Vì một cộng đồng khỏe mạnh

Việc phát hiện sớm những bất thường của trẻ từ khi còn nằm trong bụng mẹ và sau khi ra đời thông qua sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh sẽ giúp hạn chế được những hậu quả nặng nề do dị tật bẩm sinh gây ra, nhằm bảo đảm một thế hệ khỏe mạnh ngay từ khi chào đời, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Tầm quan trọng của sàng lọc trước sinh và sơ sinh

Theo Ths.BS. Hà Văn Tuấn, Phó Giám đốc, Trưởng Khoa Phụ sản Bệnh viện Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột, sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh thực sự cần thiết, quan trọng với sự phát triển của trẻ. Sàng lọc trước sinh là phương pháp thăm dò đặc hiệu, thực hiện với thai nhi đang trong thai kỳ nhằm chẩn đoán xác định các dị tật bẩm sinh. Đối với sàng lọc trước sinh có các phương pháp như: siêu âm, đo độ mờ da gáy, xét nghiệm Double test (xét nghiệm sàng lọc dị tật thai nhi), xét nghiệm NIPT (là kỹ thuật phân tích ADN của thai nhi không gây xâm lấn, phương pháp này nhằm hỗ trợ sàng lọc các bệnh lý, hội chứng liên quan đến sự bất thường của số lượng nhiễm sắc thể như: hội chứng Down, hội chứng Edwards, hội chứng siêu nữ hoặc các dị tật khác...)… 

Điều quan trọng của phương pháp này là phải thực hiện đúng thời điểm, do đó các bác sĩ, nhân viên y tế phải tư vấn cho bệnh nhân, giúp bệnh nhân có ý thức thăm khám sớm và đúng theo lịch trình. Bởi nếu thực hiện sai thời điểm, khả năng, hiệu quả sàng lọc sẽ bị giảm đi. Bên cạnh đó, bệnh lý của người mẹ cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của thai nhi. Đặc biệt, hai bệnh lý sàng lọc nên làm tốt là tiền sản giật và nguy cơ sinh non.

Lấy máu gót chân trẻ sơ sinh tại Khoa Nhi, Bệnh viện Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột.

Việc sàng lọc sơ sinh phát hiện sớm các bệnh rối loạn chuyển hóa di truyền ở trẻ sơ sinh, bác sĩ dùng những biện pháp xét nghiệm hiện đại để chẩn đoán xác định các trường hợp trẻ nghi ngờ mắc bệnh. Trong đó, lấy máu gót chân xét nghiệm cho trẻ sơ sinh là phương pháp hiệu quả để phát hiện sớm các bệnh lý bẩm sinh, từ đó can thiệp kịp thời để trẻ có cơ hội trưởng thành bình thường. Hiện có 5 bệnh lý được Bộ Y tế quy định cần phải sàng lọc thường quy sơ sinh gồm: thiếu men G6DP, suy giáp bẩm sinh, tăng sinh tuyến thượng thận bẩm sinh, khiếm thính, tim bẩm sinh.

Cùng với thực hiện tầm soát, sàng lọc trước sinh và sơ sinh, việc tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân, lên kế hoạch thăm khám trước khi mang thai cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng, góp phần vào việc đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho trẻ khi chào đời.

Tham gia sàng lọc trước sinh và sơ sinh vô cùng cần thiết để phát hiện được những bất thường của thai nhi, giúp em bé có một thai kỳ an toàn và chào đời khoẻ mạnh.

Đồng hành nâng cao chất lượng dân số

Nhằm cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng cho cán bộ y tế, thực hiện công tác dân số, từ đó góp phần tăng cường công tác y tế cơ sở để người dân từng bước được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại, cải thiện sức khỏe về thể chất, tinh thần, tầm vóc và nâng cao tuổi thọ, vừa qua, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình phối hợp cùng Bệnh viện Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột tổ chức lớp tập huấn về tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán và điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh cho cán bộ y tế cơ sở.

Lớp tập huấn được thực hiện theo Kế hoạch triển khai nội dung “Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi” của Dự án 7 (Chăm sóc sức khoẻ nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em) thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024.

Đội ngũ cán bộ y tế cơ sở tham gia lớp tập huấn về tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán và điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh .

Tham gia tập huấn, 26 học viên là bác sĩ, người cung cấp dịch vụ tại Khoa Khám sản phụ khoa, Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản (khoa sản/hậu sản), Khoa Nhi đến từ các bệnh viện, trung tâm y tế trên địa bàn tỉnh đã được trang bị kiến thức về tư vấn, khám sức khoẻ trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh thuộc gói dịch vụ cơ bản theo quy định của Bộ Y tế.

Đồng thời thực hành lấy máu gót chân sơ sinh, sàng lọc thính lực, sàng lọc tim bẩm sinh cho trẻ, tham quan quy trình chạy mẫu xét nghiệm hoàn toàn tự động trên hệ thống máy móc hiện đại…

Hướng dẫn thực hành lấy máu gót chân sơ sinh tại lớp tập huấn về tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán và điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh cho cán bộ y tế cơ sở.

Ths.BS. Hà Văn Tuấn cho biết, thời gian qua, Bệnh viện Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột đã phối hợp cùng các cơ quan, đoàn thể, trung tâm chuyên ngành trên địa bàn tỉnh làm công tác truyền thông, tham gia tập huấn cho các tuyến cơ sở. Đặc biệt, đối với các phương pháp sàng lọc trước sinh và sơ sinh, bệnh viện sẵn sàng phối hợp cùng các đơn vị nhằm hỗ trợ trong công tác chuyên môn. Trên tinh thần vì lợi ích cộng đồng, với sứ mệnh làm công tác y tế trên địa bàn khu vực Tây Nguyên, bệnh viện luôn cố gắng để cùng đồng hành với các cơ sở y tế trong khu vực nhằm cải thiện, nâng cao chất lượng dân số.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột, bệnh viện đã đẩy mạnh việc tập huấn, cập nhật kiến thức cho nhân viên y tế, làm công tác truyền thông để đưa thông tin, tư vấn cho bệnh nhân biết được tầm quan trọng của việc sàng lọc trước sinh và sơ sinh, cũng như tư vấn, hướng dẫn chế độ dinh dưỡng, chăm sóc sức khoẻ người mẹ và trẻ sơ sinh… Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện đã thực hiện sàng lọc sơ sinh bằng lấy máu gót chân cho hơn 1.300 trẻ và thực hiện siêu âm sàng lọc trước sinh cho hơn 5.000 sản phụ.

Huyền Diệu