Cánh quân thứ sáu trong mùa xuân đại thắng

Mùa xuân cách đây 50 năm, trong khi 5 cánh quân chủ lục như 5 mũi giáp công hùng mạnh tiến vào giải phóng Sài Gòn thì có một cánh quân của những người lính biển bí mật xuất phát vượt ngàn sóng gió ra giải phóng quần đảo Trường Sa...

Đại tá Hoàng Kim Nông, nguyên là chiến sĩ hàng hải trên biên đội 674 – con tàu đã đưa ông và hàng trăm đồng đội vượt sóng gió bí mật giải phóng Trường Sa năm 1975 bồi hồi: “Đã nửa thế kỷ rồi nhưng ký ức ngày giải phóng Trường Sa vẫn vẹn nguyên trong tôi. Có thể nói rằng, chiến đấu giải phóng Trường Sa là những ngày đẹp đẽ nhất của đời lính đảo”.

Năm 1975, ông Hoàng Kim Nông đeo hàm Thượng sĩ, là chiến sĩ đặc công của Đoàn Đặc công 126 Hải quân. Thực hiện mệnh lệnh giải phóng Trường Sa của Bộ Tổng Tham mưu, hơn 200 cán bộ, chiến sĩ đặc công Đoàn 126 Hải quân và Quân khu 5 xuống tàu 673, 674, 675 bí mật vượt biển ra quần đảo Trường Sa. Để bảo đảm yếu tố bí mật bất ngờ, tất cả các tàu đều được cải trang tàu đánh cá của ngư dân.

Ngày 10/4/1975, dưới sự chỉ huy của Thiếu tướng Mai Năng, biên đội tàu Hải quân 673, 674, 675 xuất phát rời cảng Tiên Sa (Đà Nẵng), điểm tiến công đầu tiên được Quân chủng Hải quân quyết định là đảo Song Tử Tây.

Đại tá Hoàng Kim Nông (thứ hai từ phải sang) và các đồng đội kể chuyện giải phóng Trường Sa.

Sau ba ngày đêm hành quân liên tục trên biển, đêm 13/4/1975, đảo Song Tử Tây đã hiện ở đằng xa. Được lệnh của chỉ huy, tàu 673 tiếp cận quanh đảo, định hướng đổ bộ. Hai tàu 674 và 675 án ngữ phía Bắc, cách đảo hơn chục hải lý đề phòng đối phương từ phía Bắc xuống và nghi binh các tàu chiến của đối phương đang lởn vởn ở khu vực đảo Nam Yết. Khoảng 1 giờ sáng 14/4/1975, tàu 673 tiếp cận sát mép đảo, Đội trưởng Nguyễn Ngọc Quế được lệnh chỉ huy 3 mũi tấn công đổ bộ vào đảo. Song Tử Tây lúc này vẫn chìm trong màn đêm đen thẫm, thỉnh thoảng có vài ánh đèn le lói của đám lính tuần tra. Sau hai giờ vật lộn với dòng nước xoáy, lực lượng đổ bộ đã tiến vào đảo, chiếm lĩnh các vị trí.

Đúng 4 giờ 30 phút ngày 14/4/1975, Đội trưởng Nguyễn Ngọc Quế hạ lệnh nổ súng. Khẩu ĐKZ gầm lên, một tia chớp lửa lao vút ra, vạch một đường sáng thẳng phía lô cốt địch. Bị tấn công bất ngờ, địch chống trả quyết liệt. B40, B41 của bộ đội ta ở các mũi tiến công liền bịt họng các ổ đề kháng của địch. Địch bị dồn ra sát bờ biển. Sau 30 phút chiến đấu, quân ta làm chủ hoàn toàn đảo Song Tử Tây. Lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam được kéo lên đỉnh cột cờ trước bia chủ quyền. Sau khi thu dọn chiến trường, cắt cử lực lượng phòng thủ đảo, đưa tù binh về đất liền, quân ta nhanh chóng rút kinh nghiệm, chuẩn bị lực lượng giải phóng các đảo còn lại.

Đại tá Hoàng Kim Nông nhấp ngụm nước trà rồi nhìn ra phía ngoài sân - nơi có con tàu chiến đắp bằng xi măng trên bức tường. “Tôi đắp con tàu biển này là để nhớ mãi về một thời “ăn lương khô, uống nước dằn tàu, bí mật dò trên bãi san hô tiến công giải phóng đảo. Nửa thế kỷ chứ lâu hơn nữa, ký ức về giải phóng Trường Sa vẫn nguyên vẹn trong tôi” – ông bộc bạch.

Trung tá Nguyễn Viết Chức, nguyên là Thuyền trưởng tàu HQ-07, Lữ đoàn 171 Hải quân anh hùng. Cũng như đồng đội, ông Chức vẫn nhớ như in những ngày cùng đồng đội trên tàu 673 giải phóng quần đảo Trường Sa. Ông kể: “Ngay sau khi giải phóng đảo Song Tử Tây, biên đội tàu 673, 674, 675 chúng tôi được lệnh đưa tù binh rút về Đà Nẵng, kiện toàn lại lực lượng, sau đó tiếp tục giải phóng các đảo còn lại ở Trường Sa theo kế hoạch. 4 giờ ngày 21/4/1975, biên đội tàu lại rời cảng Tiên Sa (Đà Nẵng). Trong đợt đi này, tàu 641 do Thuyền trưởng Trần Tú chỉ huy, hiệp đồng chặt chẽ với tàu 673 tạo mũi xung kích “tiến công gọng kìm” từ hai bên sườn đảo”.

