Hàn Quốc chờ đợi phán quyết của Tòa án Hiến pháp về luận tội tổng thống

Thời gian càng kéo dài, căng thẳng càng gia tăng, kèm theo đó là tỷ lệ tin tưởng đối với Tòa án Hiến pháp ở phe ủng hộ và phe phản đối Tổng thống trái ngược nhau, với hiện tượng đảo chiều. Đến tận thời điểm này, vẫn chưa có bất cứ “liệu pháp” nào cho khủng hoảng với tên gọi “thiết quân luật” tại Hàn Quốc.

Chiến thuật chung

Hiện nay, tất cả các chính đảng, cũng như cả hai phe ủng hộ và phản đối Tổng thống Yoon Suk Yeon đều đang sử dụng chiến thuật “gây áp lực” đối với cả Tòa án Hiến pháp và đối thủ.

Việc thụ lý, xem xét Nghị quyết luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol kéo dài hơn tiền lệ đã làm gia tăng căng thẳng. Sự căng thẳng và hỗn loạn hiện nay không chỉ do các cuộc biểu tình bắt đầu trở nên quá khích của hai phe ủng hộ và phản đối Tổng thống Yoon Suk Yeol, mà còn do việc các đảng phái chính trị, bao gồm cả đảng Quyền lực nhân dân cầm quyền, huy động tổng lực để gây sức ép với tòa án nhằm bảo vệ chính kiến của mình.

12.000 cảnh sát cơ động được triển khai để bảo vệ Seoul. Ảnh: Yonhap News

Trước động thái “án binh bất động” khó hiểu này của tòa, liên tục trong những ngày vừa qua, các nghị sỹ thuộc đảng Quyền lực nhân dân cầm quyền tổ chức các cuộc biểu tình kéo dài theo kiểu “tiếp sức” để yêu cầu tòa sớm đưa ra phán quyết theo hướng bác bỏ nghị quyết nêu trên. Các chính trị gia thuộc đảng cầm quyền còn viện dẫn ý kiến được cho là có cơ sở và tính thuyết phục cao của các học giả, luật gia và chính khách để nhận định Nghị quyết luận tội Tổng thống của Quốc hội là thiếu cơ sở pháp lý và sẽ bị tòa bác bỏ hoặc phủ quyết.

Song song với các động thái của đảng cầm quyền, phe đối lập cũng tiến hành nhiều cuộc biểu tình tuần hành rầm rộ với những chỉ trích như: “Càng kéo dài thời gian đưa ra phán quyết, càng khiến tình hình căng thẳng hơn và gia tăng các thiệt hại kinh tế”, “Kéo dài thời gian đồng nghĩa làm gia tăng ngờ vực đối với công luận”... Khi trao đổi với giới báo chí, lãnh đạo phe đối lập khẳng định, bằng chứng về tội “gây nội loạn” của ông Yoon Suk Yeol là rất rõ ràng, Tòa án Hiến pháp không có lý do gì để trì hoãn việc phán quyết cách chức Tổng thống.

Đặc biệt, các chính trị gia còn áp dụng các biện pháp đấu tranh chính trị tưởng chừng đã bị quên lãng như: tuyệt thực, xuống tóc, di chuyển đến Toà án Hiến pháp theo kiểu “tam bộ, nhất bái” (đi 3 bước, quỳ lạy 1 lần)... Trong đó, một nhóm nghị sĩ thuộc phe đối lập đã tổ chức tuyệt thực tập thể 6 ngày liên tiếp, còn nhóm nghị sĩ thuộc đảng Tổ quốc cách tân đã tiến hành “tam bộ, nhất bái” kéo dài nhiều cây số. Trong bối cảnh đó, vấn đề lòng tin đối với Tòa án Hiến pháp bắt đầu nảy sinh những mâu thuẫn với sự biến thiên từng ngày.

Lòng tin trái ngược và đảo chiều

Theo kết quả một cuộc điều tra dư luận do Viện nghiên cứu Gallup Korea của Hàn Quốc vừa công bố hôm 17/3 vừa qua, trong phe phản đối Tổng thống Yoon Suk Yeol có 76% bày tỏ sự tin tưởng đối với Tòa án Hiến pháp và 17% tỏ ra ngờ vực.

Ngược lại, trong phe ủng hộ tổng thống, tỷ lệ tin cậy đối với tòa chỉ là 21%, trong khi tỷ lệ nghi ngờ lên tới 72%. Vấn đề lòng tin đối với Tòa án Hiến pháp từ công luận vốn là vấn đề khó lý giải, nhưng đến thời điểm hiện nay, đã xuất hiện nhiều bằng chứng cho thấy cơ sở của những lòng tin trái chiều nhau này.

