Nông sản Đắk Lắk khẳng định vị thế

Hiện nay, nhiều mặt hàng nông sản chủ lực của Đắk Lắk như cà phê, mắc ca, sầu riêng… đã mở rộng được thị trường xuất khẩu chính ngạch.

Điều này cho thấy nông sản Đắk Lắk đã giành được chỗ đứng bền vững trong chuỗi giá trị toàn cầu, hứa hẹn sẽ có những đóng góp thỏa đáng trong kỷ nguyên vươn mình của quốc gia.  

Bắt nhịp với kinh tế số, kinh tế xanh

Năm 2024, nông nghiệp Đắk Lắk đánh dấu bước vươn mình mạnh mẽ từ sản xuất đến xuất khẩu các mặt hàng nông sản, với tốc độ tăng trưởng 4,83% (cao gấp 1,4 lần so với bình quân chung cả nước), kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,5 tỷ USD, chiếm 90% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Đáng chú ý, liên kết sản theo chuỗi giá trị, sản xuất có chứng nhận, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp xanh và giảm phát thải được chú trọng phát triển.

Điển hình như cà phê - mặt hàng nông sản Việt Nam xuất khẩu đứng đầu thế giới cũng đang nỗ lực áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong sản xuất, chế biến, đồng thời xây dựng tiêu chuẩn quốc gia hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế. Hiện Đắk Lắk có 4 loại hình cà phê chứng nhận quốc tế, gồm: 4C, UTZ Certified, RFA và FLO. Tổng diện tích cà phê có chứng nhận đạt trên 30.000 ha, tổng sản lượng đạt hơn 100.000 tấn. Đặc biệt, Đắk Lắk đã tiên phong triển khai các giải pháp thích ứng với Quy định không gây mất rừng và suy thoái rừng của Liên minh châu Âu (EUDR). Đến nay, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2 - 9 Đắk Lắk (Simexco Daklak) đã phối hợp với Hiệp hội 4C toàn cầu hoàn thành kiểm tra cảnh báo rừng và pháp lý vùng sản xuất. Vào tháng 4/2024, Hiệp hội 4C toàn cầu đã cấp 2 Chứng thư chứng nhận 4C - EUDR đầu tiên trên thế giới cho ngành hàng cà phê tại Việt Nam, với tổng diện tích 9.437 ha và gần 8.000 hộ tham gia. Và hiện cũng đã có 26.961 ha cà phê, sản lượng 89.085 tấn của 25.416 nông dân trên địa bàn các huyện: Ea H’leo, Krông Năng, Cư M’gar, Krông Ana, Buôn Đôn, thị xã Buôn Hồ và TP. Buôn Ma Thuột đáp ứng tiêu chuẩn EUDR. 

Niềm vui được mùa cà phê.

Cùng với đó, đã có 34 doanh nghiêp (DN), 276 trang trại, gia trại, với trên 15.500 hộ và 5 tổ chức khoa học tham gia liên kết theo mô hình chuỗi giá trị. Theo đó, các tác nhân trong chuỗi liên kết đã hỗ trợ cho nhau, khai thác tốt nguồn vốn, kinh nghiệm tổ chức sản xuất, thị trường của các DN, trong đó hợp tác xã (HTX) nông nghiệp đóng vai trò là cầu nối hết sức quan trọng. Đồng thời, tạo cơ hội cho nông dân được chuyển giao và áp dụng khoa học công nghệ, nâng cao trình độ sản xuất.

Hiện nay, người dân và DN đã chủ động tiếp cận và ứng dụng chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ. Tiêu biểu như: Công ty Cổ phần Ban Mê Green Farm đã liên kết với người dân thực hiện mô hình cà chua trái cây Nova ứng dụng nhật ký điện tử và các thiết bị thông minh; HTX Nông nghiệp Ea Tân (huyện Krông Năng) áp dụng phương pháp quản lý vườn cây bằng công nghệ số, sử dụng nhật ký nông hộ điện tử và đã xây dựng bản đồ số nông nghiệp trên diện tích canh tác của mình. Hay HTX Nông nghiệp dịch vụ Công Bằng Ea Tu (TP. Buôn Ma Thuột), HTX Dịch vụ nông nghiệp sạch (huyện Krông Pắc) đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào chăm sóc vườn cây cà phê, sầu riêng. Các tiện ích công nghệ số này đã giúp chủ vườn nắm chính xác những chỉ số về độ ẩm, dinh dưỡng, nhiệt độ… của đất. Thông qua các ứng dụng này, HTX cũng có thể đồng giám sát, quản lý, hướng dẫn thành viên thực hiện đúng quy trình chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP, mã số vùng trồng…