Đêm 24/4/1975, theo phân công từ Sở Chỉ huy, tàu 673 đưa đặc công đổ bộ vào đảo Nam Yết. Theo nhận định của ta, đây là trung tâm đầu não của lính Việt Nam Cộng hòa ở quần đảo Trường Sa. Trong khi đó, tàu 641 tiến vào đánh chiếm đảo Sơn Ca. Hai đảo này cách nhau 5 hải lý về hướng Đông Bắc có thể thấy nhau nên dễ yểm trợ. Trong điều điều kiện sóng lớn, tàu 641 tiếp cận hai lần mới vào được đảo Sơn Ca, trong khi đó tàu 673 chạy vòng vòng ngoài biển để nghi binh địch.

Các đại biểu và cán bộ, chiến sĩ đảo Trường Sa Lớn chụp ảnh lưu niệm bên cột mốc chủ quyền.

2 giờ 30 phút sáng 25/4/1975, trận chiến đấu giữa các chiến sĩ đặc công và quân ngụy trên đảo Sơn Ca bắt đầu. Súng cối, súng đại liên, 12,7 ly, AK của ta đồng loại tấn công vào các ụ súng, lô cốt, giao thông hào của đối phương. “Lúc đó quân địch đang ngủ. Một số lính gác ở Sở Chỉ huy và công sự phía trước đảo cũng không kịp trở tay vì người nhái của ta bí mật quật ngã tại chỗ. Hầu hết chúng không chống cự được. Một số đua nhau bỏ chạy ra ngoài bị ta bắt sống. Thừa thắng, ta kêu gọi đối phương đầu hàng. Biết không thể giữ được đảo nữa, số lính còn lại đành phải kéo cờ trắng ra đầu hàng. 3 giờ sáng, ta bắt hết tù binh, thu toàn bộ vũ khí. Lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam vừa kéo lên trên đỉnh cột cờ của đảo Sơn Ca cũng vừa lúc trời hừng đông trên đảo”, ông Chức nhớ lại.

Ngay sau khi giải phóng đảo Sơn Ca, Sở Chỉ huy tiền phương của Quân chủng Hải quân lập tức lệnh cho hai tàu 673 và 641 tiến ra đảo Nam Yết. Theo lời kể của ông Chức, tối 26/4/1975, tàu 673 và 641 tiếp cận đảo Nam Yết. Khi thấy lực lượng ta tiến vào, các tàu đối phương vội vã cho quân xuống tàu bỏ chạy. Đúng 10 giờ 30 phút ngày 27/4/1975, ta đưa một lực lượng lên đảo Nam Yết chốt giữ, một lực lượng khác xuống tàu 641 tiến sang đảo Sinh Tồn. 10 giờ 30 phút ngày 28/4, ta làm chủ hoàn toàn đảo Sinh Tồn.

Vào lúc 16 giờ ngày 28/4/1975, tàu 673 nhận lệnh đưa bộ đội nhanh chóng đến đảo Trường Sa Lớn. Đây là đảo có diện tích lớn nhất so với các đảo được giải phóng và cách đảo Nam Yết khá xa. Các chiến sĩ trên tàu 673 bừng bừng khí thế tiến công nhanh chóng giải phóng đảo Trường Sa Lớn và các đảo còn lại. Các đảo chìm trong cụm đảo An Bang cũng được giải phóng nhanh chóng ngay sau đó. 9 giờ sáng 29/4/1975, ta hoàn toàn làm chủ quần đảo Trường Sa, Đài Tiếng nói Việt Nam chính thức công bố quần đảo Trường Sa của Việt Nam đã hoàn toàn được giải phóng.

Kể về giây phút hân hoan khi nghe thông báo Sài Gòn hoàn toàn giải phóng, thống nhất Tổ quốc, cựu chiến binh Nguyễn Viết Chức xúc động chia sẻ: “Sáng 30/4/1975, khi biên đội tàu chúng tôi đang thả neo ngoài Trường Sa Lớn thì đài phát thanh thông báo ta đã hoàn toàn làm chủ Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Tất cả cán bộ chiến sĩ phấn khởi hò reo. Giữa biển trời bao la chúng tôi phất cao cờ Tổ quốc hô to “Việt Nam thống nhất rồi, thống nhất rồi các đồng chí ơi”.

Sau 50 năm giải phóng, quần đảo Trường Sa đã thay da đổi thịt với 21 đảo, điểm đảo/33 điểm đóng quân, trong đó đảo Trường Sa Lớn trở thành thị trấn sầm uất – một “thủ phủ” mang hồn nước Việt giữa nơi xa nhất của Tổ quốc. Các đảo nổi đều được xây dựng hạ tầng khang trang và có âu tàu rộng lớn có sức chứa hàng trăm tàu cá vào trú tránh mùa bão tố và thu mua, chế biến hải sản mùa sóng biển lặng.

Mai Thắng