Thác Ồ Ồ và tín ngưỡng thờ Bạch Hổ độc đáo

Không chỉ là điểm tham quan hấp dẫn, ấn tượng, thác Ồ Ồ còn gắn liền với nhiều câu chuyện bí ẩn liên quan đến hiện tượng thời tiết nắng mưa và tín ngưỡng thờ Bạch Hổ của người dân bao đời quần cư nơi đây...

Thác Ồ Ồ có chiều dài hơn 7 km, bắt nguồn từ các dãy núi Bằng Lim, Nổng Cườm, Cây Giấy nằm về phía Tây ở khu vực Thanh Châu của xã Tiên Châu (huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam cũ, nay thuộc xã Sơn Cẩm Hà, TP. Đà Nẵng); chảy qua thôn Thanh Khê về thôn Thanh Bôi và nhập lưu với dòng sông Tiên chảy ngược về phía Tây hòa mình cùng sông Tranh rồi chảy xuôi ra biển.

Thác Ồ Ồ.

Thác nằm giữa khung cảnh núi rừng hoang sơ, hùng vĩ, là điểm đến lý tưởng để du khách tránh nóng, tìm đến khoảng không gian bình yên, thư giãn trong tâm hồn. Thác Ồ Ồ đã được UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) xếp hạng là danh lam thắng cảnh cấp tỉnh vào tháng 6/2025.

Thác Ồ Ồ có diện tích lưu vực khoảng 13 km². Do chảy qua khu vực rừng núi có độ dốc lớn nên tạo nên cảnh quan kỳ thú với nhiều thác lớn nhỏ khác nhau như Ổ Diều, thác Ồ Ồ, vực Bàn, hang Ông Hợm...; trong đó đẹp nhất, kỳ vĩ nhất là thác Ồ Ồ. Theo giải thích của các vị cao niên, sở dĩ thác có tên gọi là Ồ Ồ có lẽ là do âm thanh của những dòng suối ngày đêm len lỏi giữa những khe đá tạo thành những tiếng ồ ồ. Nhưng có vẻ hợp lý hơn là do cách đọc theo phương ngữ của người Quảng Nam vần “ao” thành vần “ô” nên thác “ào ào” đọc trại lại thành thác “ồ ồ”...

Không chỉ là điểm tham quan hấp dẫn, thác Ồ Ồ còn gắn liền với nhiều câu chuyện kỳ bí liên quan đến hiện tượng thời tiết nắng mưa và tín ngưỡng thờ thần Bạch Hổ tại khu vực thác. Theo những người dân nơi đây, từ xa xưa người dân quanh khu vực thác Ồ Ồ đã chiêm nghiệm được hiện tượng thiên nhiên kỳ thú liên quan đến dòng thác này, đó là “Ồ Ồ kêu nắng! Ồ Ồ kêu mưa!”. Bởi khi thời tiết nắng hạn kéo dài mà nghe được tiếng ầm ù từ suối Ồ Ồ đồng vọng lại trong đêm khuya thanh vắng thì ngày hôm sau trời sẽ có mưa. Ngược lại, khi trời mưa dầm dề, dai dẳng nhiều ngày đêm mà nghe được tiếng ầm ù phát ra từ suối Ồ Ồ thì chắc chắn mấy ngày sau trời sẽ tạnh mưa, hửng nắng. Các cụ cao niên ở thôn Thanh Khê cho biết không ai có thể lý giải được hiện tượng thiên nhiên bí ẩn này, các cụ chỉ biết qua sự truyền lại của các đời ông bà, tổ tiên từ xưa đến nay và người dân dựa vào kinh nghiệm dân gian này mà đoán biết được thời tiết nắng mưa để tính chuyện xuống giống, gieo trồng, gặt hái...

Tại thác Ồ Ồ có một miếu thờ nhỏ với tấm bình phong phía trước đắp nổi hình một con hổ trắng. Các cụ cao niên ở đây cho biết miếu đã được lập cách đây gần 100 năm để thờ Bạch Hổ (hổ trắng).

Theo Hồ sơ di tích đề nghị xếp hạng thác Ồ Ồ là danh lam thắng cảnh cấp tỉnh (được Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Tiên Phước cũ lập vào tháng 3/2025) thì: Tín ngưỡng thờ Bạch Hổ là một phần quan trọng trong đời sống văn hóa và tâm linh của nhiều cộng đồng dân tộc Việt nói chung, ở Quảng Nam, Tiên Phước nói riêng. Theo truyền thuyết, Bạch Hổ là con của thần Núi, có khả năng độ trì và bảo vệ con người khỏi những điều ác và vận xui. Hình tượng Bạch Hổ thường gắn liền với sức mạnh, sự dũng cảm và bảo vệ lãnh thổ. Tín ngưỡng này không chỉ có giá trị cá nhân mà còn gắn kết các thành viên trong cộng đồng. Các lễ hội và nghi thức thờ cúng Bạch Hổ thường tạo ra sự đoàn kết, chia sẻ và kết nối nhiều thế hệ trong cộng đồng cùng cầu cho mưa thuận gió hòa, mọi sự sinh sôi, phát triển, cho mọi người được khỏe mạnh, bình an, chăn nuôi, trồng trọt đều tốt, phát đạt.

Hằng năm vào ngày 14/2 âm lịch, dân làng Thanh Châu lại chung tay sắm sang lễ vật tổ chức cúng tế miếu thờ Bạch Hổ. Đồ lễ dâng cúng là xôi, gà, heo. Sau lễ cúng tại miếu, dân làng kết bè chuối đặt trên đó các lễ vật dâng như xôi, thịt, gạo muối, bánh trái, hương đèn vàng mã và thả trôi theo dòng suối Ồ Ô. Ban tế lễ khấn vái trước khi hạ thủy bè với mong ước tất cả tai ương, bệnh tật, ốm đau đều theo dòng nước trôi đến một nơi vô định và xóm làng được yên vui hạnh phúc…

An Trường