Vững bền phên giậu biên cương (Kỳ 3)

Kỳ 3: Niềm tin nơi đầu sóng, ngọn gió

Với việc sáp nhập tỉnh Phú Yên, Đắk Lắk từ một tỉnh cao nguyên trọng yếu đã mang trong mình tầm vóc chiến lược mới, vươn mình ra Biển Đông.

Sự thay đổi mang tính lịch sử này đã đặt lên vai Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân và các lực lượng vũ trang toàn tỉnh trách nhiệm vẻ vang là bảo vệ vững chắc chủ quyền và lợi ích quốc gia trên tuyến đầu phía Đông của Tổ quốc.

Cờ đỏ sao vàng giữa biển xanh

Thời gian qua, công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền biển đảo và tuần tra, kiểm soát bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới biển luôn được duy trì và giữ vững. Cấp ủy, chính quyền địa phương đã tăng cường hoạt động bảo vệ chủ quyền biên giới, kịp thời xử lý có hiệu quả các vụ việc, không để xảy ra điểm nóng.

Bên cạnh đó, các đồn biên phòng làm tốt công tác nắm tình hình trên biển, thường xuyên tuyên truyền, vận động từng hộ, từng chủ tàu chấp hành các quy định của pháp luật, nhất là quy định về bảo vệ chủ quyền biển đảo; hướng dẫn ngư dân phương pháp đấu tranh khi phát hiện tàu thuyền nước ngoài xâm phạm chủ quyền hoặc xua đuổi, bắt giữ tàu cá của ta trên vùng biển Việt Nam; động viên ngư dân vươn khơi, bám biển, nâng cao nhận thức, tinh thần đoàn kết và trách nhiệm đối với công tác bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc…

Cùng với đó, phong trào "Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới" đã khơi dậy tình cảm, ý thức, lòng yêu nước và sự đồng lòng của người dân. Đây chính là cơ sở để xây dựng thành công thế trận lòng dân vững chắc. Sức mạnh của thế trận ấy được tạo nên từ chính những con người đang ngày đêm bám biển.

Với ngư dân Đắk Lắk, mỗi chuyến ra khơi là một đợt tuần tra bảo vệ chủ quyền trên biển. Hình ảnh cờ đỏ sao vàng tung bay trên những con tàu vươn khơi đã trở thành biểu tượng của tinh thần kiên cường, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tuy Hòa trao cờ Tổ quốc tặng ngư dân.

Cách làm hiệu quả trong thực hiện phong trào này ở địa bàn phía Đông của tỉnh là việc thành lập các tổ sản xuất an toàn trên biển. Các tổ này hoạt động dựa trên tinh thần tự nguyện, giúp ngư dân hỗ trợ nhau trong những chuyến đánh bắt, đồng thời thường xuyên phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin với lực lượng biên phòng, cảnh sát biển, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự trên biển.

Ông Phạm Thiên (thôn Tiên Châu, xã Tuy An Đông), một ngư dân có hàng chục năm kinh nghiệm đi biển được bầu làm Tổ trưởng Tổ sản xuất an toàn trên biển ở địa phương. Ông cho biết, tổ của ông gồm 12 tàu cá, ngư dân vừa khai thác hải sản, vừa là những "con mắt" theo dõi các hoạt động của tàu thuyền nước ngoài, sẵn sàng báo tin cho bộ đội biên phòng (BĐBP) khi có dấu hiệu bất thường. "Vùng biển của mình thì mình đánh bắt hợp pháp. Sự hiện diện của các lực lượng chức năng như biên phòng, cảnh sát biển, hải quân giúp bà con ngư dân cảm thấy yên tâm hơn khi vươn khơi. Có bất cứ chuyện gì chúng tôi đều báo tin về cho biên phòng để được hỗ trợ và luôn xem nhiệm vụ bảo vệ biển đảo là quan trọng nhất", ông Thiên chia sẻ.

Tương tự, ngư dân Nguyễn Quang Học (phường Tuy Hòa) hơn 20 năm bám biển, không chỉ để mưu sinh mà còn sát cánh cùng lực lượng chức năng bảo vệ biển đảo Tổ quốc. Trên vùng biển giáp ranh, anh thường xuyên đối mặt với sự hiện diện của tàu nước ngoài, có tàu cố tình chèn ép tàu cá Việt Nam.

