Nỗ lực kiểm soát dịch tả heo châu Phi

Dịch tả heo châu Phi đang bùng phát tại 30/34 tỉnh, thành phố, trong đó có Đắk Lắk. Nhằm kịp thời khống chế và không để dịch bệnh lây lan rộng, tỉnh Đắk Lắk đang tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp.

Nguy cơ lây lan cao

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, tình trạng xác heo chết không rõ nguyên nhân bị vứt trên kênh mương đã xuất hiện ở một số xã phía Đông tỉnh Đắk Lắk. Ghi nhận tại kênh N3, N4 thuộc địa bàn xã Phú Hòa 1, Phú Hòa 2 và phường Tuy Hòa, nhiều xác heo nổi lềnh bềnh. Đặc biệt, tại những đoạn lưới chắn rác, cửa xả, xác heo bốc mùi hôi thối nồng nặc, gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường nước và không khí xung quanh.

Theo ông Huỳnh Quốc Việt, Trưởng Trạm thủy nông kênh Bắc (Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam), hiện nay, ở hầu hết các tuyến kênh trên hệ thống Bắc Đồng Cam đều có tình trạng xác súc vật, các loại nội tạng động vật… thả trôi gây ô nhiễm môi trường và tăng nguy cơ làm lây lan dịch bệnh. Đó là chưa kể đến tình trạng ách tắc dòng chảy, ảnh hưởng đến công tác cấp nước tưới cho hơn 6.700 ha lúa trong hệ thống kênh.

Trước tình hình dịch bệnh, Chi cục Chăn nuôi và Thú y khuyến cáo các hộ chăn nuôi kiểm tra đàn heo mỗi ngày để phát hiện kịp thời những dấu hiệu bất thường.

“Do xác heo vứt xuống đầy lòng kênh mương nên đơn vị quản lý đang huy động công nhân phối hợp với chính quyền địa phương vớt xác heo lên bờ để tránh bị tắc dòng chảy. Tuy nhiên, số lượng heo chết vứt rất nhiều, có con nặng cả tạ, gây khó khăn cho đội ngũ làm thủy lợi nội đồng. Chúng tôi chỉ biết vớt lên, còn ở góc độ xử lý, tiêu hủy, phải nhờ đến cơ quan chuyên môn để không ảnh hưởng đến môi trường”, ông Việt cho hay.

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, từ ngày 19 - 27/7, tại kênh mương N3, N4 thuộc xã Phú Hòa 1, Phú Hòa 2 và phường Tuy Hòa đã xảy ra tình trạng xác heo thả trôi mương với số lượng 28 con; ước trọng lượng từ 5 - 100 kg/con. Số xác heo thả trôi kênh mương được chính quyền địa phương phối hợp với Trạm Chăn nuôi và Thú y khu vực Phú Hòa 1 tiến hành thu gom, xử lý tiêu hủy đúng quy trình, bảo đảm vệ sinh thú y và tổ chức lấy mẫu xét nghiệm để xác định nguyên nhân heo chết. Hiện Đắk Lắk là một trong những tỉnh có quy mô đàn heo rất lớn, với 1,3 triệu con. Vì vậy, nguy cơ bùng phát dịch rất cao khi người dân thiếu ý thức phòng dịch và bảo vệ môi trường xung quanh.

Ông Nguyễn Văn Minh, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y cho biết, đơn vị đã làm việc với UBND các xã, phường khu vực phía Đông tỉnh về tình hình dịch bệnh để có biện pháp phòng, chống kịp thời. Đồng thời, đề nghị UBND các xã, phường thành lập các đội phản ứng nhanh để kiểm tra tình hình dịch bệnh; xử lý nghiêm những trường hợp vứt xác động vật ra ngoài môi trường.

Cần triển khai các giải pháp cấp bách

Từ đầu năm đến ngày 29/7, trên địa bàn tỉnh, dịch tả heo châu Phi đã xảy ra tại 16 hộ, 10 thôn; làm chết và buộc phải tiêu hủy 142 con heo, khối lượng tiêu hủy 12.821 kg. Hiện trên địa bàn tỉnh có 8/102 xã, phường có dịch tả heo châu Phi, trong đó có 4 địa phương (Dliê Ya, Krông Năng, Tam Giang, Phú Hòa 2) có gia súc mắc bệnh chưa qua 21 ngày.

Theo ông Nguyễn Đình Nghị, Phó Chủ tịch UBND xã Dliê Ya, từ ngày 30/6 - 15/7, trên địa bàn xã đã ghi nhận 3 ổ dịch, với 34 con heo bị nhiễm bệnh và chết. Đoàn công tác liên ngành đã phối hợp, vận động các chủ hộ thực hiện tiêu hủy toàn bộ 34 con theo đúng quy định. Đồng thời, hướng dẫn các chủ hộ thực hiện vệ sinh, tiêu độc, khử trùng toàn bộ khu vực chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi và hố chôn; giao ban tự quản các thôn có dịch tiếp tục theo dõi, giám sát tình hình, rà soát, kiểm tra lại số liệu kê khai chăn nuôi trên địa bàn để có phương án triển khai phòng, chống dịch hiệu quả.

Tiêu hủy heo mắc bệnh của hộ chăn nuôi ở xã Hòa Mỹ dưới sự hướng dẫn của Trạm Chăn nuôi và Thú y, chính quyền địa phương.

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, các ổ dịch tả heo châu Phi xảy ra tại những cơ sở chăn nuôi quy mô nông hộ, chưa ghi nhận dịch bệnh xảy ra ở các cơ sở chăn nuôi quy mô trang trại. Tuy nhiên, trong thời gian tới, nguy cơ dịch tả heo châu Phi có chiều hướng gia tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến ngành chăn nuôi, nguồn cung thực phẩm và môi trường. Nguyên nhân là do vi-rút dịch tả heo châu Phi có khả năng tồn tại lâu ngoài môi trường, đường lây truyền rất phức tạp; chăn nuôi quy mô nông hộ vẫn chiếm tỷ lệ lớn, chưa bảo đảm những yêu cầu chăn nuôi an toàn sinh học; một số người chăn nuôi còn chậm hoặc không thực hiện báo cáo khi xảy ra dịch bệnh...

Hiện Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã thành lập đoàn công tác hỗ trợ các địa phương trong toàn tỉnh triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh kịp thời theo quy định. Ngoài ra, từ đầu năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng đã phân bổ 15.000 lít hóa chất sát trùng cho các địa phương để phòng, chống dịch bệnh và tổ chức tiêu độc, khử trùng môi trường chăn nuôi. Đồng thời, thông báo rộng rãi tình hình dịch tả heo châu Phi trên địa bàn toàn tỉnh để người dân được biết và chủ động phòng, chống; tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ diễn biến tình hình dịch bệnh để kịp thời phát hiện, xử lý khi phát hiện ổ dịch, đặc biệt tại những khu vực có nguy cơ cao, các ổ dịch cũ, khu vực có mật độ chăn nuôi cao.

Trước tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp như hiện nay, Chi cục Chăn nuôi và Thú y khuyến cáo người chăn nuôi heo thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin theo quy định và tuyệt đối không chủ quan, lơ là với nguy cơ dịch bệnh; thực hiện triệt để các biện pháp phòng, chống dịch. Khi phát hiện heo nghi mắc bệnh, heo chết không rõ nguyên nhân, tuyệt đối không giấu dịch, không giết mổ, không bán chạy ra thị trường, không vứt xác heo ra môi trường... mà phải báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan thú y nơi gần nhất để được kiểm tra, hướng dẫn xử lý.

Minh Thuận - Ngọc Hân