Giải phóng mặt bằng: Khâu then chốt đẩy nhanh tiến độ dự án

Công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) luôn được xác định là khâu quan trọng trong quá trình triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, cơ sở hạ tầng…

Thực hiện tốt công tác GPMB sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công, giải ngân, hoàn thành dự án, đồng thời đẩy mạnh thu hút đầu tư cho các địa phương.

Trên thực tế, công tác GPMB tại các dự án trên phạm vi cả nước nói chung, tỉnh Đắk Lắk nói riêng đang gặp phải nhiều vướng mắc về đất đai, quy hoạch, thủ tục pháp lý, cơ chế…

Hiện nay, tỉnh Đắk Lắk đang triển khai nhiều công trình, dự án trọng điểm cấp quốc gia và cấp tỉnh như: Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía Đông TP. Buôn Ma Thuột; Dự án Hồ chứa nước Krông Pắc thượng; Dự án Hồ thủy lợi Ea Tam; Dự án đê bao ngăn lũ phía Nam sông Krông Ana…

Nhờ làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, việc thi công Dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột đoạn qua huyện Krông Pắc được triển khai thuận lợi.

Để triển khai các công trình, dự án này, tỉnh đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB. Trong đó, công tác dân vận được xem là yếu tố quan trọng trong công tác GPMB.

Thực tế minh chứng, địa phương nào làm dân vận khéo thì người dân đồng thuận cao, tự nguyện bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư, nhà thầu triển khai dự án.

\Đơn cử như triển khai Dự án thành phần 3 thuộc Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, dân vận, việc bàn giao mặt bằng ở huyện Krông Pắc trở thành một phong trào lan tỏa rộng khắp, là địa phương cơ bản hoàn thành công tác này sớm nhất của dự án.

Dù là địa phương có tổng chiều dài Dự án thành phần 3 đi qua lớn nhất (33/48km) nhưng nhờ linh hoạt trong công tác tuyên truyền, vận động nên huyện Krông Pắc tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân.

Có mặt bằng sạch, chủ đầu tư, nhà thầu cũng dễ dàng huy động máy móc, nhân lực, vật lực để triển khai thi công công trình. Ngược lại, khi công tác GPMB ách tắc, chậm trễ sẽ phát sinh hàng loạt vấn đề, không những ảnh hưởng đến tiến độ chung mà còn tác động rất lớn đến các nhà thầu thi công dự án.

Chẳng hạn như Dự án Đê bao ngăn lũ phía Nam sông Krông Ana chính thức thi công từ khoảng cuối năm 2020, song do khó khăn trong công tác GPMB và vướng về thủ tục cấp phép mỏ vật liệu nên dự án kéo dài nhiều năm.

Những vướng mắc trên là căn nguyên gây khó khăn cho nhà thầu trong việc bố trí nhân lực, vật lực và tăng chi phí lên rất lớn. Một nhà thầu trong liên danh nhà thầu thi công dự án này bày tỏ sự lo lắng: những vướng mắc về mặt bằng, về mỏ vật liệu phục vụ dự án là rào cản rất lớn gây khó khăn cho nhà thầu trong quá trình triển khai công trình. Giá vật liệu xây dựng leo thang và giá nhân công tăng vọt, khiến nhà thầu càng làm càng lâm vào cảnh lỗ nặng.

Mặt khác, trong quá trình thi công thực tế, một số mỏ vật liệu không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật dự án, khối lượng cung cấp, phải thay thế tại các mỏ khác với cự ly vận chuyển xa hơn rất nhiều cũng là nguyên nhân dẫn tới giá vật liệu tăng cao.

Do vướng mặt bằng và khó khăn về mỏ vật liệu xây dựng, việc thi công Dự án Đê bao ngăn lũ phía Nam sông Krông Ana đoạn qua xã Buôn Tría (huyện Lắk) gặp nhiều trở ngại.

Mới đây, tại Công điện số 54/CĐ-TTg ngày 28/5/2024 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: Công tác GPMB là nhiệm vụ phức tạp, khó khăn do liên quan, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và sinh kế của người dân. Quá trình triển khai thường kéo dài và ảnh hưởng lớn đến tiến độ các dự án. Trên thực tế, các địa phương đã thay đổi trong cách nghĩ, cách làm, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để thực hiện công tác GPMB như: tăng cường đối thoại trực tiếp với người dân, thực hiện công tác dân vận để nắm bắt tâm tư nguyện vọng chính đáng, vận dụng linh hoạt các quy định của pháp luật để giải quyết khiếu nại, kiến nghị; chăm lo đời sống, tạo sinh kế ổn định cho người dân sau khi nhường đất, nhà ở, ruộng vườn để xây dựng các dự án… Nhờ vậy, nhiều địa phương đã cơ bản hoàn thành công tác GPMB - một thành tích rất lớn so với triển khai các dự án ở giai đoạn trước đây. Tuy nhiên, vẫn còn một số địa phương chậm trong triển khai, làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Do vậy, Thủ tướng Chính phủ đề nghị Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Ban Dân vận Trung ương, các đoàn thể chính trị xã hội chỉ đạo các tổ chức trực thuộc vào cuộc tích cực và phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền các cấp để vận động nhân dân nơi có công trình dự án đi qua sẵn sàng bàn giao mặt bằng, thực hiện tái định cư.

Phạm Hoàng