Lời cảnh báo từ FIFA

Mới đây, Liên đoàn Bóng đá (LĐBĐ) thế giới (FIFA) đã thông báo án phạt đối với Câu lạc bộ (CLB) Khánh Hòa do những vấn đề liên quan đến đơn kiện của cầu thủ Mamadou Guirassy. Đây là lời cảnh tỉnh đến các đội bóng Việt Nam: Phải tuân thủ những quy định của điều luật thể thao nếu không muốn nhận án phạt nghiêm khắc của FIFA.

Ngày 10/8, FIFA đã gửi công văn đến LĐBĐ Việt Nam (VFF) thông báo về lệnh cấm đăng ký cầu thủ mới ở CLB Khánh Hòa, liên quan đến vụ việc tranh chấp tài chính với ngoại binh Mamadou Guirassy. Theo thông báo của FIFA, CLB Khánh Hòa có nghĩa vụ thanh toán cho Guirassy 26.000 USD (khoảng 650 triệu đồng) tiền bồi thường phá vỡ hợp đồng được xác định không có lý do chính đáng (kèm lãi suất 5%).

Án phạt của FIFA dành cho Câu lạc bộ Khánh Hòa là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc đối với bóng đá Việt Nam. Ảnh: VPF

Theo lý giải từ đội Khánh Hòa, việc tài khoản CLB bị "đóng băng" (do khoản nợ từ nhà tài trợ cũ) khiến việc chuyển khoản tiền đền bù cho Guirassy trở nên bất khả thi. Sau khi CLB Khánh Hòa khôi phục tài khoản, Guirassy đã về nước do không gia hạn được thị thực. Qua việc này, phần nào đó có thể thông cảm với đội bóng Khánh Hòa về những khó khăn họ phải đối mặt trong thời gian qua. Việc thi đấu trọn vẹn mùa giải V.League 2023 - 2024 đã được xem như nỗ lực rất lớn của CLB Khánh Hòa trong bối cảnh lao đao chuyện cơm áo gạo tiền, khúc mắc từ nhà tài trợ cũ khiến lương, thưởng cầu thủ liên tục bị treo. Nhưng cũng chính từ “lát cắt” Khánh Hòa mới thấy hết những hạn chế cố hữu của bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam.

Từ vụ việc trên, nhìn lại sẽ thấy CLB Khánh Hòa không phải đội bóng Việt Nam đầu tiên bị FIFA xử thua khi một cầu thủ hoặc HLV ngoại khởi kiện. Lịch sử bóng đá Việt Nam khoảng 25 năm qua, không hề thiếu những viện dẫn về việc kiện tụng và rất thường xuyên, người sử dụng lao động (tức CLB) thường thua kiện.

Giữa năm 2020, HLV Fabio Lopez khởi kiện CLB Thanh Hóa lên FIFA, sau khi HLV người Ý bị đơn phương chấm dứt hợp đồng và không được trả đầy đủ tiền đền bù. HLV Lopez dẫn dắt Thanh Hóa 3 trận ở V.League và 1 trận ở Cúp quốc gia 2020 nhưng không giành được chiến thắng nào và bị sa thải. Sau khi về nước, ông Lopez kiện CLB Thanh Hóa và được FIFA xử thắng. HLV Lopez được đền bù 200.000 USD (khoảng 4,8 tỷ đồng).

Nhìn rộng ra, CLB Thanh Hóa từng 4 lần bị FIFA xử thua kiện liên quan đến tranh chấp hợp đồng với các cầu thủ, HLV ngoại, phải nộp phạt số tiền 11 tỷ đồng. Hay trước đây, CLB Hải Phòng từng thua kiện tiền đạo Errol Stevens, phải đền bù hàng trăm nghìn USD vì nợ lương. Hay tròn 20 năm trước, bóng đá Việt Nam từng nhận án phạt "choáng váng" từ Tòa án trọng tài thể thao quốc tế (CAS): phải đền bù gần 200.000 USD (khoảng 5,1 tỷ đồng) cho HLV Christian Letard vì đơn phương phá vỡ hợp đồng với lý do không chính đáng. Thống kê cho thấy các cầu thủ ngoại có tỷ lệ thắng kiện rất cao khi khiếu nại vấn đề hợp đồng liên quan đến CLB ở Việt Nam lên FIFA.

Như vậy, rất nhiều năm qua, bóng đá Việt Nam đã phải mất tiền tỷ trong việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến hợp đồng và đền bù hợp đồng sau thanh lý. Nhưng dường như những bài học đó vẫn không khiến các CLB tránh khỏi vết xe đổ. Các đội bóng thường được quản lý, điều hành và xử lý các vấn đề theo kiểu “ao làng” chứ không theo quy chuẩn của FIFA nên mỗi khi bị kiện tụng là y như rằng đều bị xử thua.

Điều đáng quan tâm nhất qua những vụ việc như thế đã phản ánh rõ nét rằng tính chuyên nghiệp của các CLB ở Việt Nam không tăng lên theo thời gian, nếu không nói là ngày càng xa với tiêu chuẩn quốc tế. Rõ ràng những chuẩn mực bóng đá thế giới ngày càng chặt chẽ, đáng buồn là nhiều đội bóng Việt Nam vẫn chưa bắt nhịp được guồng quay đó. VFF cũng cần siết lại việc cấp phép chuyên nghiệp cho các CLB, đề ra tiêu chí và yêu cầu các đội phải tuân thủ, không thể cứ đặt ra ngoại lệ với các đội không đáp ứng tiêu chuẩn dẫn đến "nhờn thuốc". Phải chặt chẽ ngay từ đầu mới tránh được hậu quả về sau. VFF cần tìm tiếng nói chung với các CLB để có lộ trình phát triển bóng đá bài bản, chuyên nghiệp.

Mong rằng các CLB bóng đá Việt Nam phải nhanh chóng tiếp cận, cập nhật, nắm bắt luật thế giới để không phải cứ kiện tụng lên FIFA là thua.

Phong Uyên