt động tốt hơn.

Đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Về nội dung chuyển lỗ, đại biểu nghị bổ sung hướng dẫn chi tiết hơn về cách chuyển lỗ giữa các loại hình doanh nghiệp và lĩnh vực hoạt động, đặc biệt với các lĩnh vực đặc thù như công nghệ và môi trường.

Liên quan đến Quỹ phát triển khoa học và công nghệ, đại biểu đề nghị dự thảo Luật quy định rõ quy trình xử lý, mức phạt và biện pháp chế tài để tránh tình trạng doanh nghiệp lợi dụng quy định trích quỹ nhưng không thực hiện hoạt động nghiên cứu phát triển.

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tiếp thu ý kiến của đại biểu và khẳng định mục tiêu sửa đổi luật là đảm bảo sự đúng đắn, phù hợp và đảm bảo công bằng, hợp lý, thúc đẩy sự phát triển. 

Phó Thủ tướng nêu rõ, thuế vẫn là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước (hiện nay đang bội chi tương đối lớn), trong khi đó, thời gian tới sẽ xây dựng các công trình hạ tầng trọng yếu, nên bội chi ngân sách và nợ công sẽ tăng lên.

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: quochoi.vn

Phó Thủ tướng Chính phủ cũng cho biết, xu thế của thế giới hiện nay là đang thắt chặt chính sách tài khóa, tức là tăng thuế suất lên để đảm bảo sự vững mạnh của tài chính công. Tuy nhiên, với Việt Nam vừa trải qua đại dịch nên vẫn tiến hành giảm thuế để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển; so với nhiều nước trong khu vực, thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam cũng thấp hơn.

Về nguyên tắc đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, Phó Thủ tướng khẳng định, mọi khoản thu nhập của doanh nghiệp là thu nhập chịu thuế. Về doanh nghiệp nước ngoài không có địa chỉ thường trú tại Việt Nam nhưng có phát sinh các hoạt động tại Việt Nam có thu nhập thì phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp…

Lan Anh (tổng hợp)