Món quà xuân ý nghĩa cho trẻ em

“Quà Tết của rừng xanh” là cuốn sách mới “ra lò” tháng 1/2024 còn “nóng hôi hổi” của nhà văn Hồng Chiến - người mà năm 2023 giành được đến bốn giải thưởng từ các tác phẩm viết cho thiếu nhi.

Cuốn sách như là món quà xuân ý nghĩa và hấp dẫn cho những cô bé, cậu bé ham đọc sách.

“Quà Tết của rừng xanh” là cuốn sách thứ 10 của Hồng Chiến, gồm 14 truyện ngắn là những câu chuyện hấp dẫn, cuốn hút bởi có nhiều tình tiết đẹp, lạ của đại ngàn Tây Nguyên; nhiều tình huống gay cấn, đối chọi căng thẳng, nguy hiểm giữa con người và thú dữ; gợi cho người đọc, đặc biệt là các em lứa tuổi nhi đồng ở miền xuôi, chưa có nhiều hiểu biết về Tây Nguyên sự tò mò, muốn tìm hiểu, khám phá... 

Chẳng hạn như việc bắt dế  trong truyện “Sân trường sau cơn mưa” (trang 16) cũng khác lạ so với vùng xuôi. Trẻ em miền xuôi thường dùng xuổng đào hang để bắt, hoặc múc nước đổ vào hang, khiến dế tức thở phải bò ra. Nhưng Y Minh, cậu bé dân tộc Êđê, bạn của cậu bé Sơn từ Hải Phòng mới vào Tây Nguyên, lại có cách bắt dế kỳ lạ mà Sơn chưa thấy bao giờ, đó là dùng cái que tre dài, vót nhỏ như cái tăm, bắt mấy con kiến đen cho bám vào đầu que, đẩy vào hang. Kiến đen vào hang gặp dế, cắn vào bụng dế, dế đau phải bỏ chạy ra ngoài và bị tóm. 

“Chuyện thầy Y Đhăng” (trang 68) dũng cảm, võ nghệ cao cường đánh nhau với gấu và lợn rừng để cứu học sinh lôi cuốn các bạn đọc nhỏ tuổi bởi sự gay cấn, hồi hộp, lo âu, cảm giác có lúc như nghẹt thở. Câu chuyện này không chỉ ca ngợi lòng dũng cảm, tài võ nghệ của thầy giáo Y Đhăng mà còn ca ngợi tinh thần trách nhiệm, tình yêu thương vô bờ bến với học trò của thầy Y Đhăng và nhiều thầy cô giáo Tây Nguyên khác.

Truyện “Quà Tết của rừng xanh” (trang 58) được lấy tên cho cả tập truyện lại hấp dẫn và lý thú ở một khía cạnh khác. Thầy Trang dạy ở trường nội trú, cùng một số học sinh được nhà trường phân công vào rừng lấy cành mai chuẩn bị đón Tết, bất ngờ gặp bầy sói đang tấn công con nai rừng. Ở truyện này, bạn đọc sẽ thấy được cách săn mồi khôn ngoan, tinh ranh của bầy sói. Ấy là “chúng sủa khoan thai theo từng nhịp chạy, mỗi con sủa theo một nhịp nhất định, không nhanh, không chậm, buộc con mồi phải chạy liên tục đến kiệt sức; lúc đó chúng mới quây tròn quanh con mồi cắn xé, móc ruột”. Khi con nai đã bị bầy sói móc ruột và bắt đầu “chén chú chén anh”, thì thầy Trang và học trò cùng la thét, gõ dao vào tre nứa, gây chấn động cả một vùng rừng khiến bầy sói bất ngờ, hoảng hốt bỏ chạy. Vậy là thầy Trang và học trò thu được “chiến lợi phẩm”: Cả một con nai lớn, thịt nhiều tới mức phải hai người gánh. Đó cũng chính là món quà của rừng xanh tặng cho thầy trò trường nội trú liên hoan chào xuân, đón Tết.

Mỗi truyện trong “Quà Tết của rừng xanh” đều có cái hay riêng, bởi những cảnh sắc, tình huống xảy ra cũng khác nhau. Tất cả đều thể hiện sự giàu có, hùng vĩ, bí ẩn, lạ lùng của rừng Tây Nguyên; thể hiện sự hiểu biết về rừng, tình yêu rừng, ý thức bảo vệ rừng của các bạn nhỏ ở đây. Đa số các truyện đều ngắn, mỗi truyện chỉ khoảng năm, sáu trang sách khổ 13 x 20 cm; cấu trúc truyện đơn giản (chủ yếu được kể theo diễn tiến của sự việc), không rườm rà chi tiết, vì thế các bạn đọc nhỏ tuổi, nhất là các bạn nhỏ vùng xuôi dễ nắm bắt câu chuyện để có thể thỏa mãn niềm đam mê khám phá, tìm hiểu về Tây Nguyên.

Với trên 40 năm sống ở Đắk Lắk, trong đó có hơn 10 năm “ăn nằm” với rừng, những hiểu biết của nhà văn Nguyễn Hồng Chiến về cây cỏ, muông thú rừng Tây Nguyên thể hiện qua tập truyện rất phong phú. Hiểu biết của anh về phong tục tập quán, nếp sống, sinh hoạt của đồng bào Tây Nguyên, trẻ em Tây Nguyên cũng rất sâu sắc, tinh tế. Đó chính là lợi thế để tập truyện ngắn có nhiều cốt truyện, nhiều chi tiết hấp dẫn, cuốn hút người đọc. Tập truyện thực sự là món quà quý của anh tặng các bạn đọc nhỏ tuổi trên mọi miền đất nước trong dịp xuân mới. 

Đặng Bá Tiến