Phát triển kinh tế - xã hội năm 2024: “Gỡ” điểm nghẽn bằng giải pháp cụ thể, sát sườn

Bức tranh kinh tế - xã hội của tỉnh 6 tháng đầu năm 2024 tuy có nhiều điểm sáng, khởi sắc nhưng vẫn nổi lên một số vấn đề đáng lưu tâm.

Tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 25 (mở rộng) mới đây, các "tư lệnh" ngành đã có sự lý giải và đưa ra giải pháp cụ thể cho từng vấn đề.

Một trong những chỉ tiêu được các đại biểu dành nhiều sự quan tâm, thảo luận, chất vấn đó chính là vấn đề thu cân đối ngân sách nhà nước.

Theo Giám đốc Sở Tài chính Bùi Văn Yên, trong 6 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh đã thu ngân sách ước đạt 4.257 tỷ đồng, bằng 50,1% dự toán HĐND tỉnh giao và tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2023. Nhưng chủ yếu là thu thuế, phí (trên 3.300 tỷ đồng) còn thu biện pháp tài chính mà cụ thể là thu tiền sử dụng đất mới đạt khoảng 789 tỷ đồng, bằng 24,73% kế hoạch, giảm 14,7% so với cùng kỳ.

Điều đáng nói là số thu tiền sử dụng đất chủ yếu ở khối huyện, còn riêng khối tỉnh, kế hoạch đề ra 1.386 tỷ đồng nhưng mới chỉ thu được gần 1,5 tỷ đồng (đạt khoảng 0,1%). Và chắc chắn trong 6 tháng cuối năm cũng không thể thu đạt tiền sử dụng đất theo kế hoạch.

Điều này đồng nghĩa với việc 3 năm liên tục, tỉnh không hoàn thành chỉ tiêu thu biện pháp tài chính và kế hoạch 5 năm cũng không hoàn thành. Thu tiền đất không đạt thì kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm (2021 - 2025) và kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công hằng năm đều đạt thấp…

Cần chỉ đạo sâu sát hơn các biện pháp thu, chống thất thu thuế để thực hiện đạt chỉ tiêu thu ngân sách năm 2024. (Trong ảnh: Cán bộ ngành thuế tỉnh hướng dẫn người dân đăng ký hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế). Ảnh: Khánh Huyền

Giám đốc Sở Tài chính cũng cho rằng, để thực hiện đạt chỉ tiêu thu ngân sách, các cấp ủy cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát hơn nữa các biện pháp thu, chống thất thu thuế. Ngành thuế tỉnh tích cực triển khai các chỉ đạo của Trung ương về quản lý thu thuế qua phát hành hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, thông qua thương mại điện tử, hóa đơn bán lẻ xăng dầu, thu thuế đối với các hộ kinh doanh. Sở Tài chính sẽ đẩy nhanh các bước để bán đấu giá khu Bệnh viện Đa khoa tỉnh (cũ), cụm khách sạn Dakruco… Đồng thời, điều hành chi ngân sách nhà nước hợp lý, tiết kiệm, chặt chẽ, chống lãng phí nhằm bù lại số hụt thu tiền sử dụng đất.

Trong lĩnh vực văn hóa - xã hội, vấn đề “nóng” được các đại biểu và dư luận quan tâm hiện nay là hướng xử lý đối với 7.000 học sinh không đủ điều kiện vào học tại các trường công lập sau kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2024 - 2025.

Lý giải về vấn đề này, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Phạm Đăng Khoa cho biết, năm học 2023 - 2024, số lượng học sinh lớp 9 tốt nghiệp là gần 32.000 em, tăng hơn nhiều so với năm học 2022 - 2023. Chỉ tiêu tuyển sinh vào 10 dựa vào tổng biên chế được giao cho các trường THPT, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, quy định về sĩ số học sinh/lớp theo Thông tư 20 của Bộ GD-ĐT, kế hoạch phân luồng học sinh tốt nghiệp THCS. Trên cơ sở đó, ngành GD-ĐT xác định biên chế tuyển sinh vào các trường công lập trên địa bàn tỉnh là hơn 21.000 em (chiếm hơn 71%).

Bên cạnh đó, các trường công lập không trực thuộc Sở như Trường THPT Thực hành Cao Nguyên, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Tây Nguyên và các trường tư thục tuyển sinh khoảng 1.600 em. Sở cũng giao cho Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh tăng thêm 3 lớp so với các năm trước.

Ngoài ra, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh tuyển thêm khoảng 4.500 em. Như vậy, toàn tỉnh đã tuyển sinh trên 85% số học sinh tốt nghiệp THCS, chỉ còn khoảng 15% học sinh phân luồng theo quy định. Trong khi đó, chỉ tiêu phân luồng phải đạt từ 25 - 30%.

Học sinh THCS huyện Lắk tham gia hoạt động định hướng nghề nghiệp do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tỉnh Đoàn và UBND huyện Lắk tổ chức. Ảnh: Thanh Hường

Với trách nhiệm của mình, ngành GD-ĐT đã có văn bản trình UBND tỉnh cho phép tuyển sinh tối đa giữa các vùng không vượt quá 45 em/lớp mà không làm tăng thêm biên chế, cơ sở vật chất. Với phương án này, các trường sẽ tuyển thêm 1.200 em nữa. Ngành GD-ĐT cũng tích cực phối hợp với các trường trung cấp, cao đẳng nghề để tuyển các em lớp 9 vào học nghề kết hợp học văn hóa phù hợp, bảo đảm quyền lợi, nhu cầu học tập của các em.

Nguyễn Xuân