Trung Quốc siết chặt kiểm định chất lượng sầu riêng nhập khẩu:

Đắk Lắk chủ động triển khai các giải pháp thích ứng

Từ ngày 10/1/2025, Trung Quốc yêu cầu các lô hàng sầu riêng nhập khẩu vào thị trường này phải có giấy kiểm định dư lượng cadimi (kim loại nặng) và chất vàng O.

Đây là quy định mới, buộc người sản xuất và sơ chế sầu riêng Việt Nam, trong đó có Đắk Lắk phải chủ động kiểm soát các khâu để bảo đảm chất lượng sầu riêng xuất khẩu đáp ứng yêu cầu đặt ra của đối tác.

Kiểm định chất lượng chặt chẽ

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, vàng O (Auramine O) tên hóa học là Diarylmethane, là chất dùng để tạo màu trong công nghiệp, bị cấm sử dụng trong chăn nuôi, không được dùng để sản xuất, chế biến nông sản, phụ gia thực phẩm. Đây là chất độc hại đối với cơ thể sinh vật nói chung và đã bị Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) xếp vào chất gây ung thư nhóm 3 (có khả năng gây ung thư cao).

Sau khi phía Trung Quốc phát hiện vàng O trên các lô hàng sầu riêng của Thái Lan, họ đã áp dụng quy định này như một biện pháp khẩn cấp để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Dù có giấy kiểm định, song những lô hàng sầu riêng sau khi làm thủ tục xuất nhập khẩu, phía Trung Quốc sẽ tiếp tục lấy mẫu, kiểm tra 100% lô hàng, nếu không có dư lượng chất vàng O thì mới được thông quan. Đây là yêu cầu của thị trường nhập khẩu và Việt Nam phải tuân thủ.

Công ty Cổ phần Ban Mê Green Farm kiểm tra chất lượng quả sầu riêng tươi trước khi tách múi cấp đông để xuất khẩu.

Việc Trung Quốc áp dụng quy định khẩn cấp này đã gây áp lực không nhỏ đối với các doanh nghiệp (DN) và địa phương xuất khẩu sầu riêng, đặc biệt là Đắk Lắk – địa phương sản xuất sầu riêng lớn nhất cả nước. Thực tế cho thấy, việc Trung Quốc siết chặt kiểm định chất lượng đang tác động trực tiếp đến ngành nông sản này. Chỉ tính đến giữa tháng 2/2025, sản lượng sầu riêng Việt Nam xuất khẩu giảm đến 80% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, để tăng cường quản lý chất lượng các lô hàng trái cây tươi xuất khẩu của Việt Nam và bảo đảm việc tuân thủ quy định về kiểm dịch thực vật và an toàn của các nước nhập khẩu; tránh nguy cơ bị áp các biện pháp kiểm soát từ nước nhập khẩu, thậm chí là dừng ngành hàng, Cục đã có văn bản đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành phố thực hiện kiểm tra, giám sát các vùng trồng, cơ sở đóng gói xuất khẩu; xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện chương trình giám sát về an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng trái cây xuất khẩu tại các vùng trồng, cơ sở đóng gói đã được cấp mã số; tuyên truyền, tập huấn để phổ biến rộng rãi quy định của nước nhập khẩu.

Đồng thời, yêu cầu các vùng trồng, cơ sở đóng gói thực hiện việc kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng và thực hiện truy xuất nguồn gốc như một điều kiện bắt buộc trong việc cấp và duy trì mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói theo yêu cầu của nước nhập khẩu.

Chủ động triển khai các giải pháp trước mùa vụ

Hiện Đắk Lắk có 32.785 ha riêng, sản lượng khoảng 316.607 tấn. Toàn tỉnh đã có 68 vùng trồng sầu riêng được cấp mã số xuất khẩu và 23 cơ sở đóng gói đạt chuẩn. Hiện nay mặc dù chưa vào vụ thu hoạch sầu riêng nhưng các DN và vùng trồng trên địa bàn tỉnh đã gấp rút triển khai các biện pháp để đáp ứng quy định mới. Hiện Sở Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, các DN để bảo đảm quy trình xuất khẩu an toàn.

Huyện Krông Pắc, một trong những vùng trồng sầu riêng lớn nhất tỉnh, với hơn 8.000 ha, sản lượng đạt trên 92.000 tấn, đã chủ động thông tin và hướng dẫn nông dân, DN tránh sử dụng những sản phẩm không có trong danh mục được cấp phép nhằm hạn chế dư lượng kim loại nặng và hóa chất tồn lại ở trái. Hiện các tổ chức sản xuất như: Hợp tác xã (HTX) dịch vụ Nông nghiệp sạch, HTX Nông nghiệp xanh Krông Pắc cũng đã đưa ra những khuyến cáo đến các thành viên trong và ngoài HTX; thực hiện áp dụng các loại sản phẩm phân bón hữu cơ, sinh học trong quá trình chăm sóc, sử dụng các chế phẩm sinh học trong quá trình phòng trừ sâu bệnh hại cây sầu riêng, dần thay thế cho các sản phẩm phân bón vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật. Đồng thời, áp dụng một số ứng dụng công nghệ để theo dõi lượng nước, lượng dinh dưỡng trong đất và nhu cầu của cây sầu riêng để kịp thời bổ sung, điều tiết cho cây sinh trưởng tốt, chất lượng quả tốt nhất.

Giám đốc HTX Nông nghiệp xanh Krông Pắc Nguyễn Văn Thắng cho biết, HTX đã tuyên truyền đến các thành viên về tác hại của chất vàng O, những sản phẩm phân bón có nguy cơ gây tồn dư kim loại nặng ở trái; tăng cường phương pháp canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Để bảo đảm chất lượng sầu riêng xuất khẩu, HTX đã khuyến khích nông dân sử dụng thuốc trừ sâu sinh học từ cây quế và áp dụng thời gian cách ly trước thu hoạch lên 30 ngày thay vì 15 ngày như trước.

Công ty TNHH MTV Trái cây Thủy (Tiền Giang) chi nhánh tại Đắk Lắk sử dụng chất tạo màu vàng cho vỏ trái sầu riêng tươi từ bột nghệ để bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng.

Theo ông Nguyễn Minh Công, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Ban Mê Green Farm (TP. Buôn Ma Thuột), sau khi nghe thông tin về vấn đề này, DN cũng đã tiến hành kiểm soát các khâu sản xuất, chế biến và sẵn sàng để tuân thủ các quy định của nước nhập khẩu. Tuy nhiên, những DN xuất khẩu trái cây cần sự hỗ trợ, đồng hành của các cơ quan chức năng trong việc hướng dẫn cụ thể các thủ tục, cũng như tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện kiểm dịch thực vật để DN có thể đáp ứng được yêu cầu của thị trường nhập khẩu một cách kịp thời.

Hiện Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng như Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi yêu cầu, quy định về kiểm dịch thực vật, an toàn vệ sinh thực phẩm của nước nhập khẩu để người dân, DN nắm rõ và tuân thủ; chấp hành nghiêm ngặt quy định về sử dụng hóa chất và bảo quản sau thu hoạch; tăng cường công tác giám sát định kỳ vùng trồng, cơ sở đóng gói đã được cấp mã số trên địa bàn quản lý bảo đảm luôn duy trì tình trạng đáp ứng yêu cầu, quy định của nước nhập khẩu. Đồng thời, thúc đẩy xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm chặt chẽ; các DN và nông dân cần tiếp tục cải tiến kỹ thuật trồng trọt, ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm một cách minh bạch.

Minh Thuận