Nghèo khó vì... đông con

Cuộc sống của nhiều gia đình ở buôn Xê Đăng, xã Ea Kuếh (huyện Cư M’gar) rất khó khăn, thiếu thốn; trẻ em thiếu ăn, thiếu mặc. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do sinh con đông và sinh dày.

Buôn Xê Đăng hiện có gần 100 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (từ 15 đến 49 tuổi). Trong số 86 chị có chồng thì có đến 56 chị sinh con thứ 3 trở lên, thậm chí có những chị sinh từ 5-6 con. Trong hai năm 2016 và 2017, trong buôn có đến 8 chị sinh con thứ 3 trở lên. Điều kiện kinh tế vốn đã khó khăn cộng với việc sinh đông con, sinh dày nên nhiều gia đình càng lâm vào cảnh thiếu thốn, trẻ em phải sống trong cảnh nghèo khó. Hiện nay, buôn Xê Đăng có 120 hộ thì có đến 99 hộ nghèo.

Như trường hợp bà Y Búk già yếu nhưng vẫn phải vừa làm việc nhà, vừa phải trông nom các cháu. Nguyên nhân là bởi các con của bà là A Sa và Y Nam sau khi cưới nhau năm 2010 đã lần lượt sinh cho bà đến 5 người cháu; trong đó, đứa đầu mới 8 tuổi, đứa thứ năm mới 2 tuổi. Hoàn cảnh thì nghèo khó, các cháu cứ lần lượt ra đời, bà Y Búk cố gắng trông cháu, quán xuyến nhà cửa để vợ chồng người con đi làm thuê kiếm tiền nuôi gia đình. Bà than thở: “Vợ chồng nó (A Sa và Y Nam) đi làm thuê, làm mướn suốt mà nhiều hôm cũng không đủ tiền mua gạo, mua quần áo cho các con”.

Bà Y Búk và những đứa cháu của mình.

Vợ chồng anh A Thích và chị Y Jet cũng sinh tới 4 người con. Nhà đông miệng ăn nhưng lại chỉ có 5 sào đất rẫy trồng sắn hoặc ngô, thu nhập không đủ để trang trải cuộc sống. Hằng ngày, vợ chồng A Thích phải đi làm thuê nhưng kinh tế vẫn thiếu trước hụt sau; những đứa trẻ trong gia đình khi sinh ra và lớn lên đều gầy gò, ốm yếu… do thiếu ăn. Trong khi đó, người em gái của chị Y Jet là Y Dềnh năm nay mới 31 tuổi mà đang mang thai đứa con… thứ 5. Bụng mang dạ chửa nhưng hằng ngày Y Dềnh vẫn phải làm việc vất vả chứ không được nghỉ ngơi dưỡng thai bởi chồng chị  còn phải đi làm thợ hồ, bốc vác, hái cà phê, hái tiêu thuê để kiếm tiền. Làm lụng cực nhọc nhưng vì đông con mà gia đình Y Dềnh vẫn chưa thoát được vòng luẩn quẩn của sự nghèo khổ.

Trong thời gian qua, Ban Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) xã Ea Kuếh đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông tại buôn Xê Đăng; cộng tác viên dân số trong buôn cũng thường xuyên tư vấn, vận động về KHHGĐ… Tuy nhiên, người dân trong buôn không mấy hưởng ứng việc sinh đẻ có kế hoạch. Buôn Xê Đăng hiện còn 40/86 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ chưa sử dụng biện pháp tránh thai, trong đó có nhiều chị đã sinh con thứ 3 trở lên… Chị Đàm Thị Hương, cộng tác viên dân số buôn Xê Đăng cho biết: “Trong quá trình đi vận động, tôi gặp rất nhiều khó khăn do nhiều người dân vẫn còn quan niệm sinh đông con để sau này có người làm việc, thậm chí có trường hợp không hợp tác với cộng tác viên dân số”.

Được biết, không chỉ ở buôn Xê Đăng mà tình trạng sinh đông con và sinh dày còn xảy ra ở các thôn, buôn khác của xã Ea Kuếh. Năm 2017, toàn xã có 119 trẻ được sinh ra, trong đó con thứ 3 trở lên chiếm 17,6%. Nguyên nhân chính vẫn là nhận thức của người dân về KHHGĐ còn hạn chế, tư tưởng thích sinh đông con vẫn còn tồn tại… Đây đang là những trở ngại không nhỏ trong công tác dân số - KHHGĐ ở địa phương.

Thảo Nguyên