Trong những tình huống như vậy, anh và các ngư dân khác luôn giữ bình tĩnh và lập tức gọi điện báo cáo tình hình, vị trí cụ thể cho lực lượng BĐBP. Thông qua hệ thống giám sát hành trình và thông tin liên lạc, lực lượng chức năng kịp thời cảnh báo khi tàu cá tiến gần ranh giới, đồng thời huy động các phương tiện gần nhất để hỗ trợ khi có tàu gặp nạn, tạo nên một mạng lưới an toàn vững chắc.

Bám dân, bám tàu, hỗ trợ ngư dân gỡ “thẻ vàng” IUU

Có thể nói, cán bộ, chiến sĩ BĐBP đã trở thành điểm tựa vững chắc, đồng hành cùng ngư dân trong mỗi chuyến vươn khơi, đồng thời thực hiện công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), góp phần xây dựng ngành thủy sản an toàn và bền vững.

Đồn Biên phòng Tuy Hòa quản lý địa bàn có 608 tàu cá với 2.432 lao động, trong đó có 340 phương tiện với 1.782 lao động tham gia đánh bắt xa bờ. Đơn vị thường xuyên tuyên truyền, vận động chấp hành các quy định pháp luật về khai thác hải sản.

Thiếu tá Nguyễn Hồng Đoan, Cán bộ Trạm kiểm soát biên phòng Đà Rằng cho biết, trước mỗi chuyến biển, cán bộ, chiến sĩ đều tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật và yêu cầu thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm.

Hoạt động giám sát được duy trì 24/24 thông qua hệ thống giám sát hành trình. “Khi phát hiện phương tiện nào tiến gần ranh giới, chúng tôi sẽ lập tức liên hệ với người nhà để thông báo cho chủ phương tiện biết và quay trở lại, không xâm phạm vùng biển nước khác. Đối với các tàu mất tín hiệu, anh em cũng thông báo để họ quay về bờ đúng thời gian quy định, tránh bị xử phạt.

Nhờ đó các hành vi vi phạm được ngăn chặn từ sớm. Từ năm 2019 đến nay, trên địa bàn không có trường hợp ngư dân nào vi phạm, bị nước ngoài bắt giữ”, Thiếu tá Nguyễn Hồng Đoan chia sẻ.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tuy Hòa tuần tra trên biển.

Thiếu tá Nguyễn Văn Hình, Chính trị viên Đồn Biên phòng An Hải cho biết, trên địa bàn có 705 tàu cá. Đơn vị đã thường xuyên phối hợp với cơ quan chuyên ngành tại Văn phòng đại diện cảng cá Tiên Châu kiểm tra nhật ký khai thác, sản lượng, thành phần loài thủy sản trên tàu cá, phù hợp với loại nghề khai thác; yêu cầu thuyền trưởng ký cam kết không khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước khác trước khi xuất bến; phối hợp theo dõi quản lý chặt chẽ tình hình hoạt động của các tàu cá khi đang hoạt động trên các vùng biển; thường xuyên liên lạc với ngư dân đang hoạt động khai thác thủy sản trên biển.

Đơn vị cũng tổ chức tuyên truyền cho các chủ tàu cá, thuyền trưởng, tổ chức, cá nhân thu mua hải sản tại cảng về những quy định khi hành nghề trên biển. Từ đó tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động, góp phần ngăn chặn tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép.

Ông Nguyễn Cu, Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề cá Tuy An Đông cho biết, trong nghiệp đoàn có 28 tàu với 78 thành viên, ngư trường hoạt động chủ yếu của bà con là tại các vùng biển thuộc Trường Sa và nhà giàn DK1. Bên cạnh nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, vấn đề truy xuất nguồn gốc thủy sản và nỗ lực gỡ “thẻ vàng” IUU cũng là nỗi trăn trở lớn của ngư dân. Theo ông, sản phẩm chủ lực là cá ngừ đại dương chủ yếu để xuất khẩu nên các ngư dân đều ý thức được tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật. “Chúng tôi đều cố gắng chấp hành tốt quy định, không xâm phạm vùng biển nước ngoài, không đánh bắt trái phép để sớm gỡ được “thẻ vàng”, nâng cao giá trị cho hải sản Việt Nam”, ông Nguyễn Cu bày tỏ.

 (Còn nữa)

Kỳ cuối: Vững vàng trên hành trình mới

Cao Minh Giang