Cỗ cúng rằm tháng Giêng…

Qua Tết, lắng xuống những rộn ràng náo nức, trở về với nhịp đời thường nhật, lũ trẻ có hơi buồn. Vậy nhưng tháng Giêng bước vào mùa trăng cũng là lúc hứa hẹn cho anh em tôi một dịp vui vớt vát: rằm tháng Giêng tức Tết Nguyên tiêu đến!

Thường rằm tháng Giêng, mẹ bày lễ cúng đàng hoàng lắm. Mẹ dẫn câu tục ngữ: "Cúng cả năm không bằng rằm tháng Giêng" để minh họa cho ý đó.

Mẹ theo đạo Phật, ăn chay, lại nhằm ngày rằm nên lễ cúng của mẹ chỉ toàn đồ chay. Cũng không có gì nhiều: đồ cúng ngoài bánh cốm dành lại dịp Tết, mẹ nấu chè, thổi xôi và đơm thêm hoa quả.

Đặc biệt, món chè mẹ nấu cúng rằm tháng Giêng bao giờ cũng là chè trôi nước. Mẹ giảng giải: đầu năm cúng chè trôi nước ngụ ý mong cầu cả năm mọi việc trôi chảy, hanh thông! Nghe vậy, biết vậy nhưng thú thật, thằng nhóc như tôi có quan tâm gì tới chuyện "hanh thông" hay không, cái tôi quan tâm chính là… khẩu vị bởi tôi rất khoái món chè trôi nước!

Vậy nên sau Tết cứ mong cho mau tới rằm tháng Giêng để được ăn chè trôi nước. Chén chè sóng sánh nước đường vàng, dậy mùi gừng thơm. Từng viên bột nếp tròn trĩnh trắng phau xếp lớp nổi trôi.

Húp một muỗng nước, nhai kèm viên bột lựng thơm hương nếp, dẻo quẹo chân răng tưởng không còn cái thú nào hơn. Nhất là vừa ăn chè lại vừa được ngắm trăng Nguyên tiêu vạnh tròn, bàng bạc nhô lên từ phía trời xa. Mùa trăng sáng đầu tiên cho một năm dài dặc trước khi lại được đón Tết năm sau…

Minh họa: Trà My

Anh Ba với thằng Út không mê món chè nhưng cũng mong rằm tháng Giêng chẳng kém gì tôi. Ấy là do sức quyến rũ của… đĩa bánh mứt! Số bánh mứt "tiêu chuẩn" dành cho Tết từ lâu đã cạn. Đây là phần mẹ để lại mỗi thứ một ít chờ cúng rằm tháng Giêng. Vậy nên đĩa bánh ú hụ hầu như có đủ đầy các món bánh mứt mà ngày Tết có. Tết quê ngày ấy bánh mứt đa phần là những món tự làm dân dã: mứt bí, mứt gừng, cốm nếp, bánh thuẫn, bánh kẹp… Nhưng với trẻ quê nghèo, vậy đã đủ ngon lắm lắm. Từ lúc hạ nêu - ăn cái bánh Tết cuối cùng - tính tới rằm tháng Giêng quá đủ thời gian để hiệu ứng "no xôi chán chè" biến mất. Bánh mứt Tết lại cực kỳ ngon như… chưa hề có Tết. Đương nhiên tôi thích chè nhưng tôi cũng đâu chê bánh mứt? Đĩa bánh cúng rằm tháng Giêng đem chia tôi cũng chìa tay nhận phần đúng đủ. Trời ạ, ăn gì cũng ngon…

Mà thực ra, "ngon" hơn hết chính là cái hơi hướm Tết nhất còn vương trên những món Tết thân quen thêm một lần thưởng thức. Nó cho tuổi thơ cảm giác lần nữa được… tới Tết. Mà hương Tết, vị Tết với trẻ thơ đương nhiên cực kỳ ngon, chắc chắn rồi…

    Y Nguyên