Những phát minh mới lạ

Hạn chế tình trạng kháng thuốc nhờ “kê đơn thuốc bằng AI”

Viện Công nghệ Israel (Technion) vừa phát triển thuật toán sử dụng trí thông minh nhân tạo (AI) để kê đơn thuốc kháng sinh nhằm hạn chế tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science, Technion đã hợp tác cùng Trung tâm Sáng tạo và đổi mới KSM Maccabi (Israel) sử dụng kỹ thuật giải trình tự gene và phân tích bằng học máy (machine learning) hồ sơ của bệnh nhân; đặc biệt là phân tích các trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu và các dạng vết thương phổ biến, chứng minh được cách thức sử dụng dữ liệu về tiền sử nhiễm trùng của người bệnh để kê đơn thuốc kháng sinh phù hợp, hiệu quả cao nhất và giúp làm giảm nguy cơ kháng thuốc ở mức thấp nhất.

Cũng qua nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện thấy hầu hết các trường hợp nhiễm trùng, kháng thuốc kháng sinh không xuất hiện do vi khuẩn đột biến ngẫu nhiên gây ra mà là do bệnh nhân tái nhiễm các loại vi khuẩn kháng thuốc hiện có trong hệ vi sinh chính trong cơ thể họ. Vì lý do này, nhóm nghiên cứu khuyến cáo bác sĩ nên kê loại thuốc kháng sinh không chỉ tác dụng ngăn chặn loại vi khuẩn gây nhiễm trùng hiện tại mà còn ngăn chặn loại vi khuẩn có sẵn trong hệ vi sinh trong cơ thể người bệnh, như vậy mới hạn chế tối đa nguy cơ kháng thuốc kháng sinh.

Tủ lạnh đặt ngầm trong lòng đất

Thông thường, phương pháp làm lạnh của tủ lạnh là thụ động để giữ cho thực phẩm luôn tươi ngon nhưng mới đây, các nhà thiết kế Hà Lan đã cho ra đời loại tủ không dùng điện có tên Groundfridge, có tác dụng làm mát thực phẩm nhờ chôn dưới lòng đất. Đây là sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp Floris Schoonderbeek (Hà Lan) với mục đích tạo ra giải pháp bảo quản thực phẩm “bền vững” ít tốn năng lượng, góp phần bảo vệ môi trường.

Groundfridge có dạng hình cầu nối với ống dài, đường kính 2,28 cm, chiều cao 2,1 m và thể tích khoảng 8 m3. Không gian bên trong tủ đủ rộng để hai người đứng thoải mái, rộng hơn khoảng 30 lần so với một chiếc tủ lạnh thông thường. Lối vào có một số bậc thang dẫn xuống lối đi hẹp thành một quả cầu nhỏ, không có cửa sổ. Groundfridgenặng trên 300 kg, lắp đặt kèm theo phụ kiện đi kèm như kệ, máy thông gió, đèn, máy làm mát. Khi lắp, phải đào một cái hố kích thước 2,5 x 2,5 m với chiều sâu 2,2 m, sau đó sử dụng phần đất đã đào phủ lên bề mặt tủ lạnh, tạo thành một ụ đất nhỏ. Toàn bộ chiếc tủ sẽ được chôn dưới đất chỉ để lộ cửa ra vào.

Tủ lạnh để ngầm trong lòng đất.

 Nhiệt độ của Groundfridge phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại đất, mực nước ngầm, mức độ tiếp xúc với mặt trời, hệ thực vật và nhiệt độ trung bình bên ngoài. Groundfridge có thể hoạt động ở mức tối ưu 11 độ C, phù hợp để lưu trữ các loại thực phẩm thông dụng như trái cây, rau, pho mát. Groundfridge còn được trang bị máy thông gió chạy pin, cho phép người dùng lựa chọn cài đặt thời gian thông gió theo các thông số mong muốn.

 Giải pháp chống kính hấp hơi nước do trời nồm

Kính ô tô, kính mắt, hay kính chung cư... thường bị mờ do hơi nước, sương lạnh hay đơn giản là chênh lệch nhiệt độ khi thời tiết có độ ẩm cao hay vào trời mưa rét. Để khắc phục, các chuyên gia tại Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore (NTU) đã phát triển phương pháp mới giúp kính polycarbonate không bao giờ bị hấp hơi nước và có thể tự làm sạch nhờ một lớp màng mỏng trong suốt phủ lên bề mặt kính. Màng mỏng trong suốt gồm hai lớp là silicon dioxide và titanium dioxide, được phủ lên kính thông qua kỹ thuật lắng đọng laser xung. Cụ thể hơn, nhóm đề tài đã dùng laser làm bốc hơi từng lớp vật liệu trong một buồng chân không. Khi silicon dioxide và titanium dioxide bốc hơi lên trên, chúng sẽ đọng trên tấm kính ở phía trên cùng của buồng chân không. Lớp phủ này kích hoạt các giọt nước li ti đọng trên kính lan ra và làm kính trong suốt với thời gian trong tích tắc sau khi giọt nước chạm vào màng. Ngoài ra, khi kính đã qua xử lý tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc nguồn sáng cực tím khác, titanium dioxide sẽ được kích hoạt và phân giải các chất ô nhiễm hữu cơ như hạt bụi bẩn và vi khuẩn. Điều này cho thấy kính chống hấp hơi nước có lớp phủ mới còn thêm tác dụng chống phản chiếu, chống sương mù và tự làm sạch, riêng công đoạn chế tạo cũng đơn giản nên tính ứng dụng cao.

 Nguyễn Hùng

(Theo THX/AO/IEC/JPC/SN/STC-2 và 3/2022)