Độc giả thời số hóa

Điện thoại thông minh cùng cuộc đua công nghệ số hóa đã làm thay đổi căn bản thói quen đọc báo, cách thức tiếp cận thông tin của độc giả.

Lướt, chạm, nghe, nhìn

Nhớ lại thời sinh viên hơn 20 năm trước, anh Trần Văn Bảo (TP. Buôn Ma Thuột) cho biết, anh có thể không cần ăn sáng nhưng báo giấy nhất định phải mua một tờ. Những tờ Tuổi Trẻ, Thể thao, Thanh Niên... được anh cùng nhóm bạn chuyền tay nhau đọc ngấu nghiến. Từ khi dùng điện thoại thông minh, anh dần thay việc đọc báo giấy bằng việc lướt báo điện tử. Những lúc bận việc không thể nhìn lâu trên màn hình điện thoại, anh lựa chọn tính năng đọc báo, chuyển văn bản thành âm thanh. Nhờ đó, việc tiếp cận thông tin trở nên thuận lợi hơn.

Trước kho dữ liệu gần như vô tận của báo điện tử và không gian mạng, những người như anh Bảo đã dần chuyển từ lật, giở trang báo sang lướt, chạm trên smartphone. Những năm gần đây, các tòa soạn báo cũng đã đầu tư mạnh về giao diện báo điện tử nhằm giữ chân độc giả bằng chính trải nghiệm lướt, chạm cùng hình thức trình bày hấp dẫn. Bên cạnh tốc độ sản xuất tin tức ngày một nhanh hơn, nhiều tòa soạn cũng tích hợp đa phương tiện, giúp trải nghiệm đọc báo trực quan hơn.

Đại biểu trải nghiệm Triển lãm báo Xuân trực tuyến tại Hội Báo Xuân Ất Tỵ 2025. Ảnh: Mai Sao

Anh Đoàn Văn Hân (huyện Krông Pắc) thừa nhận, mặc dù vẫn duy trì thói quen đọc báo vào buổi sáng mỗi ngày nhưng vẫn có nhiều sản phẩm báo chí anh tiếp cận từ tài khoản mạng xã hội. Theo anh, việc các cơ quan báo chí “tiếp thị” độc giả thông qua mạng xã hội là một giải pháp hiệu quả, vừa làm tăng lượt đọc, mở rộng phạm vi tiếp cận lại vừa giúp độc giả dễ dàng tiếp cận với nguồn thông tin chính thống, đã qua kiểm định, kiểm duyệt của tòa soạn, tránh rơi vào “bẫy” tin giả, tin sai sự thật.

Tăng tương tác, cá nhân hóa trải nghiệm đọc báo

Đứng trước lượng thông tin khổng lồ được sản xuất liên tục trên không gian số từng ngày, từng giờ, mỗi người đọc lại có “khẩu vị” riêng theo độ tuổi, giới tính, sở thích, công việc… Chị Nguyễn Thị Phương Anh (TP. Buôn Ma Thuột) cho hay, nếu như chị thích đọc phóng sự về các lĩnh vực đời sống, giáo dục, các bài viết du lịch, chia sẻ về hôn nhân, gia đình thì chồng chị lại thích đọc tin tức thời sự, chính trị, thể thao; con gái chị thì thích đọc các bài phân tích, bình luận theo xu hướng của giới trẻ… Mỗi người đều có một chiếc điện thoại riêng và từ thói quen truy cập, lựa chọn thông tin thì thuật toán của các ứng dụng mạng xã hội, Google Chrome… lại ưu tiên hiển thị những thông tin ngày càng mang tính cá nhân hóa, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận hơn.

Việc tương tác đa chiều giữa cơ quan báo chí với độc giả, với chuyên gia hay với ngành chức năng cũng là một yếu tố thu hút lượt đọc, lượt xem, giữ chân những độc giả. Theo anh Đoàn Văn Hân, một số tờ báo đã khai thác rất tốt lượng bình luận của độc giả bên dưới mỗi tin, bài. Đó như là một diễn đàn để độc giả nêu ý kiến, quan điểm cá nhân về chủ đề, đề tài của thông tin được đề cập; đề xuất những ý tưởng hay, gợi mở những đề tài mới để tòa soạn tờ báo ấy có thể tiếp tục khai thác sâu theo đúng hướng số đông độc giả quan tâm. Ngoài ra, một số tờ báo đã tổ chức diễn đàn trực tuyến, tư vấn trực tuyến hay xây dựng những chuyên mục sử dụng bài viết của các chuyên gia. Nhờ đó, các thắc mắc của độc giả về lĩnh vực chính sách hay các vấn đề, hiện tượng xã hội được phân tích, truyền tải, giải thích theo những góc nhìn rất đa dạng, dễ hiễu, gần gũi với đời sống. Và như thế, độc giả tìm đến báo chí không chỉ để tiếp cận với thông tin mà còn để học hỏi, nghiên cứu, tìm kiếm giải pháp cho vấn đề bạn đọc quan tâm.

Bảo bình