"Kỹ sư của làng"

Anh Long đang kiểm tra lại công cụ nhổ sắn trước khi đưa máy ra đồng.

Kinh tế ổn định, anh Long xây dựng nhà cửa khang trang và mua được một chiếc máy cày MTZ thay thế cho chiếc xe công nông cũ kỹ. Để phát huy hết công năng của máy, anh tiếp tục nghiên cứu chế tạo thành công công cụ đánh hàng gieo tỉa ngô bằng xe MTZ. Trước đây khi đánh hàng, gieo trỉa thủ công thì mỗi hécta phải mất 10 công, tương đương 1,5 triệu đồng, nhưng nhờ có công cụ này, người nông dân tiết kiệm được 800.000 đồng/ha chi phí đầu vào.

Sau khi một số loại cây trồng khác như các loại cây họ đậu, cây thuốc lá, cây ngô... bị thu hẹp diện tích do đầu ra không ổn định, trong hơn 5 năm trở lại đây, bà con nông dân trong xã Hòa Phong chuyển phần lớn diện tích đất trên các triền đồi sang trồng sắn bởi loại cây này chi phí thấp, ít rủi ro và đầu ra tương đối ổn định. Mỗi năm vào mùa thu hoạch sắn, bà con lại phải còng lưng dùng cuốc để đào xới từng bụi cây, việc thu hoạch thủ công vào mùa khô đất chai cứng lại càng khó khăn hơn. Thấu hiểu được nỗi vất vả của bà con trong thôn, sau nhiều đêm trăn trở, nghiên cứu quy luật vận hành của loại máy MTZ, anh Long đã nảy ra ý tưởng “biến” chiếc máy cày này thành chiếc máy đa năng vừa có thể làm đất, vận chuyển sản phẩm và vừa có công năng nhổ sắn. Anh Long cho hay: “Người trồng lúa và người trồng ngô thì có máy rạch hàng, máy thu hoạch, còn người trồng sắn  thì mới có máy gọt vỏ và máy xắt lát, trong khi khâu thu hoạch là khâu nặng nề nhất thì lại chưa có máy móc, vì thế tôi tìm đọc thêm sách báo để nắm vững quy trình kỹ thuật, rồi mua vật liệu về chế tạo ra công cụ nhổ sắn...”.

Công cụ nhổ sắn được anh Long chế tạo dựa trên nguyên tắc của lực đòn bẩy và kìm cộng lực. Sản phẩm gồm một giàn thép hình chữ nhật, phía dưới có 5 răng để nhổ củ, phía trên có cánh tay đòn được làm từ trục thép dày gắn với càng cua hai bên nối với các bộ phận có sẵn của xe MTZ, khi điều khiển càng cua sẽ siết chặt cây mì nhổ bật khỏi đất. Việc sử dụng máy rất đơn giản, có thể sử dụng được ở mọi địa hình, tuy nhiên, ngoài việc phải tính toán kích thước hợp lý, khi vận hành phải quan sát và có thao tác nhạy bén để tránh làm vỡ nát củ sắn. Sản phẩm mới đưa vào thử nghiệm trong mùa thu hoạch năm 2016 nhưng đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Thời gian nhổ 1 ha sắn chỉ mất khoảng 10 giờ, người nông dân chỉ phải chi trả chi phí nhiên liệu, khấu hao máy móc và tiền công cho mỗi héc-ta là 3 triệu đồng; so với thu hoạch thủ công, người nông dân được lãi thêm 7 triệu đồng/ ha. Ông Ai Manh ở tổ Vân Kiều (thôn 2, xã Hòa Phong) cho biết: “Nhờ có máy nhổ sắn của anh Long mà mùa thu hoạch sắn năm nay bà con mình thấy khỏe lắm, vừa đỡ tốn công, vừa tiết kiệm được thời gian mà giá lại rẻ nữa, bà con mình phấn khởi vì có thêm thu nhập”.

Với niềm đam mê sáng tạo, những nghiên cứu, sáng chế của anh Long trong thời gian qua đã phục vụ đắc lực cho công việc sản xuất của bà con nông dân địa phương. Anh được bà con thôn 2, xã Hòa Phong gọi một cách trìu mến là “kỹ sư của làng”.

Mai Viết Tăng