Khi chatbot thông minh “gạn đục khơi trong” nội dung số

Những ngày qua, dư luận mạng xã hội xôn xao về phần mềm ChatGPT, được coi là ứng dụng công nghệ số hoàn hảo cho việc biên tập các thông tin trên nền dữ liệu trực tuyến.

Nhiều người nhận định những mảng nội dung số như biên tập, biên kịch, truyền thông, văn hóa giao tiếp… kể cả tin tức báo chí sẽ bị sản phẩm này khuynh loát. Song sự thật có đúng như vậy?

Trải nghiệm của nhiều cá nhân trong cộng đồng mạng xã hội cho thấy, họ tiếp cận ChatGPT ban đầu hoàn toàn vì tò mò, sau đó đi đến ngạc nhiên khi nhận ra ứng dụng này “chạy” tốt trong nội dung số thuộc nhiều lĩnh vực, gồm cả sáng tác thơ văn, viết bài báo chí, nhận định vấn đề…

Chỉ cần người dùng đưa ra các dữ liệu chính, những vấn đề đặt câu hỏi, phần mềm sẽ nhanh chóng sàng lọc dữ liệu trên không gian mạng và lập tức có câu trả lời, đối thoại tương đối chính xác. Một số tình huống đặt câu hỏi lắt léo, nhiều lựa chọn trả lời, ứng dụng cũng tỏ ra xuất sắc để có lựa chọn khá thông minh.

Điều quan trọng với nhiều người, do ứng dụng này mới hoạt động, theo phương pháp vừa giao tiếp vừa học hỏi nên nền trí tuệ nhân tạo ở ứng dụng sẽ không ngừng được cải thiện, bổ sung, có nhiều kinh nghiệm mới.

Ảnh minh họa: Internet

Như thế, trong một thời gian nữa, sản phẩm công nghệ này có thể sẽ trở thành một trợ thủ đáng sợ trên bình diện bình luận, xử lý, cung cấp thông tin cho người dùng.

Nếu kết hợp chặt chẽ với môi trường dữ liệu đồ sộ như Google, ChatGPT sẽ có khả năng vượt xa những phần mềm công cụ biên tập và xử lý nội dung số khác.

Tuy nhiên, trong góc nhìn sáng tạo nội dung số, có thể khẳng định, ứng dụng số tỏ ra rất thông minh này chung quy cũng chỉ là một phần mềm trí tuệ nhân tạo, hoạt động chatbot phục vụ một số nội dung có định hướng.

Sàng lọc thông tin qua ứng dụng, chỉ là việc lắp ghép các thông tin tương đồng, tương cận từ nền dữ liệu có được. Không hề có trí tuệ nhân tạo nào đủ khả năng sáng tác, tư duy như não bộ người, nhất là trong lĩnh vực sáng tác văn học nghệ thuật, sử dụng đa ngôn ngữ và linh hoạt của con người.

Đây là lý do để mặc dù có nhiều khen ngợi, nhiều đánh giá cực kỳ chấn động, ChatGPT cũng không thể vượt qua được tầm kiểm soát của tư duy ngôn ngữ con người, chủ động trở thành công cụ viết lách và biên tập vượt qua trí tuệ, tư duy và tài năng cầm bút của con người. Năng lực sáng tác nội dung số của phần mềm chỉ có thể dừng lại ở rào cản dữ liệu sẵn có, một vài kỹ năng sử dụng ngôn ngữ qua giao tiếp học tập.

Thậm chí hiện nay, đã xuất hiện một số phần mềm chatbot “đối đầu”, tra soát thông tin để chỉ ra những “tác phẩm văn học” được sáng tác bằng công nghệ số của ChatGPT. Các phần mềm này minh chứng tài năng viết lách của phần mềm chatbot chỉ là lắp ghép lại những gì đã có mà thôi.

Theo một số tác giả văn học, nhà báo, nhà phê bình, bình luận văn học, văn hóa, những ồn ào về phần mềm chatbot thông minh chung quy chỉ là phản ứng của cộng đồng mạng xã hội đối với một số trường hợp nội dung số thô sơ, sao chép qua mạng trực tuyến.

Điều này phản ánh một thực trạng rất nhiều sản phẩm nội dung số lưu hành trên mạng Internet hiện nay là sao chép, cắt dán dữ liệu, tạo bề nổi thông tin, đua theo những sự việc nóng, hời hợt bên ngoài.

Khi một phần mềm chatbot thông minh xuất hiện, những hành vi sao chép nội dung, ăn cắp dữ liệu mạng xã hội sẽ bị bóc trần, không thể cạnh tranh được và sẽ bị đào thải.

Như thế, sự hiện diện của chatbot thông minh như ChatGPT sẽ có tác dụng tích cực trong việc thanh lọc những nội dung số “lá cải”, sao chép trên mạng xã hội. Thậm chí cả một số trường hợp sao chép, cải biên... có xử lý cũng sẽ dễ dàng bị đào thải khi đặt cạnh những “tác phẩm biên tập” của phần mềm chatbot thông minh. Một lượng lớn dữ liệu nội dung số sai lệch, sao chép sẽ theo đó bị bóc trần ra và buộc phải thanh lọc đi.

Ngược lại, những sản phẩm nội dung số do người viết có kỹ năng, trình độ thực thụ, sẽ qua thực tế được chứng minh chất lượng rõ ràng hơn.

Khi tình trạng sao chép bị hạn chế dần nhờ những công cụ biên tập thông minh, sáng tạo nội dung số của những người cầm bút sẽ thực sự tỏa sáng. Điều này sẽ kích thích sự phát triển sáng tác ở con người tham gia nội dung số, tham gia các diễn đàn, môi trường truyền thông số, mạng xã hội.

Những tác phẩm, bài viết có nội dung hay, sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực, giá trị, rõ ràng sẽ nổi bật lên trong dòng dữ liệu có thể tra cứu được, đặt cạnh các “tác phẩm” của chatbot. Trí tuệ và tài năng của những tác giả văn học, văn hóa, truyền thông báo chí vì vậy sẽ càng có đất dụng võ và càng được trân trọng hơn nữa.

Không ít tác gia khẳng định, họ vui mừng trước sự hiện diện những phần mềm thông minh hơn trên nền công nghệ số, vì đây sẽ là màng lưới sàng lọc hiệu quả những chiêu trò trộm cắp dữ liệu, sao chép sáng tác nội dung số trên môi trường mạng trực tuyến lâu nay.

Những lo lắng, sợ hãi trước “chỉ số thông minh”, khả năng học hỏi, xử lý ngôn ngữ của phần mềm chatbot chắc chắn sẽ chỉ thuộc về những đối tượng nào xưa nay quen hành động hời hợt, gian trá trong lĩnh vực nội dung số.

Còn những trí tuệ thông minh, sáng tác chủ động về nội dung số, rõ ràng sẽ từ những phần mềm công cụ này, mà nâng cao hiệu quả hơn nữa.

Thụy Bất Nhi