Tuy nhiên, các cuộc điều tra dư luận gần đây tại Hàn Quốc chỉ mang tính thời điểm. Nguyên nhân chính của việc phe phản đối Tổng thống tin tưởng vào tòa án, trong khi phe ủng hộ lại ngờ vực sâu sắc, là vì vào thời điểm hôm 17/3, có nhiều dấu hiệu cho thấy tòa sẽ phán quyết luận tội Tổng thống. Tuy nhiên, đến hôm 18/3, tức là chỉ sau chưa đầy một ngày, lại xuất hiện một số yếu tố chứng tỏ khả năng tòa sẽ bác bỏ nghị quyết này. Theo đó, tỷ lệ lòng tin đã có sự đảo chiều.

Bằng chứng là, nếu như trước ngày 17/3, phe cầm quyền của Hàn Quốc chỉ yêu cầu tòa bác bỏ nghị quyết luận tội Tổng thống, thì sau ngày 17/3, phe này lại tập trung đưa ra yêu sách đòi tòa phán quyết càng sớm càng tốt. Động thái này khiến giới quan sát cho rằng, đảng cầm quyền mong muốn tòa phán quyết bác bỏ luận tội nhanh để tránh “đêm dài lắm mộng”. Trong khi đó, phe đối lập, vốn từ trước chỉ yêu cầu tòa phán quyết càng sớm càng tốt, nay lại tập trung vào yêu sách đòi cách chức Tổng thống ngay lập tức.

Sự thay đổi thái độ nhanh chóng này, mặc dù không phải là bằng chứng, nhưng cũng không phải là những đồn đoán vô căn cứ, trong đó cho thấy có những biến động trong nội bộ các chính đảng, thậm chí ngay trong nội bộ các thẩm phán của Tòa án Hiến pháp. Giới quan sát cũng cho rằng, những biến động về lòng tin nêu trên, đang chỉ ra một sự chia rẽ sâu sắc và sự lung lay đáng lo ngại trong nền tảng tư tưởng của xã hội Hàn Quốc.

Chưa có “liều thuốc chữa lành”

Trước thái độ không khoan nhượng của đảng cầm quyền và phe đối lập, cũng như của hai phe ủng hộ và phản đối Tổng thống Yoon Suk Yeol hiện nay, có thể khẳng định, cho dù Tòa án Hiến pháp có đưa ra phán quyết theo hướng nào cũng chắc chắn vấp phải sự phản đối mãnh liệt của một trong hai phe.

Cụ thể, nếu luận tội tổng thống, sẽ là sự đối kháng gay gắt từ phía đảng cầm quyền và phe ủng hộ, còn ngược lại, nếu bác bỏ Nghị quyết, sẽ vấp phải những phản ứng khó lường từ phe đối lập và phe phản đối Tổng thống. Theo đó, phán quyết của tòa không những không phải là “liều thuốc chữa lành” đối với khủng hoảng chính trị tại Hàn Quốc, mà có nguy cơ trở thành “mồi lửa” kích nổ cả “một kho thuốc súng lớn”.  

Đây cũng là yếu tố góp phần lý giải tình trạng “án binh bất động”, kéo dài thời hạn đưa ra phán quyết của tòa hiện nay. Có lẽ chưa bao giờ Toà án Hiến pháp Hàn Quốc rơi vào tình trạng “tiến thoái lưỡng nan” như bây giờ. Trong tình hình như hiện tại, biện pháp “dĩ bất biến ứng vạn biến” có lẽ là hiệu quả nhất, giúp tạo thêm thời gian để xoa dịu sự quá khích hiện nay của các phe. Tuy nhiên, cho dù có kéo dài đến đâu đi chăng nữa, rồi cũng vẫn phải đưa ra phán quyết. Bởi vì, theo quy định của pháp luật Hàn Quốc, trong vòng 180 ngày kể từ khi Quốc hội thông qua nghị quyết luận tội Tổng thống, Tòa án Hiến pháp phải đưa ra phán quyết cuối cùng, mà đến hôm nay đã là ngày thứ 98.

Nếu nhìn từ thực tế trong những ngày vừa qua, có thể nói, tòa đưa ra phán quyết chậm giờ nào, căng thẳng sẽ kéo dài thêm giờ đó. Trong khi đó, giới quan sát nhận định, nếu trong ngày hôm qua 19/3, Tòa án Hiến pháp không công bố thời điểm tuyên cáo, thì sớm nhất cũng phải sang tuần sau mới có quyết định chính thức, và từ giờ đến lúc đó, tình hình thủ đô Seoul vẫn sẽ tiếp tục “căng như dây đàn”, tiềm ẩn nguy cơ bạo lực bùng phát bất cứ lúc nào. Hiện nay, mọi con mắt đang đổ dồn vào Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc, với cả lòng tin và sự nghi kỵ.

Theo VOV