Vai trò của đội ngũ cộng tác viên trong chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ

Với nhiều cách làm hay, thiết thực, phù hợp với phong tục, tập quán của từng địa bàn dân cư, đội ngũ cộng tác viên dân số - KHHGĐ đã tranh thủ sự ủng hộ của các chức sắc tôn giáo, người có uy tín trong giáo xứ, giáo họ, thôn, buôn, tổ dân phố để tuyên truyền về KHHGĐ tới các cặp vợ chồng đang trong độ tuổi sinh đẻ; xây dựng cam kết hưởng ứng phong trào khu dân cư, giáo họ không có người sinh con thứ 3. Đơn cử ở phường Bình Tân và Thống Nhất (hai phường có trên 98% người dân theo đạo Thiên Chúa), nhờ tranh thủ được sự ủng hộ của người có uy tín trong giáo xứ, dòng họ, các cộng tác viên dân số đã lồng ghép tuyên truyền, vận động người dân về tầm quan trọng của việc thực hiện chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ trong các buổi họp nhóm, giáo xứ, giáo họ. Nhờ vậy, nhận thức của người dân về công tác dân số - KHHGĐ được nâng cao rõ rệt: năm 2012 tỷ suất sinh của hai địa phương này đều trên mức 20%o thì đến nay đã giảm xuống dưới 19%o.

Ra mắt mô hình “Người cha tốt của con” tại xã Bình Thuận, TX. Buôn Hồ.

Mặt khác, đội ngũ cộng tác viên dân số cơ sở còn phối hợp chặt chẽ với cán bộ mặt trận, cán bộ phụ nữ ở các địa phương vận động, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân tiếp cận các biện pháp tránh thai hiện đại; hỗ trợ kiến thức chăm sóc thai nghén cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ; huy động người dân tham gia sinh hoạt trong các câu lạc bộ, các mô hình tại cộng đồng về KHHGĐ và chăm sóc sức khỏe sinh sản, xây dựng gia đình hạnh phúc, như Câu lạc bộ “Mẹ kết nối với con gái” với 55 thành viên, mô hình “Người cha tốt của con” với 197 thành viên, mô hình “Phụ nữ không sinh con thứ 3” với 368 thành viên, mô hình “Gia đình hạnh phúc” với 550 thành viên… Hoạt động hiệu quả của các câu lạc bộ và các mô hình trên đã tạo sức lan tỏa sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân. Nhờ đó, tình trạng sinh con thứ 3 tại các địa phương ngày càng giảm rõ rệt.

Đội ngũ cộng tác viên còn tích cực phối hợp tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, diễn đàn, tọa đàm, sinh hoạt nhóm, tổ, hội; vận động chị em tham gia các hội thi, hội diễn văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao với nội dung tìm hiểu và chăm sóc sức khỏe sinh sản – KHHGĐ, phòng, chống bạo lực gia đình, kiến thức nuôi, dạy con cái. Từ năm 2005 đến nay, TX. Buôn Hồ đã tổ chức truyền thông dân số – KHHGĐ cho hàng nghìn lượt người, trong đó đã tổ chức lồng ghép tuyên truyền, giáo dục trẻ em gái vị thành niên và cách phòng, chống xâm hại tình dục trẻ vị thành niên, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản tuổi vị thành niên, làm mẹ an toàn, phòng chống HIV/AIDS được 67 lớp; tuyên truyền Đề án 704 “Giáo dục 5 triệu bà mẹ nuôi dạy con tốt, giai đoạn 2010 – 2015 với các chuyên đề chăm sóc sức khỏe sinh sản cho tuổi vị thành niên, phòng, chống bạo lực gia đình cho hơn 5.760 lượt cán bộ, hội viên phụ nữ và 510 ông bố có con dưới 16 tuổi nhằm nâng cao kiến thức nuôi, dạy con cái ở 12/12 xã, phường.

Có thể nói, bằng việc đa dạng các hình thức tuyên truyền, vận động, đội ngũ cộng tác viên dân số cơ sở đã góp phần làm chuyển biến, thay đổi tâm lý, tập quán của người dân về hôn nhân, sinh đẻ. Hằng năm, TX. Buôn Hồ đều đạt và vượt mức chỉ tiêu kế hoạch giảm sinh, giảm tỷ lệ người sinh con thứ 3 trở lên; tỷ lệ phụ nữ mang thai được đi khám thai đủ 3 lần, tỷ lệ phụ nữ mang thai được tiêm phòng uốn ván, tỷ lệ phụ nữ có cán bộ y tế chăm sóc sau sinh đều đạt từ 98 - 100%. Cơ cấu tuổi và số con của người sử dụng các biện pháp tránh thai cũng dịch chuyển theo hướng trẻ hơn và ít con hơn; tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh năm 2005 là 52% trẻ trai/48% trẻ gái thì đến năm 2015 đã giảm xuống còn 50,7% trẻ trai/49,3% trẻ gái. Quy mô dân số được duy trì ở mức hơp lý; tỷ suất sinh thô năm 2015 là dưới 18 %o; chất lượng dân số, trình độ dân trí ngày được nâng lên.

 Hoàng Văn Tuấn