Lạm dụng rượu, bia làm tăng nguy cơ viêm tụy cấp

Việc lạm dụng rượu, bia có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ cao mắc bệnh viêm tụy cấp.

Tuyến tụy là một cơ quan nhỏ nằm phía sau dạ dày, có vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa. Tuyến tụy có hai chức năng quan trọng: Chức năng nội tiết là sản xuất các hormone cần thiết để điều chỉnh lượng đường trong máu và chức năng ngoại tiết là tiết dịch tụy vào tá tràng thông qua ống tụy. Dịch tụy có chứa chất giúp trung hòa axit từ dạ dày vào tá tràng. Ngoài ra, dịch còn có các enzyme tiêu hóa để phân hủy chất béo trong thức ăn.

Viêm tụy cấp là một quá trình tổn thương cấp tính của tụy, bệnh thường xảy ra đột ngột với những triệu chứng lâm sàng đa dạng, phức tạp từ viêm tụy cấp nhẹ thể phù đến viêm tụy cấp nặng thể hoại tử với các biến chứng suy đa tạng nặng nề, tỷ lệ tử vong cao, trong đó mức độ hoại tử liên quan đến độ trầm trọng của bệnh. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra viêm tụy cấp, trong đó đứng hàng đầu là do sỏi mật và nghiện rượu.

Người bệnh mắc viêm tụy cấp cần được điều trị và theo dõi tích cực. Ảnh: Đình Thi

Theo thống kê của Bệnh viện Đa khoa TP. Buôn Ma Thuột, trong quý 3 năm 2024 bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị cho 20 trường hợp bệnh viêm tụy cấp do lạm dụng rượu, bia. Bác sĩ CKI Phạm Thị Kim Quế, Trưởng Khoa Nội nhiễm, Bệnh viện Đa khoa TP. Buôn Ma Thuột cho biết, 70% trường hợp viêm tụy hoại tử nặng phải điều trị, chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện chủ yếu là nam giới, độ tuổi trung bình từ 30 - 40 tuổi và khởi phát đau sau khi uống rượu, bia. Thời gian trung bình phải chăm sóc và điều trị khoảng 2 tuần.

Khi bị viêm tụy cấp người bệnh có biểu hiện như đau bụng, chủ yếu đau vùng thượng vị, đau dữ dội, đột ngột sau bữa ăn. Đau thường kéo dài, lan ra sau lưng, hoặc hạ sườn hai bên. Người bệnh có thể nôn và buồn nôn xảy ra sau đau, thường nôn ra dịch dạ dày, dịch mật, thể nặng có thể nôn ra dịch máu loãng. Biểu hiện chướng bụng và bí trung tiện xảy ra với thể viêm tụy cấp hoại tử nặng, một số trường hợp đi ngoài lỏng nhiều lần. Ngoài ra tùy theo mức độ gây bệnh, bệnh nhân có thể bị rối loạn ý thức, nhịp tim nhanh, huyết áp tụt, suy hô hấp, sốt, suy đa tạng…

Khác với bệnh viêm tụy cấp, viêm tụy mạn tính diễn ra trong thời gian dài, là một rối loạn tiến triển khi tuyến tụy bị phá hủy, thường là kết quả sau khi cơ thể trải qua một đợt viêm tụy cấp do uống rượu gây tổn hại nghiêm trọng tới chức năng của tuyến tụy. Các biểu hiện ở người bị viêm tụy mạn tính cũng gần tương đồng với viêm tụy cấp tính như nôn mửa và đau bụng; sụt cân nhanh và tiêu chảy do lượng enzyme do tuyến tụy tiết ra không đủ để giải phóng vào ruột non, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn; bụng đau liên tục, lan dần ra phía sau lưng.

Bác sĩ Phạm Thị Kim Quế khuyến cáo, tụy là cơ quan quan trọng tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn và tham gia điều tiết đường huyết của cơ thể, với nhiều chức năng quan trọng. Để bảo vệ tuyến tụy khỏe giúp cơ thể hoạt động bình thường, ngoài việc phòng tránh các nguyên nhân tắc nghẽn cơ học gây viêm tụy cấp, còn phải duy trì chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh, đặc biệt tránh sử dụng rượu, bia khi không cần thiết, không hút thuốc lá. Khi nghi ngờ viêm tụy cần phải đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. Ngay sau khi được chẩn đoán viêm tụy cấp, người bệnh cần được điều trị và theo dõi tích cực.

Ngọc Lan – Liên Chi