Startup Phạm Thị Nga (xã Ea M’nang, huyện Cư M’gar) thực hiện khâu sơ chế và cắt thơm mật. Ảnh: Khả Lê

Tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Cùng với tiến trình hội nhập kinh tế sâu rộng, xuất khẩu các mặt hàng nông sản Đắk Lắk không ngừng được mở rộng theo hướng đa dạng hóa, cùng những nỗ lực tuân thủ yêu cầu, quy định về tiêu chuẩn an toàn sản phẩm; đẩy mạnh chế biến chuyên sâu và nâng cao giá trị cũng như chất lượng sản phẩm. Những yếu tố này đã giúp nhiều nông sản Đắk Lắk hiện diện tại các chuỗi siêu thị, các hệ thống bán lẻ, cung ứng, phân phối quốc tế tại các thị trường lớn trên thế giới như châu Âu, châu Mỹ, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác, đưa Đắk Lắk cũng như Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng nông sản toàn cầu.

Một trong những DN tiêu biểu tham gia sâu vào chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu là Simexco Daklak, niên vụ 2023 - 2024 xuất khẩu cà phê đến 89 quốc gia trên thế giới với trên 100.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 287,7 triệu USD. Đáng chú ý, Simexco Daklak là đơn vị duy nhất đạt Thương hiệu quốc gia Việt Nam cho sản phẩm cà phê nhân, với vùng trồng canh tác bền vững, đa dạng sản phẩm, đặc biệt là cà phê đặc sản Fine Robusta, giúp xây dựng và phát triển giá trị của cà phê nhân Việt Nam. Thành tích này tiếp tục khẳng định mạnh mẽ cam kết của một thương hiệu Việt luôn lấy chất lượng sản phẩm làm tiêu chí hàng đầu để cạnh tranh, tạo nên uy tín thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế.

Đắk Lắk đã thí điểm thành công sản xuất lúa nước giảm phát thải khí nhà kính.

Ông Lê Đức Huy, Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Tổng Giám đốc Simexco Daklak cho biết, trong rất nhiều năm qua, DN đã tiên phong trong việc phát triển các vùng nguyên liệu cà phê canh tác bền vững, ứng phó biến đổi khí hậu, liên kết, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Hiện vùng nguyên liệu của đơn vị đã có trên 50.000 ha, hợp tác với 40.000 hộ nông dân, mỗi năm sản xuất được trên 100.000 tấn cà phê bền vững. “Đắk Lắk cũng như Việt Nam là nơi sản xuất cà phê Robusta quan trọng nhất trong chuỗi cung ứng toàn cầu và Simexco Daklak với trách nhiệm là công ty xuất khẩu lớn của Việt Nam nên chúng tôi đã rất tập trung để chứng minh ngành cà phê Việt Nam đáp ứng tốt với tiêu chuẩn EUDR”, ông Lê Đức Huy chia sẻ.

Bên cạnh đó, trong năm 2024, các DN, HTX của Đắk Lắk đã tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa ra nhiều sản phẩm mẫu mã mới; đồng thời chủ động tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu và tận dụng tốt các cơ chế, chính sách, nhất là từ các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết để đẩy mạnh xuất khẩu. Theo Sở NN-PTNT, các mặt hàng nông sản của tỉnh đã vươn đến khoảng 80 quốc gia, vùng lãnh thổ. Điều này đã chứng minh được năng lực cạnh tranh và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu của nông sản Đắk Lắk.

Minh Thuận