Ngân khố và câu chuyện lãng phí

Mới đây, thông tin được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đưa ra tại phiên thảo luận Quốc hội là Ngân sách Nhà nước hiện chỉ còn 45 nghìn tỷ đồng, số tiền này không biết phải làm gì, chưa nói đến phải trả nợ... khiến nhiều người phải “giật mình”.

Có nhiều nguyên nhân, nhưng phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, việc ngân sách cạn kiệt là hệ quả của một quá trình quản lý Nhà nước không hiệu quả. Trong đó, có lẽ việc để xảy ra tình trạng lãng phí là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến thâm hụt ngân sách đến mức “cạn kiệt” như vậy. Chẳng hạn, Việt Nam là nước nghèo, nhưng theo thống kê hiện có đến 40 nghìn xe công, tiêu tốn 13 nghìn tỷ đồng ngân sách mỗi năm. Hãy so sánh, ngân sách chỉ vỏn vẹn 45 nghìn tỷ đồng, lại tiêu tốn cho xe công 13 nghìn tỷ đồng mỗi năm, thử hỏi có phù hợp không? Tại các địa phương, chuyện lãng phí cũng xảy ra không ít. Đơn cử như mới đây, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk đã công bố kết luận thanh tra cho thấy tổng số tiền mua sắm của Sở Y tế và các đơn vị trực thuộc lên đến hơn 150 tỷ đồng nhưng nhiều thiết bị y tế, văn phòng vẫn đang trong tình trạng… “đắp chiếu”. Điều đáng nói là theo thừa nhận của một lãnh đạo Sở này là có việc lãng phí các thiết bị y tế ở nhiều cơ sở là do các đơn vị không khảo sát thực tế nhu cầu sử dụng của mình mà mua sắm theo kiểu “đua đòi”, trong khi đó năng lực chuyên môn của các y, bác sĩ tại tuyến cơ sở không đáp ứng được so với các thiết bị hiện đại, dẫn đến không sử dụng được máy móc. Một địa phương, một ngành đã vậy, nếu tính cả 64 tỉnh thành trên cả nước thì con số lãng phí sẽ ra sao?

Lãng phí có thể do nhiều nguyên nhân: về trình độ non kém, thiếu kiến thức nghiệp vụ chuyên môn, độc đoán đưa ra những quyết định sai lầm hoặc do chủ ý “ném tiền qua cửa sổ”… Rất nhiều con số khi công khai đã khiến dư luận “choáng váng”. Quả thực, trong tình hình thu ngân sách rất khó khăn như hiện nay, ngân khố đang phải “gồng” hết mình. Do vậy mỗi đồng tiết kiệm được đều rất đáng quý, và nếu không sớm khắc phục tình trạng lãng phí như hiện nay thì kinh tế có tăng trưởng đến mấy cũng không đủ bù cho sự thiếu hụt của ngân khố quốc gia…

Giang Nam