Lúa khô hạn giữa mùa mưa

Dù đang ở thời điểm giữa mùa mưa, nhưng hầu hết diện tích lúa một vụ tại xã Hòa Phú (TP. Buôn Ma Thuột) đều không có nước, cây lúa khô héo, suy kiệt sau đợt nắng kéo dài gần 20 ngày vừa  qua.

Mấy chục năm làm ruộng tại cánh đồng buôn M’Brê, ông Y Sông Byă (buôn M’Brê, xã Hòa Phú) chưa bao giờ gặp tình trạng khô hạn như hiện nay. Gia đình ông có 3 sào ruộng một vụ tại cánh đồng buôn M’Brê, xuống giống từ cuối tháng 5-2019. Thời điểm này, đáng lẽ ra lúa đang kỳ phân hóa đòng, chuẩn bị trổ bông, nhưng do thiếu nước, cây lúa gần như ngưng phát triển, chiều cao bụi chỉ bằng phân nửa so với mọi năm, ngọn lá khô quắt lại.

Ông Y Sông cho biết, nhờ có mưa trong vài ngày qua, ruộng lúa đã dần xanh trở lại. Song những cơn mưa chỉ mới giải nhiệt tạm thời, chân ruộng vẫn còn khô cứng và không có nước. Muốn cứu lúa, ông phải đợi thêm vài cơn mưa nữa cho nước ngập ruộng mới có thể bón phân thúc đòng, hy vọng vớt vát được khoảng 20% sản lượng so với mọi năm.

Ruộng lúa của ông Đậu Đông (thôn 13, xã Hòa Phú) mất trắng do hạn hán.

Ông Đậu Đông (thôn 13, xã Hòa Phú) thì không trông mong gì vào 4,5 sào lúa nước trong vụ hè thu năm nay. Toàn bộ diện tích lúa của ông đã cháy vàng, nhiều vạt lúa chết khô để lộ nền ruộng trơ sỏi đá. Ông Đông cho hay, không giống như những vùng lúa thuận lợi, có nhiều phù sa, các chân ruộng tại cánh đồng buôn M’Brê rất nhiều sỏi đá. Vì vậy, chỉ cần 4 - 5 ngày không có mưa, ruộng đã khô hoàn toàn, đất nứt chân chim. Mọi năm, lượng mưa nhiều và rải đều nên việc canh tác vụ hè thu rất thuận lợi, cây lúa phát triển tốt, đạt năng suất khoảng 6 tạ/sào. Năm nay, nắng kéo dài liên tục, ruộng hoàn toàn không có nguồn nước nào khác ngoài nước mưa nên ông đành bất lực nhìn lúa héo vàng từng ngày, xem như mất trắng hơn 8 triệu đồng tiền thuê cày đất, giống, phân, chưa kể công lao động.

Cánh đồng buôn M’Brê là cánh đồng lớn nhất của xã Hòa Phú, với tổng diện tích gần 100 ha. Những năm qua, việc canh tác của nông dân tại đây vốn phụ thuộc hoàn toàn vào nước tự nhiên nên chỉ gieo trồng được 1 vụ lúa/năm, năng suất khá ổn định. Cuối năm 2018, hệ thống kênh chính dẫn nước từ hồ Ea Kao đến cánh đồng đã hoàn thành song lại thiếu hệ thống kênh cấp II nên chưa điều tiết được nước tưới. Trong đợt khô hạn vừa xảy ra, người dân dọc tuyến kênh cũng không thấy có nước chảy về.

Anh Y Suyên Bkrông (buôn M'Brê) kiểm tra diện tích lúa của gia đình bị khô hạn.

Không chỉ riêng cánh đồng buôn M’Brê, hầu hết diện tích lúa một vụ tại xã Hòa Phú đều bị thiệt hại do thiếu nước. Vụ hè thu, toàn xã gieo trồng 220 ha lúa nước, đạt 100% kế hoạch. Tuy nhiên, hiện chỉ có 24 ha lúa hai vụ tại cánh đồng Tháng 10 và cánh đồng Bắc Phú Thái sinh trưởng ổn định nhờ có nguồn nước thủy lợi.

Theo ông Nguyễn Thanh Trung, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Phú, qua kiểm tra hiện trạng, thống kê bước đầu, tổng diện tích lúa bị thiệt hại trên 70% do khô hạn lên đến 25,5 ha, hầu như không thể phục hồi. Phần diện tích còn lại có thể được cứu nếu lượng mưa trong những ngày tới tăng lên, nhưng năng suất chắc chắn sẽ giảm mạnh bởi khô hạn làm cây lúa yếu, ít nhánh, đòng ngắn, tỷ lệ hạt lép cao. Các cán bộ chuyên môn của xã Hòa Phú đang tiếp tục bám sát địa bàn, theo dõi thời tiết để hướng dẫn, khuyến cáo bà con chăm sóc cây lúa và lập danh sách các hộ bị thiệt hại để đề nghị thành phố hỗ trợ theo quy định.

Đinh Nga