Không chủ quan với giun sán

Bệnh do nhiễm giun sán tàn phá sức khỏe, ảnh hưởng đến khả năng lao động của bệnh nhân, nhưng ít người để ý.

Dạo gần đây, bà N.T.B. (73 tuổi, ở xã Tuy An Tây) thường đau bụng âm ỉ, người mệt mỏi, da nhợt nhạt xanh xao và bị ngứa mà không biết vì sao. Đến Bệnh viện Đa khoa Phú Yên khám và làm các xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ, bà B. mới biết mình đã nhiễm giun sán.

Bệnh diễn tiến âm thầm

Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thành Lãm, Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, ai cũng có thể nhiễm giun sán. Tuy nhiên, bệnh này thường gặp ở những người nghèo, ít có cơ hội tiếp cận thông tin về chăm sóc sức khỏe, dự phòng bệnh và không có điều kiện tiếp cận với các phương tiện chẩn đoán, điều trị. Nhiều người không có thói quen xổ giun định kỳ. Khi đã nhiễm giun sán, bệnh diễn tiến âm thầm trong một thời gian dài, đến lúc xuất hiện các triệu chứng thì bệnh đã nghiêm trọng, ví dụ như giun sán đã lên não, gây co giật; nhiễm sán lá gan dẫn đến áp xe gan, nhiễm trùng... Nhiều trường hợp nhiễm giun sán có biến chứng, chi phí điều trị không hề nhỏ. Và nếu bệnh đã đến giai đoạn nặng, ví dụ như giun sán lạc chỗ làm tổ trong não thì sau khi điều trị, diệt được giun sán rồi nhưng di chứng vẫn còn (những tổn thương trong não do giun sán gây ra thì vẫn còn).

Thống kê của Bệnh viện Đa khoa Phú Yên cho thấy trong năm 2024, bệnh viện đã khám và điều trị ngoại trú cho hơn 1.300 lượt bệnh nhân nhiễm giun sán. Từ đầu năm đến nay, có gần 1.700 lượt bệnh nhân nhiễm giun sán được khám và điều trị ngoại trú.

Bác sĩ Nguyễn Thành Lãm cho biết: “Việc điều trị nhiễm giun sán ở đường ruột ít phức tạp hơn điều trị nhiễm giun sán lạc chỗ. Bệnh viện Đa khoa Phú Yên đã thực hiện thường quy xét nghiệm soi phân để phát hiện giun sán trong đường ruột và xét nghiệm ELISA giúp phát hiện giun sán lạc chỗ, như nhiễm ấu trùng giun đũa chó mèo, nhiễm giun lươn, nhiễm sán lá gan, nhiễm giun đầu gai, nhiễm sán máng và các loại giun sán khác. Thuốc điều trị được bảo hiểm y tế thanh toán”. Như vậy, người bệnh ở địa phương không phải đi xa để điều trị nhiễm giun sán, tiết kiệm được thời gian và chi phí đi lại.

Nhiễm giun lươn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Nguồn: Bộ Y tế

Nhận diện và phòng ngừa

Nhiễm ký sinh trùng - trong đó có giun sán - nằm trong số bệnh nhiệt đới bị lãng quên vì bệnh nhân, người nhà bệnh nhân, thậm chí kể cả nhân viên y tế cũng không để ý tới. Bệnh diễn tiến âm thầm trong thời gian dài, đến khi xuất hiện triệu chứng thì đã ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Chính vì vậy, theo các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, cần tăng cường công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe nhằm giúp người dân biết được tác hại của nhiễm giun sán và các biểu hiện do nhiễm giun sán. Những người bị đau đầu kéo dài, đau bụng kéo dài, ngứa vô căn, thiếu máu kéo dài... thì phải đến bệnh viện để được khám, xét nghiệm, phát hiện bệnh và phối hợp với bác sĩ trong quá trình điều trị.

Điều trị nhiễm giun sán không quá phức tạp song việc tuân thủ là rất quan trọng, quyết định đến kết quả điều trị. Vì vậy, người bệnh cần được bác sĩ tư vấn kỹ.

Để phòng ngừa nhiễm giun sán, người dân thực hiện ăn chín, uống chín; tránh những món ăn sống có nguy cơ nhiễm giun sán như tiết canh, các loại rau sinh trưởng dưới nước... Phải rửa tay thường xuyên, đúng cách, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đặc biệt, sau khi tiếp xúc với thú cưng thì phải rửa tay để tránh nguy cơ nhiễm giun đũa chó mèo. Ngoài ra, người dân phải giữ gìn vệ sinh môi trường, không thả rông gia súc, chó mèo; không để chó, mèo phóng uế bừa bãi; trứng giun sán trong phân chó, mèo ra ngoài môi trường sẽ có nguy cơ đi vào thực phẩm của con người. Bác sĩ Lãm lưu ý: “Cần tẩy giun định kỳ cho người và thú cưng, gia súc. Khi có những dấu hiệu nghi ngờ, bà con hãy đến cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị”.

Yên Lan