Thanh tra chuyên ngành: Giải pháp hạn chế chậm đóng bảo hiểm xã hội

Trước tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của các đơn vị sử dụng lao động làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, BHXH tỉnh đã tăng cường các hoạt động thanh tra chuyên ngành, thanh tra đột xuất.

Theo thống kê của BHXH tỉnh, tính đến ngày 30/6/2024, số thu BHXH, BHYT, BHTN toàn tỉnh là 2.107 tỷ đồng, đạt 50,58% kế hoạch, tăng 3,07% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN là 226,6 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 5,44% trên tổng số phải thu; trong đó, số tiền chậm đóng phải tính lãi 111,9 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 2,69%, thấp hơn 0,84% so với chỉ tiêu BHXH Việt Nam giao (3,53%).

Nguyên nhân chính dẫn đến số tiền chậm đóng trên là do nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng của suy thoái kinh tế nên khó khăn về nguồn tài chính. Mặt khác, nhiều doanh nghiệp, người sử dụng lao động chưa có ý thức tuân thủ pháp luật về BHXH, cố tình chây ì, chậm đóng dù cơ quan BHXH đã tiến hành thanh tra, xử phạt vi phạm hành chính nhưng vẫn không chấp hành.

Cán bộ Bảo hiểm xã hội huyện Krông Pắc (bìa phải) trao đổi chính sách bảo hiểm với người sử dụng lao động ở một doanh nghiệp trên địa bàn huyện.

Để kịp thời đôn đốc, thu hồi số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN đúng theo tiến độ, bảo đảm quyền lợi về BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động, ngoài việc thực hiện theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam về tăng cường đôn đốc, BHXH tỉnh đã tăng cường các hoạt động thanh tra chuyên ngành, thanh tra đột xuất đối với các đơn vị có dấu hiệu vi phạm, đơn vị chậm đóng. Đồng thời, tích cực phối hợp các sở, ngành liên quan tổ chức các đoàn thanh tra liên ngành đối với các đơn vị sử dụng lao động có hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT.

Theo đó, 6 tháng đầu năm 2024, cơ quan chức năng đã tổ chức thanh tra, kiểm tra 185 đơn vị; gồm thanh tra chuyên ngành (bao gồm cả thanh tra đột xuất) 91 đơn vị, thanh tra liên ngành 16 đơn vị và kiểm tra 78 đơn vị. Kết quả, đã phát hiện một số đơn vị sử dụng lao động chưa đăng ký đúng, đủ số lao động thuộc diện tham gia BHXH, BHTN, BHYT; đóng thiếu thời gian, đóng không đúng mức ghi trong hợp đồng lao động; điều chỉnh tăng, giảm mức đóng chưa kịp thời. Qua đó, lập 2 biên bản vi phạm hành chính và ban hành 2 quyết định xử phạt hành chính với tổng số tiền gần 73 triệu đồng.

Giám đốc BHXH tỉnh Nguyễn Khắc Tuấn cho biết: Ngay trong thời gian thực hiện thanh tra, kiểm tra, tỷ lệ thu hồi chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN đạt 90%. Điều này cho thấy hiệu quả tích cực khi tiến hành thanh tra, kiểm tra về đóng BHXH, BHYT, BHTN. Hiện nay, BHXH tỉnh đang tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thanh tra, kiểm tra. Trên cơ sở thông tin, dữ liệu từ hệ thống, các phần mềm nghiệp vụ của ngành sẽ chủ động rà soát, phân tích, chuyển đổi phương thức thanh tra, kiểm tra cho phù hợp với tình hình thực tế, giảm được thời gian thanh tra, kiểm tra trực tiếp tại đơn vị, nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, phòng ngừa gian lận, trục lợi.

Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Ea Kar Trần Thiện Tuấn (thứ hai từ phải sang) kiểm tra việc thực hiện chính sách bảo hiểm tại Công ty Sản xuất – Thương mại và Dịch vụ Việt Thắng (Cụm công nghiệp Ea Dar).

Đến cuối tháng 6/2024, số tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn tỉnh là 113.153 người, đạt 96,4% kế hoạch, tăng 5.542 người so với cùng kỳ năm 2023; BHXH tự nguyện 17.873 người, đạt 56,1% kế hoạch, tăng 217 người; BHYT trên 1,7 triệu người, đạt 96,1% kế hoạch, tăng 51.243 người. Thời gian tới, để khắc phục tình trạng chậm đóng, bên cạnh công tác thanh kiểm tra, BHXH tỉnh sẽ tiếp tục triển khai quyết liệt và đồng bộ nhiều giải pháp. Cụ thể, tổ chức hội nghị với các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn để thông tin các quy định của pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động; hướng dẫn và kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT. Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT; hướng dẫn người lao động đăng ký, cài đặt và sử dụng ứng dụng VssID để chủ động nắm bắt tình hình tham gia và thụ hưởng các chế độ, chính sách về BHXH, BHYT, BHTN, kịp thời phản ánh cấp có thẩm quyền khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân...

Thúy Hồng