Giữ bình yên cho rừng Ea Sô

Giữa những cánh rừng hiểm trở, nơi sóng điện thoại chập chờn, đường rừng cheo leo, cán bộ, nhân viên Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô vẫn ngày đêm lặng lẽ bám rừng. Thành quả của những tháng ngày bền bỉ ấy chính là màu xanh bạt ngàn của cây rừng và sự sinh sôi của nhiều loài thú quý hiếm.

Bám rừng giữa gian nan

Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô có diện tích 26.848 ha, nằm giáp ranh với tỉnh Gia Lai, sở hữu hệ động, thực vật vô cùng phong phú và đa dạng, trong đó có nhiều loài quý hiếm nằm trong Sách đỏ. Mang trong mình những tài nguyên giá trị, Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô luôn phải đối mặt với áp lực từ tình trạng khai thác gỗ, săn bắt động vật hoang dã trái phép. Bên cạnh đó, địa hình hiểm trở, thời tiết thất thường, nhiều khu vực “vào rừng là mất sóng” cũng khiến công tác tuần tra, kiểm soát gặp không ít khó khăn.

Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô có hệ động, thực vật vô cùng phong phú và đa dạng

Tuy vậy, xác định quản lý, bảo vệ rừng là nhiệm vụ trọng tâm, Ban quản lý Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô đã chỉ đạo các trạm, đội trực thuộc tăng cường tuần tra tại các khu vực nhạy cảm, nhất là những nơi từng được xác định là “điểm nóng”. Từ đầu năm đến nay, lực lượng kiểm lâm của đơn vị đã tổ chức hơn 50 đợt tuần tra, truy quét độc lập với gần 1.000 ngày công; phối hợp cùng các tổ nhận khoán bảo vệ rừng thực hiện gần 140 lượt tuần tra, tương đương hơn 2.100 ngày công.

Không chỉ “đi nhiều, đi đều”, công tác tuần tra, kiểm soát rừng còn được tổ chức bài bản, có kế hoạch cụ thể, tập trung vào những thời điểm và khu vực dễ phát sinh vi phạm. Nhờ đó, nhiều hành vi khai thác gỗ trái phép, săn bắn, bẫy bắt động vật hoang dã đã được phát hiện, ngăn chặn kịp thời.

Tuần tra bảo vệ rừng tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô

Tại các tiểu khu trọng điểm như 616, 617, 623 - những khu vực thường xuyên chịu tác động từ con người - lực lượng quản lý, bảo vệ rừng đã thay phiên nhau túc trực ngày đêm tại các lán tạm giữa rừng sâu. Dù điều kiện sinh hoạt còn nhiều thiếu thốn, gian khổ kéo dài suốt nhiều năm, các cán bộ vẫn kiên trì bám rừng, bám địa bàn với tinh thần “giữ rừng từ gốc”, không để xảy ra tình trạng rừng bị xâm hại bất ngờ.

Phối hợp chặt chẽ, vi phạm giảm sâu

Một điểm đáng chú ý trong công tác giữ rừng Ea Sô là việc tăng cường phối hợp giữa lực lượng kiểm lâm với chính quyền địa phương, các đơn vị chủ rừng và lực lượng chức năng vùng giáp ranh. Trong năm 2025, Ban quản lý Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô đã triển khai nhiều kế hoạch tuần tra, truy quét liên ngành, tập trung vào các khu vực giáp ranh với tỉnh Gia Lai và các xã lân cận.

Song song với đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân vùng đệm tham gia bảo vệ rừng được chú trọng. Các buổi họp thôn, buôn, tuyên truyền lưu động, ký cam kết bảo vệ rừng được tổ chức thường xuyên; nội dung bảo vệ động vật hoang dã, phòng cháy, chữa cháy rừng được đưa vào trường học, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng - yếu tố được xem là “hàng rào mềm” nhưng mang lại hiệu quả bền vững trong công tác giữ rừng.

Lực lượng chức năng đặt bẫy ảnh để ghi nhận hình ảnh của các loài thú ở Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, tính đến cuối tháng 11/2025, toàn Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô chỉ ghi nhận 6 vụ vi phạm lâm luật, giảm 60% so với năm 2024. Đáng chú ý, 100% vụ việc đều được phát hiện, xử lý kịp thời, không để kéo dài hay phát sinh thành điểm nóng.

Ngoài các vụ việc được lập biên bản xử lý, lực lượng tuần tra còn tháo gỡ hơn 1.000 bẫy động vật rừng vô chủ, thu giữ nhiều súng săn tự chế, góp phần bảo vệ các loài động vật hoang dã trong khu bảo tồn. Tại nhiều khu vực trọng điểm, tình trạng khai thác gỗ trái phép gần như không còn xảy ra.

Tháng 8/2025, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) đã công bố kết quả điều tra đa dạng sinh học tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô với nhiều ghi nhận tích cực. Theo đó, các chuyên gia ghi nhận 789 loài thực vật có mạch, thuộc 148 họ, 494 chi; trong đó có 1 loài cực kỳ nguy cấp, 9 loài nguy cấp và 11 loài sắp nguy cấp.

Về động vật, ghi nhận 179 loài chim (19 bộ, 54 họ), trong đó có 8 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam; 30 loài thú (6 bộ, 15 họ), trong đó có 22 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam; 48 loài bò sát - ếch nhái (2 bộ, 12 họ), trong đó có 22 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Đáng chú ý, lần đầu tiên tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô ghi nhận sự xuất hiện trở lại của một số loài quý hiếm như chim Diều cá bé (nhóm IIB) sau hơn 20 năm, hay loài Cheo leo lưng bạc (nhóm cực kỳ nguy cấp), trước đây chỉ được ghi nhận tại các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên.

Một cá thể bò tót tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô được bẫy ảnh ghi lại vào tháng 7/2025

“Muốn giữ được rừng thì trước hết lực lượng của đơn vị phải bám rừng, nắm chắc địa bàn, nhất là các khu vực giáp ranh. Bên cạnh đó, việc phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các hạt kiểm lâm bạn và người dân nhận khoán bảo vệ rừng giúp chúng tôi kịp thời phát hiện, ngăn chặn vi phạm. Khi lực lượng vào cuộc đồng bộ thì rừng sẽ được giữ”, ông Lê Minh Tiến – Giám đốc Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô cho biết.

Theo lãnh đạo Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô, thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục duy trì các tổ trực tại các lán trọng điểm, tăng cường tuần tra, ứng dụng công cụ quản lý dữ liệu tuần tra, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân vùng đệm thực sự trở thành “tai mắt” của lực lượng bảo vệ rừng.

Vạn Tiếp