Về buôn Ky xem lễ cúng cầu mưa

Khi những cái nắng lên đến đỉnh điểm của mùa khô Tây Nguyên thì đồng bào Êđê ở buôn Ky, phường Thành Nhất (TP. Buôn Ma Thuột) lại náo nức tổ chức Lễ cúng cầu mưa, một nét đẹp văn hóa truyền thống được gìn giữ qua bao thế hệ.

Từ sáng sớm, đông đảo người dân đã về trước nhà sinh hoạt cộng đồng buôn để dự lễ. Trước đó, các thầy cúng và thanh niên trong buôn đã dựng chòi Pưk và chuẩn bị các lễ vật cần thiết. Trong chòi Pưk có hai tượng thần làm bằng gỗ cùng kho lúa, kho ngô tượng trưng cho sự no đủ. Cạnh chòi là những lễ vật cúng Yàng và thần linh. Xung quanh rẫy là các dụng cụ bằng tre, nứa cùng các tượng gỗ tạc hình thú như: tê giác, nhím, hổ…  

Các thầy cúng đọc bài khấn cầu mưa.

Giữa khoảng sân trước nhà cộng đồng, các thiếu nữ Êđê xúng xính trong các bộ trang phục truyền thống. Lễ cầu mưa năm nay có rất nhiều bạn trẻ lần đầu tiên được tham dự. Em H’By La Byă, 17 tuổi chia sẻ: “Được tham gia lễ cúng ai cũng rất hồ hởi, hăng hái. Phụ nữ thì chia tổ nấu nướng; thanh niên có nhiệm vụ đi chặt tre nứa, lồ ô, phụ giúp già làng chuẩn bị cho các nghi lễ. Tham dự lễ cầu mưa giúp em hiểu hơn về những phong tục tập quán, từ đó trân trọng hơn những nét đẹp trong đời sống văn hóa của dân tộc mình”.

Khi âm thanh của dàn chiêng nổi lên, thầy cúng bắt đầu đọc bài khấn được truyền lại từ nghìn xưa, cầu cho Yàng đổ mưa xuống để đồng bào có nước trồng tỉa, lúa trổ nhiều bông, chắc hạt, mùa màng bội thu cũng như xua đuổi thú dữ, dân làng ấm no, mọi người trong buôn làng đoàn kết, hạnh phúc. Sau khi dâng lễ, thầy cúng cùng phụ nữ trong buôn thực hiện nghi thức trỉa hạt. Mọi người cùng reo hò, mừng vui bước vào mùa rẫy mới.

Sau lễ cầu mưa, mọi người di chuyển lên nhà cộng đồng để làm lễ cúng sức khỏe cho già làng và bắt đầu phần uống rượu cần, giao lưu văn nghệ, diễn tấu nhạc cụ. Đây cũng là dịp để người Êđê nhắc nhở con cháu về một nghi lễ độc đáo, chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc của dân tộc. Già làng Y Bang Byă cho biết, lễ cúng cầu mưa còn được coi là dịp để cả cộng đồng gần nhau hơn, trân trọng truyền thống văn hóa của dân tộc.

Sau khi dâng lễ, thầy cúng và những người phụ nữ buôn thực hiện nghi thức trỉa hạt với mong muốn mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

Sinh ra và lớn lên ở buôn Ky, ở tuổi 65 tuổi, bà H’Luếch Hđớk đã tham gia rất nhiều nghi lễ văn hóa truyền thống của cộng đồng. Tham dự lễ cầu mưa này, bà H’Luếch còn được chọn là người đi gieo hạt. Bà hồ hởi chia sẻ: “Năm nay, lễ cầu mưa được các cấp, ngành tổ chức làm mọi người trong buôn rất vui, mình còn vui hơn khi được người dân tin tưởng giao nhiệm vụ trỉa hạt trong ngày lễ. Đây là một nghi thức với mong muốn cầu cho một mùa màng tốt tươi, mang lại ấm no cho buôn làng. Mong những nghi lễ truyền thống của buôn làng luôn được quan tâm, gìn giữ để nhắc nhở người dân, nhất là con cháu luôn nhớ và quý những phong tục đẹp của ông bà truyền lại".

Bà Phạm Hải Bình, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. Buôn Ma Thuột cho biết, thời gian qua, nhiều phong tục đặc sắc của các đồng bào trên địa bàn thành phố vẫn được các cấp, ngành duy trì như: lễ cúng bến nước, lễ hội cồng chiêng… Việc thường xuyên tổ chức các lễ hội truyền thống nhằm gìn giữ bản sắc văn hóa, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa lễ hội của cộng đồng các dân tộc nơi đây.

Nguyễn Gia